Zrenjaninska biskupija
| Zrenjaninska biskupija | ||
 Katedrala u Zrenjaninu
| ||
| Latinski naziv | Dioecesis Zrenjanensis | |
| Status | biskupija | |
| Datum osnivanja | 1923. godine kao Apostolska administratura za jugoslovenski Banat | |
| Uzdizanja u biskupiju | 16. decembar 1986. | |
| Pripadnost nadbiskupiji | Beogradska nadbiskupija | |
| Obred | rimski | |
| Država |  Srbija |
|
| Broj katolika | oko 83.000 | |
| Površina (2006) | 9387 km 2 | |
| Biskup | Mirko Štefković | |
| Podređene jedinice | Severni, srednji, istočni i južni dekanat | |
| Službene stranice | www |
|
Zrenjaninska biskupija (lat. Dioecesis Zrenianensis) je biskupija Rimokatoličke crkve u Srbiji. Osnovana je 1986. godine. Obuhvata celokupno područje srpskog Banata. Trenutni biskup je monsinjor Mirko Štefković. Središte biskupije nalazi se u Zrenjaninu.[1]
Predistorija uredi
Sve do 1923. godine, Rimokatolička crkva na celokupnom području Banata potpadala je pod nadležnost stare Čanadske biskupije, koja je osnovana u 11. veku sa sedištem u Čanadu, a čije se sedište počevši od 18. veka nalazilo u Temišvaru.[2]
Istorija uredi
Odlukom Vatikana od 10. februara 1923. godine, za deo Čanadske biskupije koji je nakon Prvog svetskog rata pripao Kraljevini SHS stvorena je apostolska administratura sa središtem u tadašnjem Velikom Bečkereku (potonji Petrovgrad, odnosno Zrenjanin). U isto vreme, za prvog apostolskog administratora u srpskom, odnosno jugoslovenskom Banatu imenovan je Rafael Rodić, koji je naredne 1924. godine imenovan i za prvog beogradskog nadbiskupa, zadržavši i položaj apostolskog administratora u Banatu.[3]
Njegov naslednik, novi beogradski nadbiskup Josip Ujčić (1936-1964) takođe je obavljao i dužnost apostolskog administratora u Banatu.[4] Obe dužnosti je istovremeno obavljao i njegov naslednik, beogradski nadbiskup Gabrijel Bukatko, ali samo do 1971. godine.[5] Tada je na njegov predlog za aposttolskog administratora u Banatu imenovan Tamaš Jung (mađ. Tamás Jung).[6]
Odlukom Vatikana od 16. decembra 1986. godine, ova apostolska administratura je pretvorena u Zrenjaninsku biskupiju koja je potčinjena Beogradskoj nadbiskupiji.[7] Za stolnu crkvu ove biskupije određena je Katedrala Sv. Ivana Nepomuka u Zrenjaninu. Za prvog zrenjaninskog biskupa imenovan je 1988. godine Laslo Hušvar (mađ. László Huzsvár) koji je ovu dužnost obavljao sve do penzionisanja.[8] Njegov naslednik Ladislav Nemet (mađ. László Német) imenovan je za novog zrenjaninskog biskupa 2008. godine i biva na ovom položaju sve do 2022. kada postaje beogradski nadbiskup i ujedno apostolski upravnik upražnjene zrenjaninske biskupije. Papa Francisko je 18. marta 2024. imenovao subotičkog sveštenika Mirka Štefkovića za novog zrenjaninskog biskupa.[9]
Zrenjaninska biskupija je članica rimokatoličke Međunarodne biskupske konferencije Sv. Ćirila i Metodija, koja obuhvata sve rimokatoličke ustanove na području Srbije, Crne Gore i Makedonije.
Geografija i demografija uredi
Zrenjaninska biskupija se prostire u Banatu, Srbija (delovi AP Vojvodine i Beograda), sa sedištem u gradu Zrenjaninu. Podređena je Beogradskoj nadbiskupiji. Vernike čine uglavnom Mađari, ali i Hrvati, Bugari, Česi i Nemci, nekad najveća etnička zajednica katoličke veroispovesti na prostoru ove biskupije.
Apostolski administratori srpskog/jugoslovenskog Banata uredi
- Rafael Rodić (1923-1936)
- Josip Ujčić (1936-1961)
- Gabrijel Bukatko (1961-1971)
- Tamaš Jung (mađ. Jung Tamás) (1971—1986)
Zrenjaninski biskupi uredi
- Tamaš Jung (mađ. Jung Tamás) administrator (1986—1988)
- Laslo Hušvar (mađ. Huzsvár László) biskup (1988—2007)
- Laslo Nemet (mađ. Német László) biskup (2008-2022)
- Mirko Štefković, biskup (2024-)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Zrenjaninska biskupija: Ordinarij
- ^ Zrenjaninska biskupija: Istorija
- ^ „Archbishop Ivan Rafael Rodić”.
- ^ „Archbishop Josip Ujcic”.
- ^ „Archbishop Gabriel Bukatko”.
- ^ „Bishop Tamás Jung”.
- ^ „Diocese of Zrenjanin”.
- ^ „Bishop László Huzsvár”.
- ^ „Mons. Mirko Štefković novi je zrenjaninski biskup”. IKA (na jeziku: hrvatski). 2024-03-18. Pristupljeno 2024-03-18.
Literatura uredi
- Dimić, Ljubodrag; Žutić, Nikola (1992). Rimokatolički klerikalizam u Kraljevini Jugoslaviji 1918-1941: Prilozi za istoriju. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.
- Radić, Radmila (2014). „Jugoslavija i Vatikan 1918-1992. godine” (PDF). Annales: Anali za istrske in mediteranske študije. 24 (4): 691—702.
- Radonić, Jovan (1950). Rimska kurija i južnoslovenske zemlje od XVI do XIX veka. Beograd: Naučna knjiga.
- Čemere, Zoltan (2008). Srednjovekovni manastiri Banata i Pomorišja. Kikinda: Istorijski arhiv.
