Dimitrije Nešković
Dimitrije Mita Nešković (Novi Sad, 7. novembar 1846 — Zagreb, 23. maj 1907) bio je srpski učitelj, pedagog i publicista.
| Dimitrije Mita Nešković | |
|---|---|
 Dimitrije Mita Nešković | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. novembar 1846. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 23. maj 1907. (60 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Austrougarska |
Porodica uredi
Otac Petar bio je advokat, majka Katarina (rođ. Jovanović). Kada je imao deset godina umire mu otac, a ubrzo i majka. Ujak mu je bio poznati pesnik Jovan Jovanović Zmaj.[1]
Obrazovanje uredi
Osnovnu školu i nižu gimnaziju završio je u Novom Sadu, a više razrede gimnazije u Segedinu i Sremskim Karlovcima. Na nagovor ujaka upisao je 1867. Učiteljsku školu u Somboru. Po završetku školovanja odlazi u Drezden na stručno usavršavanje kao pitomac Narodno-crkvenog sabora, gde je završio gimnastički kurs (1870—1871).[1]
Učitelj uredi
Radio je kao učitelj u Rumi (1867-1868), Zemunu (1868-1880), Pavlovcima (1880-1888) i Irigu (1888).
Za školskog nadzornika bjelovarske županije postavljen je 1889. godine. Godine 1907. raspoređen je u Odsek za bogoštovlje i nastavu Zemaljske vlade u Zagrebu, i iste godine je naprasno preminuo.[1]
Političar uredi
Pod uticajem ideja Svetozara Markovića sedamdesetih godina 19. veka pridružio se grupi socijalistički orijentisanih učitelja. Oni su januara 1873. u Zemunu pokrenuli list Učitelj, čiji je Nešković bio prvi urednik. Zbog političkih pritisaka list je od drugog broja izlazio u Vršcu, sve do marta 1874, kada je zabranjen. Već sledeće godine Nešković pokreće u Zemunu Novu školu. U njoj je iznosio ideje da narodne škole treba da budu nezavisne, da srpski učitelji u Karlovačkoj mitropoliji moraju imati strukovno udruženje, kritikovao je crkvenu hijerarhiju i buržoaziju. Zbog prevedenog članka Ko da vaspitava? osuđen je na mesec dana zatvora.[1]
Publicista uredi
Prvu pesmu objavio je u Danici 1864. godine. Pisao je pripovetke, prikaze knjiga, rasprave iz književnosti, nacionalne istorije i pedagogije. Objavio je nekoliko pedagoških knjiga, od kojih je Matica srpska nagradila tri.
Radove je objavljivao je u Danici, Prijatelju srpske mladeži, Učitelju, Novoj školi, Srbinu, Zastavi, Letopisu Matice srpske, Javoru, Novom vaspitaču, Zori, Brankovom kolu, Radu i imeniku Matice srpske.
Bio je urednik Učitelja, izdavač, urednik i odgovorni urednik Nove škole, odgovorni urednik Dečjeg prijatelja, vlasnik, izdavač i urednik Novog vaspitača i Pčelice, vlasnik i urednik Književnog pregleda Novog vaspitača.
Član Matice srpske postao je 1866, a član njenog Književnog odeljenja 1893. godine.
Govorio je mađarski i nemački.
Autor je više udžbenika i bukvara za osnovne škole, a pisao je i udžbenike za učitelje.
Oženio se 1868. Marijom, ćerkom Steve Kritovca, sa kojom je imao tri ćerke i dva sina.
Izbor iz bibliografije uredi
- Rad u prvom razredu osnovne škole (Zemun, 1875)
- Mala škola I-II (Zemun, 1876, 1879)
- Predavač u osnovnoj školi I (Zemun, 1877)
- Srpska gramatika za učitelje III i IV razreda (Pančevo, 1879)
- Knjiga za školu i učitelje I (Zemun, 1879)
- Roditelji i škola (Novi Sad, 1887)
- Zbirka pedagoških radova Mite Neškovića I-III (Novi Sad 1891; Sremski Karlovci 1895, 1897)
- Istorija srpskih škola u Austro-ugarskoj monarhiji (Sremski Karlovci, 1897)
Galerija uredi
-
Naslovna strana knjige Amanet Srpkinjama (1892) Mite Neškovića -
Naslovna strana Pčelice (1893) -
Naslovna strana prve knjige Iz davne prošlosti - priče iz Egipta (1897)
