Grb opštine Priboj
Ovaj članak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. Problem: Potrebno je dodati unutrašnje veze. |
Mali grb se sastoji od štita sa sledećim sadržajem: Plavo-talasasta heraldička pruga između tri potkovice srebrno, u podnožju dva krina a u sredini štita zupčanik zlatno.
| Priboj | |
|---|---|
 | |
| Verzije | |
 Srednji grb Opštine Priboj | |
 Mali grb Opštine Priboj | |
| Detalji | |
| Nosilac | Priboj |
| Čelenka | srebrna bedemska kruna sa tri vidljiva grudobrana |
| Moto | Priboj |
Srednji grb se sastoji od goreopisanog štita na kom je srebrna bedemska kruna sa tri vidljiva merlona a okruženog zlatnim polu vencem od hrastove grane u rodu(heraldički) desno i bukvine grane u rodu levo uvezan ih vrpcom u bojama srpske trobojke a ispod svega srebrn svitak sa natpisom PRIBOJ.
Veliki grb se sastoji od goreopisanog štita na kom je srebrna bedemska kruna sa tri vidljiva merlona sve postavljeno između dva hrasta istrgnuta i sa pet žirova prirodno koji pridržavaju štit i iza njih dva koplja prirodna okovana zlatom sa kojih se u polje na desnom vijori steg u bojama srpske trobojke a na levom heraldički steg Opštine oba zlatno opervažena a kao postament stoje dve srebrne planine iz kojih pomenuti hrastovi rastu sa unutrašnjih padina između kojih su travnati brež uljci, na desnom gornjem predstava rudnika iz starine prirodno a na levom gornjem srebrn bedem sa tri merlona a između brežuljaka i ispod štita na travnatoj površini banjski izvor polukružni prirodno između dva talalasasta heraldička pruta iz kojeg ističe voda u jezero srebrno okruženo brežuljcima u dnu postamenta. Ispod svega je srebrn svitak sa natpisom PRIBOJ.
Mali grb uredi
Tri srebrne potkovice imaju višeslojno značenje na grbu Priboja. Osnovno je da aludiraju na naše heraldičko nasleđe apokrifnog grba Raške – na plavom tri potkovice srebrne - iz tzv. ilirske heraldike iz koje se razvila naša moderna heraldika. Takav štit se pojavljuje kao jedno od polja na složenom štitu apokrifnog grba cara Dušana kao i na apokrifnom grbu Bosne u ilirskoj heraldici a bio je poznat i u svim heraldikama okolnih zemalja. Postavljanjem tri potkovice Priboj potvrđuje nastavak i sećanje ove velike heraldičke tradicije dovoljno heraldički promenjene da ne iskazuje jedinstveno pravo na apokrifni grb Raške. Drugi sloj simbolike potkovica je radinost, zanatstvo i industrija - u heraldici se retko stavljaju moderni artefakti pa potkovica služi često i kao simbol automobilske industrije. Treći sloj simbolike je da potkovica u svom normalnom heraldičkom položaju podseća na ćirilično slovo P kao početnog slova Opštine Priboj, a heraldika se često služi takvim enigmatskim rešenjima.
Potkovica je takođe opštepoznati simbol sreće.
Zarad vernosti starijim izvorima, nije potrebno preciznije opisivati izgled potkovice, tj. da je „rupama otvorena poljem“.
U ovom opisu grba nema potrebe da se navede raspored potkovica jer se u takvoj heraldičkoj sintaksi podrazumeva da su dve gore a jedna dole.
Plava kao osnovna boja štita se dovodi u ovom slučaju ne samo u vezu sa apokrifnim grbom Raške nego je i nacionalna boja i Srba i Bošnjaka. Plavo je simbol uzvišenog, pravde, lojalnosti i vedrine u heraldici.
Reka Lim je predstavljena tankom horizontalnom lelujavom belom trakom sa heraldičkim terminom talasasta pruga.
Lim je mala i brza reka i ne treba da bude predstavljena talasastom gredom, koja je značajno šira.
Ona zauzima središnju zonu grba a iznad nje u središnjoj tački je zlatni zupčanik koji takođe ima višeslojnu simboliku. Prvi sloj je da se takav zupčanik nalazio na socijalističkom amblemu Priboja i da tako predstavlja kontinuitet u obeležjima do određenog nivoa.
Izabrana je zlatna boja umesto crvene da bi se zupčanik povinovao heraldičkim pravilima ali i da pokaže prvorazrednu važnost zupčanika na grbu– zlato je vrednije od srebra. Drugi sloj simbolike se ogleda u jasnoj aluziji na Fabriku automobila Priboj zbog koje je i grad i opština izrasla u moderan centar a treći sloj je da pozicioniranjem zupčanika iznad talasaste pruge dobijamo novi simbol za sam grad Priboj.
U podnožju grba se nalaze dva zlatna krina. Krin je u heraldici sinonim za ljiljan i važi za posebnu šaržu (heraldički objekat) koji nije istovetan cvetovima sa tim nazivima iako jeste sasvim sigurno kao simbol nastao inspirisan i njima.
U opisu grba nije navedeno da su krinovi zlatni jer postnominalni pridev srednjeg roda „zlatno“ iza zupčanika opisuje i njih.
Krin je u heraldici i vizantijskoj amblematici najčešći naš simbol u srednjem veku, češći i od orlova i od ocila.
