Blagaj (Mostar)
Blagaj je naseljeno mjesto grada Mostara, Federacija Bosne i Hercegovine, BiH.
Blagaj | |
|---|---|
 Blagaj | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija BiH |
| Kanton | Hercegovačko-neretvanski kanton |
| Grad | Mostar |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  2.531 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 15′ 30″ S; 17° 53′ 23″ I / 43.2582° S; 17.8897° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Blagaj Blagaj na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 88201 |
Geografija
urediNalazi se u Hercegovini, 7 km južno od Mostara. U blizini Blagaja nalazi se izvor Bune, najveći kraški izvor u Evropi, pored kojeg se nalazi čuvena sufijska tekija. U okolini Blagaja takođe postoji ribnjak i restoran, te i dvorac iz 15. vijeka.
Istorija
uredi
U antičkom dobu na području Blagaja je postojalo ilirska utvrda i rimski kastrum. U vrijeme vizantijskog cara Justinijana izgrađeno je nekoliko utvrđenih gradova na tom području. Blagaj se spominje u Konstantin Porfirogenitovom djelu O upravljanju carstvom kao „Bona“, dio Zahumlja. Za vrijeme Stefana Nemanje Zahumlje je bilo pod dominacijom raške države, i krajem 12. stoljeća župan Jurko je podigao crkvu svetog Kuzma i Damjana. Zahumlje je postalo dio bosanske države u 14. vijeku za vrijeme bosanskog bana Stefana II Kotromanića. Tokom 15. vijeka Sandalj Hranić Kosača i njegov sinovac Stjepan Vukčić Kosača vladali su područjem Huma i Blagaja sve do dolaska Osmanlija 1466. Inače, Blagaj je pripadao području Bišća, a područje je poznato kao rezidencijalno mjesto (prestonica) bosanskih vladara i roda Hranića Kosača. U istorijskim izvorima Blagaj je prvi put pomenut 1423.
Za vrijeme Osmanlija Blagaj je bio sjedište Blagajskog vilajeta, potom kadiluka i podijeljen je na nekoliko mahala, među kojih su Carska, Hasanagina, Bunska i Galičići. Grad je imao sedam džamija, dva hana, četiri musafirhane, medresu, dva mekteba, tekiju, četiri kamena mosta na rijeci Buni, jedan na Bunici i dva na ponornici Posrt, kiraethanu i sedam mlinica s dvadeset osam mlinova. Do 1835. godine muslimani čine većinu stanovništva, no za vrijeme austrougarskog razdoblja hrišćana (katolika i pravoslavaca) je dvostruko više. U to doba izgrađena je katolička crkva 1908. god. i pravoslavna crkva 1893. godine. Poslije su dograđeni zvonici 1933. do katoličke i 1934. do pravoslavne crkve. Nekada bogata turska kasaba, u međuratnom vremenu ovo je još jedno siromašno hercegovačko selo; nakon vinogradarstva i duvana, glavna delatnost je postalo pčelarstvo.[1]
Ovde se nalazi Crkva Svetog Vasilija Ostroškog u Blagaju. Za istoriju Srba ovoga kraja važna je Blagajska ploča.
Stanovništvo
uredi| Nacionalnost[2] | 2013. | 1991. | 1981. | 1971. |
| Muslimani | 2.492 (98,46%) | 1.661 (92,07%) | 1.364 (89,56%) | 1.100 (89,21%) |
| Hrvati | 7 (0,28%) | 59 (3,27%) | 59 (3,87%) | 74 (6,00%) |
| Srbi | 4 (0,16%) | 34 (1,88%) | 25 (1,64%) | 44 (3,56%) |
| Jugosloveni | – | 32 (1,77%) | 62 (4,07%) | 8 (0,64%) |
| ostali i nepoznato | 28 (1,10%) | 18 (0,99%) | 13 (0,85%) | 7 (0,56%) |
| Ukupno | 2.531 | 1.804 | 1.523 | 1.233 |
Izvori
uredi- Knjiga: „Nacionalni sastav stanovništva — Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.“, statistički bilten br. 234, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
Reference
uredi- ^ "Politika", 6. sept. 1937, str. 10
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
