Ilija Jovanovski Cvetan
Ilija Jovanovski Cvetan (Toplica, kod Prilepa, 1921 — Zdunje, 28. avgust 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| ilija jovanovski | |
|---|---|
 Ilija Jovanovski Cvetan | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1921. |
| Mesto rođenja | Toplica, kod Prilepa, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 28. avgust 1944. (22/23 god.) |
| Mesto smrti | Zdunje, Kraljevina Bugarska |
| Profesija | opančarski radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1940. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 2. avgusta 1952. |
Biografija uredi
Rođen je 1921. godine u selu Toplici, kod Prilepa, u siromašnoj porodici. Dok je još bio dete, porodica mu se preselila u Prilep. Nakon što je završio osnovnu školu, počeo je da uči za opančara.
1937. godine otišao je iz Prilepa u centralnu Srbiju, gde je radio kao pekar. Iako je u Prilepu boravio samo povremeno, 1937. godine uspeo je da organizuje štrajk opančarskih kalfa u gradu. U Kraljevu i Kragujevcu istakao se u demonstracijama i u skrivanju ilegalaca. Kad je došao na rad u Aranđelovac, već je bio poznat među radničkim krugovima. 1939. godine je postao član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ).
1940. godine nastavio je raditi kao opančar u Prilepu. Istakao se za vreme učestovoanja u Ilindenskim demonstracijama u Prilepu 1940. godine, zbog čega je kasnije uhapšen. Posle petnaest dana pušten je iz istražnog zatvora. Tada je postao član Komunističke partije Jugoslavije.
Odmah posle okupacije, angažovao se u prikupljanju oružja za partizane i skrivao u svojoj kući oružje, vojni i sanitetski materijal. U leto 1941. godine bugarska okupaciona vlast uputila mu je poziv za vojsku. Ilija se u dogovoru sa sekretarom partijske ćelije bio sakrio, sve dok u prilepskom kraju nije bila formirana prva partizanska grupa.
13. septembra 1941. godine, bio je uključen u prvu partizansku četu koja je bila formirana na Selečkoj planini kod Prilepa. U ratu je više puta učestvovao kao dobrovoljac u izvršavanju raznih zadataka, a istakao se prilikom zarobljavanja bugarskih policajaca za vreme napada na selo Carević, izvršenog 7. novembra 1941. godine.
Početkom 1942. godine otišao je na ilegalni partijski rad u Prespu, selo na teritoriji Makedonije okupirane od Italijana. Bio je pripadnik Prvog NOP odreda „Dame Gruev“ u Prespi, koji je formiran 6. jula 1942. godine. Kasnije je postao komandant bataljona. U Prvoj makedonsko-kosovskoj brigadi 1943. godine vršio je dužnost zamenika komandanta bataljona. Bio je jedan od glavnih kurira Glavnog štaba NOV i PO Makedonije i Centralnog komiteta Komunističke partije Makedonije.
U jesen 1943. i proleće 1944. godine, Ilija je učestvovao u borbama za odbranu slobodne teritorije na Debarcima i u Egejskoj Makedoniji. 2. avgusta 1944. godine postavljen je za zamenika komandanta Pete makedonske brigade. 28. avgusta 1944. godine, za vreme borbi protiv Bugara kod sela Zdunja, smrtno je ranjen nakon što je razorio bugarski bunker iz neposredne blizine.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 2. avgusta 1952. godine, proglašen je za narodnog heroja.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.