Inokentije Hersonski
Arhiepiskop Inokentije (rođ. Ivan Aleksejevič Borisov; 15. [27] decembar 1800, Jelec, Orlovska gubernija — 26. maj [7. jun] 1857, Odesa) — episkop Ruske pravoslavne crkve; od 24. februara 1848. arhiepiskop hersonski i taurijski. Član Ruske akademije (1836). Član Svetog sinoda od 26. avgusta 1856. godine. Poznati propovednik.
| Inokentije Hersonski | |
|---|---|
 Arhiepiskop Hersonski i Tavričeski | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15 (27) decembar 1800.
Predšestvennik Vladimir (Alяvdin) Preemnik Ieremiя (Solovьёv) Učёnaя stepenь doktor bogosloviя Imя pri roždenii Ivan Alekseevič Borisov Roždenie |
| Mesto rođenja | Elec, Orlovska gubernija, Ruska imperija, |
| Datum smrti | 26 maj (7 jun) 1857. |
| Mesto smrti | Odesa, Hersonska gubernija, |
Godine 1997. kanonizovan je za lokalno poštovanog svetitelja Odeske eparhije Ukrajinske pravoslavne crkve (Moskovske patrijaršije). 8. decembra 2005. godine, po blagoslovu patrijarha moskovskog i sve Rusije Aleksija II, uspomena na njega uvrštena je u kalendar Ruske pravoslavne crkve. Arhijerejski Sabor Ruske Pravoslavne Crkve blagoslovio je 30. novembra 2017. godine opštecrkveno poštovanje Svetog Inokentija, arhiepiskopa hersonskog[1].
Porodica i obrazovanje
urediRođen u svešteničkoj porodici. Završio je Voronješku okružnu školu. Godine 1819. završio je Orlovsku bogosloviju. U Bogosloviji sedeo za istim stolom sa Irodionom Solovjovim, budućim Episkopom kavkasko-crnomorskim Jeremijom, sa kojim je zadržao toplo prijateljstvo do kraja svog života[2].
Još dok je studirao na akademiji pokazao se kao talentovan propovednik. Prema rečima mitropolita Manuela (Lemeševskog), budući episkop je već u mladosti pokazao svoje izuzetne sposobnosti:
Pored slušanja predavanja, bavio se dosta samoobrazovanjem i ponekad je svojim drugovima izlagao učenje ovog ili onog filozofa sa takvom jasnoćom i jednostavnošću da je to prevazilazilo profesorska predavanja. Sve nauke su mu bile lake. Jednoglasno je priznat kao prvi student akademije.
Godine 1823. diplomirao je na Kijevskoj bogoslovskoj akademiji najpre u akademskom izvođenju sa zvanjem magistra bogoslovlja[3].
Biografija
urediOd 28. avgusta 1823. godine – inspektor i profesor crkvene istorije i grčkog jezika u Petrogradskoj bogosloviji.
Od 1823. istovremeno je bio i rektor peterburške škole Aleksandra Nevskog.
10. decembra 1823. godine zamonašen je i rukopoložen u čin jerođakona.
Od 29. decembra 1823. godine – jeromonah.
Od 10. decembra 1824. godine – diplomirani bogoslov na Peterburškoj bogoslovskoj akademiji.
Od 2. septembra 1825. – inspektor Petrogradske bogoslovske akademije.
Od 6. januara 1826. - vanredni profesor bogoslovije na Petrogradskoj bogoslovskoj akademiji.
16. marta 1826. godine podignut je u čin arhimandrita.
Godine 1829. dobio je stepen doktora teologije.
Od 27. avgusta 1830. - rektor i profesor bogoslovije na Kijevskoj bogoslovskoj akademiji.
Od 3. oktobra 1836. - Episkop Čigirinski, vikar Kijevske eparhije, administrator Kijevsko-Miholjskog manastira. Istovremeno je ostao na mestu rektora Kijevske bogoslovske akademije.
Od 1. marta 1840. godine - episkop vologdski i ustjuški.
Od 31. decembra 1840. - episkop harkovski i ahtirski.
15. aprila 1845. godine uzdignut je u čin arhijereja.
Od 24. februara 1848. - arhiepiskop hersonski i taurijski.
Zahvaljujući činu arhiepiskopa, na ruševinama Hersona, koji je uništen tokom opsade Sevastopolja, tu su bile smeštene baterije koje su Francuzi izgradili sa magacinima baruta i rovovima koji su presekli čitavu oblast; 1861. podignuo je na tom mestu manastir.
Naučnik i profesor
urediDok je predavao u Petrogradu i Kijevu, episkop Inokentije se pokazao kao izuzetan učitelj.
