Bugarsko-hrvatski ratovi
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Bugarsko-hrvatski ratovi vođeni su tokom 9. i 10. veka između hrvatske srednjovekovne države (kneževina i kraljevina) i Prvog bugarskog carstva.
| Bugarsko-hrvatski ratovi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Vrhunac hrvatske države u vreme vladavine Tomislava | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Prvo bugarsko carstvo Samuilovo carstvo |
 Kneževina Hrvatska  Kraljevina Hrvatska | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Boris I Alogobodur Samuilo |
Trpimir Tomislav I Trpimirović Svetoslav Suronja | ||||||
Prvi rat uredi
Prvi bugarsko-hrvatski rat vođen je sredinom 9. veka. Godine 854. su bugarski vladar Boris I i velikomoravski knez Rastislav sklopili savez protiv Ludviga II Nemačkog koji je vladao Istočnom Franačkom. Hrvatski knez Trpimir, inače veran franački vazal, shvatio je opasnost od bugarske ekspanzije ka zapadu koja je, nakon osvajanja Raške, došla i do hrvatskih granica. Bugari, prema Konstantinu VII Porfirogenetu, napadaju Hrvatsku oko 854. godine. Tokom prvog bugarsko-hrvatskog rata, vođena je samo jedna veća bitka i to na teritoriji današnje severoistočne Bosne. Završena je neodlučnim ishodom. Nakon ove bitke su obe strane stupile u pregovore. Mirovnim sporazumom utvrđena je bugarsko-hrvatska granica na reci Drini.
Drugi rat uredi
Drugi bugarsko-hrvatski rat vođen je u sklopu vizantijsko-bugarskog rata između bugarskog cara Simeona I i vizantijskog cara Romana I početkom 10. veka. Pretrpevši nekoliko poraza, Vizantinci stupaju u pregovore sa Hrvatskom i Srbijom u želji da ih pridobiju u borbi protiv Simeona. Vladar Zahumlja, Mihailo Višević, obavestio je o ovim pregovorima Simeona. Simeon je 924. godine napao i poharao srpske zemlje pripojivši ih Prvom bugarskom carstvu. Veliki broj Srba, među kojima je i župan Zaharija Pribislavljević, prebegli su na hrvatski dvor knezu Tomislavu. Vizantijski car Roman I poklonio je Hrvatima Dalmacije i Zahumlje kako bi ih privukao na svoju stranu. Simeon šalje svoga vojvodu Alogobotura da ostatak Srba protera u Hrvatsku. Srbi dižu pobunu te izbija rat oko 926. godine.
Iste godine vođena je bitka u bosanskim planinama. Hrvatski kralj Tomislav potpuno je porazio Alogoboturove trupe. Bio je to jedini rat u kome je Simeon izgubio. Na intervenciju pape Jovana X, rat je okončan. Granice država nisu se bitno izmenile (samo je istočna granica proširena do reke Bosne). Međutim, Hrvatska iz rata izlazi ojačana i postaje bitan faktor na Balkanskom poluostrvu. Godine 927. umire car Simeon, a nasledio ga je sin Petar I. U Petrovom carstvu dolazi do nemira i borbe za vlast među Simeonovim sinovima. Tu priliku koriste Srbi da, pod vođstvom Časlava Klonimirovića, obnove svoju državu (931. godina). Hrvatska se time prestala graničiti sa Bugarskom.
Treći rat uredi
.png)
Tokom druge polovine 10. veka, Hrvatskom je vladao Stjepan Držislav koji je, sklopivši sa vizantijskim carem savez, izdejstvovao priznavanje hrvatske države od strane Carstva. Stjepanov sin Svetoslav Suronja nasledio ga je 997. godine. On je nastavio očevu provizantijsku politiku. Svetoslavova braća Krešimir III i Gojslav su, uz pomoć bugarskog cara Samuila, nameravali da izvrše državni udar. Samuilo je prodro u Dalmaciju i razorio Kotor i Risan. Zaustavljen je kod Zadra. Međutim, osvojivši već velike teritorije Hrvatske, Samuilo ih daruje Krešimiru i Gojslavu koji postaju potpuni vladari Hrvatske. Svetoslav je prognan u Mletačku republiku.
Porazom Bugara u bici kod Belasice i smrću cara Samuila, Prvo bugarsko carstvo naglo je oslabilo. Samuila je nasledio sin Jovan Vladislav koji Carstvo ne uspeva održati. Vizantijski car Vasilije II Bugaroubica pripaja ga svome Carstvu 1018. godine. Hrvatski vladari postaju vizantijski vazali. Time su okončani srednjovekovni bugarsko-hrvatski ratovi.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- Letopis Popa Dukljanina
- De Administrando Imperio, 948, Constantine VII Porphyrogenitos
- Bakalov, Istorija na Bǎlgarija, "Simeon I Veliki".
- Recipiebant enim regie dignitatis insignia ab imperatoribus Constantinopolitanis et dicebantur eorum eparchi siue patritii
- V. Ćorović, Istorija Srba, Dom i škola, Beograd 2006
- Vizantija, vrhunac - Dž. Dž. Norič