U prvom redu na grb u Priboja krinovi označavaju dva naroda jer ih oba baštine kao svoje simbole, zatim su tu kao direktno podsećanje da je Priboj u Srbiji jer se na grbu Srbije nalaze u istovetnom položaju i tinkturi a njihovo predstavljanje bogate flore opštine je jasno po sebi.
U hrišćanskoj amblematici krin je simbol čistote, vrline i Bogorodice.
Nalazi se na grbu Kotromanića i na apokrifnom grbu carstva Nemanje.
Na socijalističkom amblemu Priboja se takođe nalaze dve spojene stabljike biljke sa krinolikim završecima.
Za izgled malog grba se preporučuje da ima srazmerno malo elemenata jer je najširoj upotrebi. Njega mogu da koriste svi građani opštine.
Srednji grb uredi
Na goreopisanom štitu se nalazi takozvana bedemska ili merlonska kruna srebrna sa tri vidljiva merlona. U modernoj srpskoj heraldici se ustalila praksa da se ovakvim elementima na nivou srednjeg i velikog grba pokazuje da je u pitanju municipalni, tj. mesni grb.
Oblik krune, tinktura i broj merlona ili grudobrana na njoj označavaju broj žitelja opštine. Bedemska kruna takođe aludira na srednjovekovni utvrđeni grad Jagat.
Štit je okružen zlatnim poluvencem od hrasta i bukve sa plodovima kao prastarih naših simbola, hrast je sveto drvo starih Slovena, simbol otpornosti i čvrstoće, grančica hrasta se nalazila na poluvencu na grbu Kneževine Srbije.
Bukva je simbol napisane reči zbog lakoće sa kojom su se urezivali znaci u koru (odatle predvukovski nazivi slova az, buki, vjedi... kao i pridev bukvalan) i time znanja i razumevanja, kao i čvrstine i opstajanja.
Hrast i bukva slave činjenicu da je opština pokrivena šumom na skoro dve trećine teritorije.
Traka u srpskim bojama objedinjuje i fizički i simbolički.
Srednji grb može da bude složeniji u izgledu od malog grba a stilizacija poluvenca zbog veličine i sastava kompozicije može biti i malo prirodnija. Koristi se pre svega od strane zvaničnih institucija Opštine.
Dosadašnja moderna heraldička praksa u nas je pokazala da se srednji grb nepravedno zapostavlja pa ovom prilikom skrećem pažnju da ovaj nivo grba treba što više koristiti u javnom životu opštine.
Veliki grb uredi
Veliki grb u našoj heraldici se pre svega koristi u ceremonijalne svrhe i kao takav može da primi sve one simbole u parafernalijama grba koji nisu našli mesta na samom štitu ili na srednjem grbu. To znači da će uglavnom imati vrlo složenu strukturu i izgled. Podvlačim da je njegova upotreba ograničena samo na najviše organe uprave Opštine ili na svečanosti i slično tome. Naravno, moguće ga je koristiti u umetničkom stvaralaštvu i nastavnom i obrazovnom radu. Dva držača štita su hrastovi stilizovanog izgleda u sklopu sa ostatkom velikog grba. Pored simbolike opisane za granu hrasta na srednjem grbu, oni su svevremenski podsetnik i pamjatnik starine i trajanja ovog šumovitog područja kroz višemilenijumske promene.
Postoje više arheoloških nalazišta u opštini počev od bronzanog doba pa sve do kasnog srednjeg veka.
U postamentu– u osnovi velikog štita– stoje dve srebrne planine zbog simetrije i slaganja boja kao simboli planine Pobijenik, Javorje i Zlatar.
Zarad simbolike čvrstine i trajanja iz njih rastu hrastovi u prirodnoj boji sa po pet zrelih žirova– pet je simbol celine, u hrišćanstvu pet Hristovih rana, u islamu pet klanjanja dnevno, u starini pet osnovnih elemenata. Hrastovi obavljaju dužnost držača grba tako što granama pridržavaju štit i stegove.
Stegovi i njihov sadržaj su predstavljeni na klasičan način u modernoj srpskoj heraldici. Travnati brežuljci simbolički predstavljaju fluviodenudacione površi opštine. Na gornjem brežuljku sa desne strane je simbolička predstava praistorijskog rudnika bakra Jarmovac koji je svetski poznat- tvrdi se da je najmanje 5500 godina star.
Na gornjem levom brežuljku je simbolička predstava ostataka naše utvrde Jagat.
Obe šarže su postavlje ne simbolički odmah ispod hrastova držača.
Takođe odmah ispod štita u sredini postamenta je stilizovana predstava banjskog izvora na način i na mestu primerenom herladičkom izrazu koja predstavlja poznatu Pribojsku banju. Između nje su dve uspravne tanke talasaste linije, heraldičkog termina talasasti prut, koje obeležavaju Uvac i Lim, tj. simbolički predstavljaju sve vodotokove opštine.
Aluvijalne ravni i fluvioglacijalne terase Lima odlikuju se izrazito slabom pošumljenošću pa je ova površina ostavljena ravna i bez drveća.
Voda se uliva u srebrno jezero u dnu postamenta okruženo brežuljcima, Potpećko jezero.
Stari grb uredi
Spoljašnje veze uredi
- Grb opštine Priboj (jezik: srpski)