Uveo je novu metodu izlaganja teologije – istorijsku i istorijsko-komparativnu, široko koristeći priručnike zapadne bogoslovske literature, uglavnom protestantske, i radeći na originalan način iz primarnih izvora. Tokom svojih 16 godina kao profesor, samostalno je predavao sve glavne grane teologije. Posedujući briljantan dar prezentovanja, među studentima je oživeo interesovanje za naučne studije. U Kijevu je postigao ukidanje nastave bogoslovlja na latinskom, što je rusko bogoslovlje držalo u ropskoj zavisnosti od katoličke teologije. Uveo je nove nastavne predmete u skladu sa stepenom naučnog razvoja na Zapadu. Obrazovao je čitavu generaciju ruskih teologa i naučnika, aktivno je učestvovao u reorganizaciji verskih obrazovnih ustanova, u pripremi novih programa za akademske i bogoslovske kurseve.
Bio je vođa grupe profesora na Kijevskoj bogoslovskoj akademiji, koja je bila uključena u sastavljanje „Dogmatskog zbornika”, koji je opisivao pravoslavnu doktrinu od nastanka crkve – ovaj rad je korišćen kao nastavno sredstvo za studente.
Naučna delatnost episkopa Inokentija izazvala je negativan stav kod najkonzervativnijih crkvenih poglavara, što je dovelo do „tajne istrage” o njegovom načinu razmišljanja, koja se, međutim, završila potpunim oslobađanjem. Jedna od njegovih najpoznatijih knjiga - "Poslednji dani zemaljskog života Isusa Hrista" - smatrana je previše "liberalnom" i stoga nije ponovo objavljivana 30 godina.
Besede episkopa Inokentija u štampanoj formi bile su rasprostranjene po celoj Rusiji; neke od njih su prevedene na francuski, nemački, poljski, srpski, grčki i jermenski. Istovremeno, u svom radu rukovodio se kako propovedničkim nasleđem svetog Jovana Zlatoustog, tako i iskustvom tako izuzetnih katoličkih crkvenih govornika kao što su Žak-Beninje Bosue i Žan-Batist Masijon.
Crkveni administrator
urediKao episkop Inokentije se starao o unapređenju i materijalnog života i obrazovanja seoskog sveštenstva. Tokom kratkog vremena upravljanja Vologdskom eparhijom, bavio se unapređenjem rada crkvene konzistorije i bogoslovskih škola, renoviranjem vladičanskog doma i saborne crkve i proučavanjem lokalnih istorijskih i kulturnih spomenika. Obnovio je Totemski, Ahtirski, Svjatogorski i Georgi-Balaklavski manastir, otvorio nekoliko monaških skitova na Krimu, uspostavio dve nove svečane krsne litije u Odesi i nadgledao izgradnju i rekonstrukciju crkava.
Pokrenuo je popisivanje manastirskih biblioteka i prenos rukopisa koji se u njima čuvaju u naučne centre – bogoslovske akademije, kao i opis i restauraciju istorijskih i kulturnih spomenika Krima i Kavkaza i drugih krajeva u kojima je bio vladajući episkop. Osnovao je „bugarskog igumana“ u gradu Odesi, koji je, pre oslobođenja Bugarske od vlasti Osmanskog carstva, pružao utočište i školovanje stotinama bugarskih omladinaca.
Tokom Krimskog rata, arhiepiskop Inokentije je pokazao veliku hrabrost, uprkos opasnosti, obilazeći bojišta, često je bio pod neprijateljskom vatrom, vršeći službe u logorskim crkvama, nadahnjujući vojnike sa njegove propovedi i utehe umirućih. Po završetku rata obilazio je eparhiju, držao bogosluženja u porušenim gradovima i pronalazio sredstva za obnovu crkava oštećenih kao posledica vojnih operacija. Tokom putovanja razboleo se i bio je primoran da se vrati u Odesu, gde je i umro.
Kanonizacija i poštovanje
urediArhiepiskop Inokentije je 1997. godine kanonizovan za lokalno poštovanog svetitelja Odeske eparhije Ukrajinske pravoslavne crkve Moskovske patrijaršije. U isto vreme pronađene su i mošti svetitelja, koje od juna 2007. godine[4] počivaju u donjem hramu, osvećenom njemu u čast, Preobraženskom sabornom hramu u Odesi.
Izvori
uredi- ^ „Arhiereйskiй Sobor prinяl rešenie ob obщecerkovnom proslavlenii rяda mestnočtimыh svяtыh / Novosti / Patriarhiя.ru”. Patriarhiя.ru (na jeziku: ruski). Pristupljeno 2024-02-01.
- ^ „Tatьяna Ponomareva. Svяtitelь po poslušaniю. Častь 1 / Pravoslavie.Ru”. pravoslavie.ru (na jeziku: ruski). Pristupljeno 2024-02-01.
- ^ „Vыpuskniki Kievskoй duhovnoй akademii”. www.petergen.com. Pristupljeno 2024-02-01.
- ^ „V Odesse sostoяlosь toržestvennoe perenesenie moщeй svяtitelя Innokentiя (Borisova) / Novosti / Patriarhiя.ru”. Patriarhiя.ru (na jeziku: ruski). Pristupljeno 2024-02-01.