Википедија

Dušan Glumac

Dušan Glumac (Klokočevik, 1899 — Petrinja, 1980) bio je srpski filozof i univerzitetski profesor.

Dušan Glumac
Lični podaci
Datum rođenja(1899-10-17)17. oktobar 1899.
Mesto rođenjaKlokočevik, Austrougarska
Datum smrti24. jul 1980.(1980-07-24) (80 god.)
Mesto smrtiPetrinja, SFR Jugoslavija
NagradeOrden Sv. Save 4. stepena

Biografija uredi

Dušan Glumac je rođen od oca Jovana (ekonom) i majke Efimije rođene Vukotić. Osnovnu školu upisuje u Vinkovcima 1905. i završava je 1910. Zatim upisuje gimnaziju u Vinkovcima 1910. koju završava i polaže ispit zrelosti 1918. U školskoj 1918/1919. godini stupio je u Srpsku pravoslavnu bogosloviju u Sremskim Karlovcima. Bogosloviju završava školske 1920/1921. Bogosloviju završava 24. juna 1921. i odmah 29. juna upućuje molbu Svetom arhijerejskom sinodu da mu dodeli stipendiju kojom bi mogao nastaviti studije iz oblasti Starog Zaveta i jevrejskog jezika u zapadnoj Evropi. Dok je čekao stipendiju, upisao je Pravni fakultet Univerziteta u Zagrebu gde je i položio prvi državni ispit.

Sinod nije uslišio molbu o stipendiji, pa je bio prinuđen da u Nemačku ode i boravi o trošku svoga oca. U Nemačkoj upisuje Filozofski fakultet Univerziteta u Berlinu.

Posle odslušana tri semestra prelazi na Filozofski fakultet Univerziteta u Lajpcigu, koji je u to doba bio jedan od vodećih centara za izučavanje Starog Zaveta i judaistike. U Lajpcigu je 24. jula 1925. odbranio doktorsku disertaciju pod naslovom „Schaufäden (Sisith) und Gebetsriemen (Tephillin) bei den Juden – Kecelje za molitvu i molitveni kaiš (zapis) kod Judeja“ kod profesorâ Hasa, Cimerna i Fasmera. Promovisan je za doktora filozofije 5. avgusta 1925. godine.

Po povratku iz Nemačke, Savet Bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, na sednici održanoj 18. oktobra 1925, izabrao je dr Dušana Glumca za asistenta pri Katedri Sveto Pismo Starog Zaveta, za predmet biblijske istorije sa arheologijom, a 4. juna 1926. izabran je za docenta na predmetu starojevrejski jezik. Sve do okupacije predavao je na Bogoslovskom fakultetu, sa kojeg je udaljen 1941. godine i penzionisan kao nepoželjan. Posle oslobođenja, negde krajem 1945, izabran je za redovnog profesora na Katedri za Sveto Pismo Starog Zaveta. Profesor Glumac 1945. postaje prodekan, a 1948. godine dekan Bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Nekoliko godina posle izbacivanja Bogoslovskog fakulteta sa Univerziteta Glumac prelazi na Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu na Katedru za arheologiju (1955), gde je predavao kao redovni profesor do penzionisanja.

U vreme kada su komunisti došli na vlast u Srbiji, ikona-slika Uroša Predića Sveti Sava blagoslovi Srpčad je izbačena iz Rektorata Beogradskog univerziteta. Dušan Glumac je to video i donosi je na Bogoslovski fakultet SPC.[1]

Nosilac je ordena Svetog Save 4. stepena. Poznavao je jedanaest jezika i to od živih: nemački, ruski, češki, bugarski, francuski, engleski, kao i stare: jevrejski, aramejski, sirijski, grčki i latinski.

Umro je 24. jula 1980. u Petrinji, a sahranjen je 26. jula u selu Klokočeviku kod Slavonskog Broda, u svojoj zadužbini - kapeli, koja je srušena u novembru 1991. godine.1980. godine. Svoju privatnu biblioteku zaveštao je Bogoslovskom fakultetu.

