De Mojn
De Mojn (engl. Des Moines) glavni i najveći je grad američke savezne države Ajova. Po popisu stanovništva iz 2020. u njemu je živelo 214.133 stanovnika.[1] Nalazi se u centru Ajove. Kroz De Mojn protiču reke De Mojn i Rakun.
| De Mojn engl. Des Moines | |
|---|---|
 Kolažni prikaz gradskih znamenitosti | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Sjedinjene Američke Države |
| Federalna jedinica |  Ajova |
| Okrug | Polk |
| Osnovan | 1843. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2020. | 214.133 |
| — gustina | 911,51 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 41° 35′ 27″ S; 93° 37′ 15″ Z / 41.590833° S; 93.620833° Z |
| Vremenska zona | UTC-6, leti UTC-5 |
| Aps. visina | 266 m |
| Površina | 234,92 km2 |
| — kopno | 228,38 km2 |
| — voda | 6,54 km2 |
 | |
  De Mojn De Mojn na karti SAD | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 515 |
| ZIP kod | 50301-50340-50310 |
| FIPS kod | 19-21000 |
| Veb-sajt | |
| www.ci.des-moines.ia.us | |
De Mojn je osnovan 1843. godine pod imenom Fort De Mojn, a status grada je stekao 1851. godine. Glavni grad Ajove je postao 1857. godine. Najjača grana privrede u gradu je industrija osiguranja.
Etimologija imena mjesta uredi
Porijeklo imena grada je i danas nepoznanica, postoji više teorija, po jednoj to je iskrivljeni francuski izgovor od indijanskog imena za istoimenu rijeku De Mojn, koju su oni zvali Moingona, po drugoj teoriji ime je proizašlo iz francuske riječi 'moyen (sredina) jer se mjesto nalazilo na sredini između rijeka Misuri i Misisipi, a po trećoj ime grada vodi poreklo od francuske reči moines (redovnici), jer su redovnici Trapisti tu živeli.[2]
Geografija uredi
De Mojn se nalazi na nadmorskoj visini od 291 m. Leži na ušću reka De Mojn i Rakun, udaljen 532 km zapadno od Čikaga i Velikih jezera.
Klima uredi
| Klima (De Mojn) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Srednji maksimum, °C (°F) | −2,2 (28) |
0,9 (33,6) |
8,3 (46,9) |
16,6 (61,9) |
22,8 (73) |
27,9 (82,2) |
30,4 (86,7) |
29,0 (84,2) |
24,2 (75,6) |
17,9 (64,2) |
8,9 (48) |
0,3 (32,5) |
15,4 (59,7) |
| Prosek, °C (°F) | −7,0 (19,4) |
−4,1 (24,6) |
2,9 (37,2) |
10,5 (50,9) |
16,8 (62,2) |
22,1 (71,8) |
24,8 (76,6) |
23,3 (73,9) |
18,4 (65,1) |
11,9 (53,4) |
3,9 (39) |
−4,2 (24,4) |
9,9 (49,8) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −11,8 (10,8) |
−9,1 (15,6) |
−2,4 (27,7) |
4,4 (39,9) |
10,8 (51,4) |
16,2 (61,2) |
19,2 (66,6) |
17,6 (63,7) |
12,5 (54,5) |
5,9 (42,6) |
−1,2 (29,8) |
−8,8 (16,2) |
4,4 (39,9) |
| Količina padavina, mm (in) | 24,4 (9,61) |
28,2 (11,1) |
59,2 (23,31) |
85,3 (33,58) |
93 (36,6) |
113,3 (44,61) |
96 (37,8) |
106,7 (42,01) |
89,7 (35,31) |
66,5 (26,18) |
45,5 (17,91) |
33,5 (13,19) |
841,3 (331,22) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Istorija uredi
De Mojn izrastao je iz američke vojne utvrde Fort De Mojn, podignute 1843. na ušću dveju rijeka da se zaštite Indijanci Sauk i Foks. Njihova zaštita nije dugo trajala, jer je već 1845. kraj otvoren za nove doseljenike sa istoka. Nakon tog se naselje brzo povećavalo, pa je 1851. dobilo status grada, a 1857. iz imena mu je izbačeno fort, i iste godine postao je glavni grad Ajove umjesto dotadašnjeg Ajova Sitija.
Između 1910−1920 rast grada se rapidno ubrzao, kad su u njegovoj blizini pronađene velike količine uglja. [2]
Demografija uredi
Prema popisu stanovništva iz 2010. u gradu je živelo 203.433 stanovnika, što je 4.751 (2,4%) stanovnika više nego 2000. godine.[1]
| Sastav stanovništva – De Mojn | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010.[1] | 2000.[1] | ||||||
| Ukupno | 203 433 (100,0%) | 198 682 (100,0%) | |||||
| Belci | 143 413 (70,50%) | 158 095 (79,57%) | |||||
| Hispanoamerikanci | 24 334 (11,96%) | 13 138 (6,613%) | |||||
| Afroamerikanci | 20 842 (10,25%) | 16 025 (8,066%) | |||||
| Azijati | 8 990 (4,419%) | 6 946 (3,496%) | |||||
| Ostali | 5 854 (2,878%) | 4 478 (2,254%) | |||||
Privreda i školstvo uredi
Današnji De Mojn je grad snažne industrije, gume (Fajerstoun) i poljoprivredne mašine, ali i jaki finansijski centar okrenut farmerima (osiguranje). Pored tog snažno je i izdavaštvo, koje je isto tako namenjeno farmerima.[2]
Grad je i snažni obrazovni centar; Univerzitet Drejk, osnovan 1881, Medicinski univerzitet, osnovan 1898, Koledž Grand Vju (1881) i Poslovni koledž ABC (1921) [2]
Partnerski gradovi uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- Morris, Richard B. (1996). Encyclopedia of American History (Seventh izd.). Collins Reference. ISBN 0062700553.
- Peter C. Mancall; Gary B. Nash; Allan M. Winkler; Charlene Mires; John W. Jeffries, ur. (2009). Encyclopedia of American History. Facts on File. ISBN 0816071365.
- Stanley I. Kutler (2002). Dictionary of American History (Third izd.). Charles Scribners & Sons. ISBN 0684805332.
- Paul S. Boyer (2001). The Oxford Companion to United States History. Oxford University Press. ISBN 0195082095.
- Michael Kazin; Rebecca Edwards; Adam Rothman, ur. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton University Press. ISBN 0691152071.
.svg){kind=small}
