Desimir Žižović Buin
Desimir Žižović Buin (Gornji Branetići, 23. april 1920 — Gornji Branetići, 6. decembar 1996) bio je srpski slikar i strip crtač. Osim stripa, bavio se i slikarstvom i vajarstvom. Najpoznatiji je kao autor stripa Mirko i Slavko.
| Desimir Žižović | |
|---|---|
 tvorac stripa o Mirku i Slavku | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 23. april 1920. |
| Mesto rođenja | Gornji Branetići, Kraljevstvo SHS |
| Datum smrti | 6. decembar 1996. (76 god.) |
| Mesto smrti | Gornji Branetići, SRJ |
Nosio je nadimak „Buin“ kao i njegov otac. Bio je poznat kao boem i šaljivdžija, omiljen u kafanskoj i kulturnoj javnosti Gornjeg Milanovca.
Mladost uredi
Završio četiri razreda osnovne škole u rodnim Gornjim Branetićima. Bio je samouki crtač, slikar, vajar i dizajner. U svom okruženju ostao je upamćen i kao vrstan majstor sedam zanata: kolar, kovač, kaldrmdžija, zidar, stolar, opančar i klesar.[1]
Drugi svetski rat uredi
Nakon Nemačke invazije i okupacije Jugoslavije pristupa Četničkim odredima Jugoslovenske vojske. U sastavu Takovskog odreda pod komandom Zvonka Vučkovića učestvuje u oslobođenju Gornjeg Milanovca septembra 1941. godine. Kasnije prelazi u Vrhovnu komandu JVUO kod akademika Dragiše Vasića gde je radio kao ilustrator za listove Mladi Ravnogorac i Ravnogorski borac (list koji je uređivao Dragiša Vasić). Pretpostavlja se da je Buin jedini pripadnik Vasićevog štaba koji je preživeo kraj rata.[2] Nakon dolaska Crvene armije u Srbiju u jesen 1944. godine četnička glavnina prelazi u Bosnu dok Buin ostaje Srbiji gde ga mobilišu partizani. Učestvovao je u strahovitim bitkama na Sremskom frontu 1944/45. godine.
Po jednoj anegdoti, nakon zarobljavanja prvog tenka od Nemaca (u akciji koju su zajedno izveli partizani i četnici), na tenku je sa jedne strane nacrtao grb kraljevine Jugoslavije, a sa druge zvezdu petokraku. [3]
Stripovi uredi
U početku je bio ilustrator i autor svih stripova u Dečjim novinama iz Gornjeg Milanovca, sve do 1959. U tom periodu Desimir Žižović je nacrtao stripove Kraljević Marko i Musa Kesedžija, po srpskoj epskoj pesmi, Nemušti jezik, Magelan, Rudnička ofanziva, Poslednji osvetnik, Pustolovine pevca Pece, Pijuko Pecin brat i ono što je najvažnije, u 23. broju od 25. novembra 1958. započeo strip Nikad robom iz kojeg će izrasti popularna edicija istog imena, i dva najpopularnija junaka srpskog i jugoslovenskog stripa Mirko i Slavko.[4] Stripovi o Mirku i Slavku, sa svojih 450 epizoda, su prevedeni na sve svetske jezike, čak i na kineski.[1]
Prema jednoj izjavi Desimira Žižovića, Mirko i Slavko su nastali po uzoru na grafike Đorđa Andrejevića - Kuna.[5]
Po uzoru na strip, 1973. je snimljen i film Mirko i Slavko, u režiji Branimira Torija Jankovića.
Ostali radovi uredi
Kao kamenorezac izradio stotine spomen-ploča i spomen-česmi (krajputaši Slobodanu Peneziću Krcunu i Svetoliku Lazareviću). Autor je „Brke” za šljivovicu „Takova”.[6]
Kontroverze uredi
- Autor stripa o partizanskim kuririma prethodno je radio ilustracije za list Mladi Ravnogorac.
- Mirko i Slavko su u svakoj epizodi ubijali dosta Nemaca, ali ni u jednoj epizodi nisu ubili nekog četnika.
Reference uredi
- ^ a b Milorad Bošnjak: Kako je srpski Dizni osvajao svet
- ^ Politika: Sećanje na četničkog oca partizanskih kurira
- ^ Ova priča o tenku je objavljena u nekom od brojeva Takovskih novina (bilo bi dobro da neko nađe u kom).
- ^ Zdravko Zupan
- ^ Slobodan Ivkov
- ^ Miladinović 2016.
Literatura uredi
- Slobodan Ivkov: 60 godina stripa u Srbiji [1]
- Zdravko Zupan: Strip u Srbiji 1955-1972 [2]
- Milorad Bošnjak: Kako je srpski Dizni osvajao svet, Novosti, 14. jun 1998.
- Ilija Bakić: Mirko i Slavko nikad robom! [3]
- Miloš Lazić: Rehabilitacija, Pisma uredništvu, Ilustrovana Politika [4][mrtva veza]
- Srećko Jovanović, Veliki san, „Arhiv“, Pančevo, 2007.
- „Mirko i Slavko“ (1973), IMDB.
- Miladinović, Veljko (7. 7. 2016). „Pokušaj da se izmire četnici i partizani: Priča o četniku koji je crtao Mirka i Slavka”. Nedeljnik. Beograd: NP Nedeljnik d.o.o. Arhivirano iz originala 12. 09. 2016. g. Pristupljeno 24. 9. 2016.
Vidi još uredi
Spoljašnje veze uredi
- Zdravko Župan: Strip u Srbiji 1955-1972 (Rastko, mart 2006)
- Poratno ratovanje - Mirko, pazi metak! (Politikin zabavnik broj 3220, Nemanja Baćković, 2013)
- Podsećanje na „Dečije novine" kroz muzejsku izložbu (RTS, 17. decembar 2016)
- Milija Belić: Kako smo crtali Mirka i Slavka (Blic, 6. septembar 2018)
- Tvorac Mirka i Slavka iz blizine - popularne partizanske strip junake stvorio bivši četnik (Blic, Predrag Đukanović, 23. septembar 2018)
- Zašto Mirko i Slavko nikad nisu ubijali četnike? (Nedeljnik, Veljko Miladinović, 7. jul 2016)
- Jedini pravi odgovor na nesuvislo pitanje: Mirko i Slavko nikad nisu ubijali četnike, a ni ustaše jer... (Neđeljni magazin, Ahmed Hrapović, 25. oktobar 2016)
- Sećanje na četničkog oca partizanskih kurira (Politika, Miloš Lazić, 26. oktobar 2016)