Zastupao je Srpsku pravoslavnu crkvu na mnogim konferencijama i u okviru mnogobrojnih delegacija. Pisao je mnogo i veoma stručno. Osim originalnih naučnih dela značajan je i njegov prevod dela Judejski rat Josifa Flavija. U koautorstvu s profesorom Stanojem Stanojevićem napisao je Sveto pismo u našim starim spomenicima. Svojim prilozima je učestvovao u enciklopediji Sveznanje izdatoj u Beogradu 1937. u kojoj je obradio teme iz oblasti mitologije, istorije religije i teologije. Snagom naučnog talenta i ozbiljnošću pristupa Glumac je u izvesnoj meri utro put naučnom istraživanju Biblije u srpskoj teološkoj sredini.

Autor je i drugih knjiga i studija poput Gramatike starojevrejskog jezika, Srpske zadužbine u Palestini, Stari jevrejski rukopisi sa obale Mrtvog mora, Staroegipatsko učenje o reči — logosu. Bio je svedok incidenta na Visu 1937., kada je grupa čeških pravoslavaca, predvođena vladikom Gorazdom, trebala biti ugošćena od pravoslavaca sa Visa, ali ih je rimokatolička rulja, nasiljima u tome sprečila. Pravoslavni su ih dočekali zvonjavom zvona sa pravoslavne crkve Sv. Kirila i Metodija (koju kasnije ruše nacisti i komunisti), a neki indoktrinirani katolici su bacali kamenje na brod.[2]

