Vesteros (grad)

Vesteros
šved. *Västerås*
Vesteros; šved. Västerås
	Kolažni prikaz gradskih znamenitosti Vesterosa
	Grb
Administrativni podaci
Država	Švedska
Okrug	Vestmanlandski
Osnovan	oko 1000.
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2010.	110.877
— gustina	2.095,97 st./km2
Aglomeracija (2012.)	139.180
Geografske karakteristike
Koordinate	59° 36′ 35″ S; 16° 32′ 47″ I / 59.609722° S; 16.546389° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	5-35 m
Površina	52,90 km2
	Vesteros Vesteros na karti Švedske
Pozivni broj	+46 021
Veb-sajt
	www.vasteras.se

Vesteros (šved. Västerås) je jedan od velikih gradova u Švedskoj, u središnjem delu države. Grad je u okviru istoimenog Vestmanlandski okruga i njegovo je upravno sedište i najveći grad. Vesteros je istovremeno i sedište istoimene opštine.

Vesteros je i važno versko sedište sa velikim i poznatom sabornom crkvom.

Geografija uredi

Grad Vesteros se nalazi u središnjem delu Švedske i Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 110 km zapadno.

Vesteros se razvio u unutrašnjosti Skandinavskog poluostrva, u istorijskoj oblasti Vestmanland. Područje grada je ravničarsko do bregovito, a nadmorska visina se kreće 5-35 m.

U Vesterosu je klima kontinentalna sa uticajem mora i krajnjih ogranaka Golfske struje. Stoga su zime blaže, a leta svežija u odnosu na datu geografsku širinu.

Vesteros se razvio u na severnoj obali jezera Melaren, trećem po veličini u Švedskoj. U jezero se na datom mestu uliva reka Svarton.

Istorija uredi

Vesteros spada u najstarije gradove Švedske. Pominje se već u vreme vikinga, pod imenom Westra Aros. Aros je stara reč za ušće, koja nagoveštava da se grad nalazio na mestu gde se reka Svarton uliva u jezero Melaren. 1990. godine Vesteros je zvanično proslavio hiljadu godina postojanja.

Vesteros se šaljivo naziva „gradom krastavaca“, zbog njihovog učestalog uzgajanja još od 18. veka.

U drugoj polovini 19. veka, sa dolaskom industrije i železnice, Vesteros doživljava preporod. Ovo je dovelo do dostizanja blagostanja, koje traje i dan-danas.

Stanovništvo uredi

Vesteros je jedna od par švedskih gradova sa više od 100 hiljada stanovnika. Grad ima oko 111.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 139.000 stanovnika (podatak iz 2012. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu raste.

Do sredine 20. veka Vesteros su naseljavali isključivo etnički Šveđani. Međutim, sa jačanjem useljavanja u Švedsku, stanovništvo grada je postalo šarolikije.

Privreda uredi

Danas je Vesteros savremeni grad sa posebno razvijenom industrijom (mašinska, IT, precizna mehanika i sl.). Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam.