Dragan Danelišen
Dragan Danelišen (Banja Luka, 14. jun 1941 — Banja Luka, 15. januar 2024) bio je profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci i Panevropskog univerziteta "Apeiron". Uža naučna oblast mu je hirurgija i dječja hirurgija. Za dopisnog člana ANURS-a izabran je 5. septembra 2008, a za redovnog 21. decembra 2012. godine.
| Dragan Danelišen | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 14. jun 1941. |
| Mesto rođenja | Banja Luka, NDH |
| Datum smrti | 15. januar 2024. (82 god.) |
| Mesto smrti | Banja Luka, Republika Srpska, BiH |
| Državljanstvo | Republike Srpske |
| Religija | pravoslavlje |
| Obrazovanje | Medicinski fakultet u Zagrebu |
| Naučni rad | |
| Polje | hirurgija i dječja hirurgija |
| Akademija | ANURS |
Biografija uredi
Rođen je u Banjoj Luci, gdje je živio i radio. U rodnom gradu završio je osnovnu školu i realnu gimnaziju (1959), a Medicinski fakultet u Zagrebu (1966). Specijalistički ispit iz opšte hirurgije položio je 1974. u Zagrebu, a specijalistički ispit iz dječije hirurgije 1985. u Beogradu. Magistarski rad "Posttraumatska splenektomija i njen učinak na serumske imunoglobuline u korelaciji s T i B limfocitima" odbranio je 1986. na Medicinskom fakultetu u Zagrebu, a doktorsku disertaciju "Imunološka opravdanost i hirurške mogućnosti očuvanja povrijeđene slezene" 1989. na Medicinskom fakultetu u Banjoj Luci. Na istom fakultetu izabran je za asistenta 1978, docenta 1989, vanrednog profesora 1996. i redovnog 2004. godine. Predavao je predmete Hirurgija sa ratnom hirurgijom i Biološka antropologija sa osnovama sportske medicine. Za profesora emeritusa izabran je 2009. godine. Na Panevropskom univerzitetu "Apeiron" u Banjoj Luci obavljao je dužnost rektora.[1]
Osnivač je i dugogodišnji načelnik Klinike za dječiju hirurgiju Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske. Većinu radnog vijeka posvetio je hirurgiji i nauci. Bio je nosilac naučnoistraživačkog projekta "Povrede u prometu" Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti (1989). Više puta boravio je na stručnom usavršavanju u zemlji i inostranstvu i to u poznatim centrima za hirurgiju i dječju hirurgiju u Ljubljani, Beogradu, Zagrebu, Italiji, SAD, Japanu, Francuskoj. Posjeduje sertifikat kontinuirane edukacije I kategorije iz kolorektalne hirurgije (Cliveland Clinic, Ohio – Clinical Fondation).[1]
Svoju hiruršku praksu započeo je abdominalnom hirurgijom, gdje je ostvario zapažene rezultate na polju inovacionih tehnika: vagotomije, hepatobilijarne hirurgije i portalne hipertenzije. Prelaskom na dječju hirurgiju, najveće interesovanje pokazao je za oblast neonatološke hirurgije, embrionalnih tumora, dječje urologije i politraume. Dao je nove, originalne, operativne tehnike u liječenju kongenitalnih anomalija, vezikoureteralnog refluksa, reimplantacija slezine i vlastite, u svijetu inaugurisane, metode liječenja povreda kolona i rektuma lokalnom aplikacijom kiseonika (Seul 1994). Autor je četrnaest knjiga i 144 rada, od kojih su mnogi publikovani u vodećim međunarodnim časopisima. Posebnu pažnju i interesovanje izazvale su knjige o različitim aspektima stradanja djece u Odmrambeno-otadžbinskom ratu 1992–1995, pisane dvojezično, pod naslovom "Ko njih pita – Who asks them", Banja Luka 1995; "Pokidani polljupci – The plucked buds", Sarajevo 2002; "Dječija hirurška propedevtika", Banja Luka 2002; "Zdrastvena njega kardiopulmonalih bolesnika" (koautor), Banja Luka 2009.[1]
Član je Savjetodavnog vijeća Univerzitetske bolnice Kliničkog centra Banja Luka i brojnih međunarodnih stručnih udruženja: Europian network of sport science, education and employment, American pediatric surgical association, Asia-Pacific federation of coloproctology, Association Francaise de Chirurgie, Udruženja dečjih hirurga Srbije.[1]
Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske izabran je 5. septembra 2008, a za redovnog 21. decembra 2012. godine. Od 2016. sekretar je Akademijinog Odjeljenja medicinskih nauka. Bio je svestran i uspješan sportista – član jugoslovenske reprezentacije u atletici, rukometaš, jedriličar i motorni pilot.[1] Takođe bio je dugogodišnji ljekar u BK Slavija iz Banja Luke i bokseru Marijanu Benešu.[2]
Preminuo je 15. januara 2024. godine u Banjoj Luci.[3]
Priznanja uredi
Dobitnik je više priznanja i nagrada:
- Plaketa Društva ljekara BiH (1981);
- "Zlatni Hipokrat" Saveza zdravstvenih radnika Jugoslavije (1990);
- Priznanje Mreže građanskog obrazovanja CIVITAS;
- Zlatna plaketa za inauguraciju originalne hirurške metode ("Local aplication Oxigen in trettment infection of extraperitoneal rectal segment war wound", Asian Federation of Coloproctology, Seul, 1995);
- Povelja za naročite zasluge i izuzetni doprinos afirmaciji Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske (2013);
- Plaketa „Collegium Intelectum” (2015);
- Zlatni grb grada Banja Luka za izuzetan doprinos i uspjeh u oblasti medicine, obrazovanja i sporta (2016);[4]
- Srebrna plaketa povodom 60-godišnjice osnivanja Atletskog saveza BiH;
- Povelja zahvalnosti Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Republike Srpske za objavljivanje prve publikacije o stradanju 12 banjalučkih beba ("Ko njih pita", 1995);
- Zahvalnica Udruženja ratnih vojnih invalida otadžbinskih ratova, Banja Luka, za doprinos zbrinjavanju ranjenih boraca VRS u ratu 1992–1995;
- Spomen-plaketa Atletskog saveza Republike Srpske prvom predsjedniku – povodom 25-godišnjice od osnivanja ASRS (2017).
Reference uredi
- ^ a b v g d „Dragan Danelišen”. ANURS. Pristupljeno 1. 6. 2021.
- ^ Pašagić, Darko (06. 09. 2018). „Sportska ikona grada na Vrbasu”. Glas Srpske. Pristupljeno 1. 6. 2021.
- ^ „Preminuo akademik Dragan Danelišen”. RTRS. 15. 01. 2024. Pristupljeno 15. 1. 2024.
- ^ „Nagrade i priznanja Grada”. Grad Banja Luka. Pristupljeno 1. 6. 2021.