Bibliografija: uredi

  • „Mittelnächtliches Gebet“, 1925 (F. Delitsch)
  • „Propast Ninive“, Glasnik Patrijaršije VI (1925) broj 4, 60
  • Benzinger J., Hebra’fsche Archaologie III Aufl. Leipzig 1927, Bogoslovlje III (1928) 4, 312-316 (prikaz)
  • Kalt Edm., Biblische Archaologie, Freiburs im Br. 1924, Bogoslovlje III (1928) 2, 157-159 (prikaz)
  • „Brak i socijalni položaj žene kod Jevreja“, Bogoslovlje II (1927), 2, 8-91; 4, 259-270; III (1928), 2, 81-99; 3, 161-168; 4, 241-251; IV (1929), 3, 189-203; 4, 271-284; V (1930), 1, 29-43; 2, 89-111.
  • Manojlović G., Povijest staroga Orijenta I, Zagreb 1923, Bogoslovlje IV (1929) 3, 247-252 (prikaz)
  • „Pasha“, Bogoslovlje V (1930), 3, 169-179; 4, 271-277; VI (1931), 1, 1-25.
  • „O Talmudu“, Bogoslovlje VI (1931), 3, 173-190; 4, 255-268; VII (1932), 2, 142-154.
  • Nuri Hadžić O., Muhamed i Koran. Kulturna istorija Islama I, Beograd 1931, Bogoslovlje VII (1932) 3, 261-276 (prikaz)
  • Fliebig P., Der Talmud, Leipzig 1929, Bogoslovlje VII (1932) 2, 177-180 (prikaz)
  • „Talmudski traktat o pashi (PESAHIM)“, Bogoslovlje VIII (1933), 1, 1-30.
  • "Sveti Irinej Sremski", Beograd 1933, 15. str.
  • Oberški J., Ocena: D. Glumac, Socijalni položaj žene kod starih Jevreja (Bogoslovska smotra XXI (1933) 1, 94), Bogoslovlje VIII (1933), 2, 184-187
  • "Da li je Hristova poslednja večera bila pashalna?", Bogoslovlje VIII (1933), 2, 97-109; 3, 189-198; 4, 289-302.
  • „Josija, car Judin i Asirci“, Bogoslovlje XI (1936), 2, 129-146; 4, 317-336; XII (1937), 2, 113-127; 3-4, 211-226; VIII (1938), 1, 3-14; 2, 89-98; 3-4, 181-193; XIV (1939), 1, 1-14; 2, 97-103; 3-4, 295-305.
  • Popović J Sp., Dogmatika Pravoslavne crkve (Pravoslavna filozofija istine) II: Bogočovek i njegovo delo (Hristologija i Soteriologija), Beograd 1935, Bogoslovlje XI (1936) 2, 423-428 (prikaz)
  • Alkalaj A., Mojsije, Beograd 1938, Bogoslovlje XIII (1938) 2, 172-180 (prikaz)
  • Gramatika staro-jevrejskog jezika, Beograd 1939.
  • „Knjige psalama. Psalam 1“, Bogoslovlje XV (1940), 3-4, 232-248.
  • "Pravoslavna ali rimska cerkev" S.L. 1944, 16. str.
  • "Srpske zadužbine u Palestini", Glasnik SPC 1946, br. 10-11-12, 239-255
  • "Najstariji dokument antisemitizma", Zbornik Bogoslovskog fakulteta I, (1950), 41-54
  • „Knjiga psalama. Psalam 2. Psalam 3“, Zbornik Bogoslovskog fakulteta II (1951), 49-88.
  • "O odnosima pravoslavne crkve sa anglikanskom i njezinoj hirotoniji", Zbornik Bogoslovskog fakulteta II (1951), 433-494.
  • „Knjiga psalama. Psalam 4“, Zbornik Bogoslovskog fakulteta III (1952, 1954), 47-62.
  • Biblijska arheologija, Beograd 1954.
  • „Zu Psalm II 11-12 ‛Vegilu-naphlu’“, Festschrift für Dr. D. Hamilcar Alivisatos, Athen 1957.
  • „Stari jevrejski rukopisi sa obale Mrtvog mora“, Letopis Matice srpske, 382, 1958, sveska 2-3, avgust-septembar, Novi Sad, 153-170.
  • "Ekhnatonov reljef u Zemunu" Zbornik Filozofskog fakulteta VII-1 (1963) 21-28.
  • "Horus i njegove oči", Zbornik Filozofskog fakulteta VIII (1964) 29-35
  • "Staroegipatsko učenje o reči-logosu", Zbornik Filozofskog fakulteta IX-1 (1967) 1-18.
  • "O jednoj zagubljenoj ikoni manastira Grgetega", Glasnik SPC, avg. 1967, 170-174.
  • "Nešto o životu Nauma Ohridskog", Zbornik Filozofskog fakulteta X-1 (1968) 129-138.
  • "O vremenu monašenja Konstantina Solunskog i rukopoloženju Metodija za sveštenika", Zbornik filozofskog fakulteta XII-1 (1974) 227-24
  • + Protođakon dr Miloš Erdeljan, Bogoslovlje XX (XXXV) 1976. 1 i 2, 4-5

Galerija uredi

  •  
    Crkva Svete Trojice u Klokočeviku je izgrađena 1988. pored kapele koju je podigao dr Dušan Glumac 1960. Oba vjerska objekta su minirana u novembru 1991.
  •  
    Izgled nekadašnje kapele na dan osvećenja novije crkve, 31. jula 1988. Služila je do izgradnje novije crkve 1988. za bogoslužbene potrebe (Liturgije, krštenja, vjenčanja...)
  •  
    Unutrašnjost kapele koju je podigao dr Dušan Glumac. Krštenje iz 1980. Sveštenik koji krštava je Lazar Hadžić.
  •  
  •  
    Dio unutrašnjosti nekadašnje kapele.
  •  
    Ostatak poda minirane (1991.) kapele. Dr Dušan Glumac je ispod nje sahranjen.
  •  
  •  
    Mrtvački sanduk dr Dušana Glumca ispod njegove zadužbine, kapele u Klokočeviku.

Reference uredi

  1. ^ Pravoslavlje, br.1322, 15. april, 55 godina Pravoslavlja - novina Srpske Patrijaršije. Beograd: SPC. 2022. str. 34. 
  2. ^ Pravoslavlje, br.1283, 1. septembar, Spomen na četrdesetogodišnjicu preseljenja u vječnost dr Dušana Glumca. Beograd: SPC. 2020. str. 44, 45. 

Literatura uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Душан_Глумац&oldid=27618583”