Kalna (Knjaževac)
Kalna je naselje u Srbiji u opštini Knjaževac u Zaječarskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 553 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 629 stanovnika). Do 1965. ovo naselje je bilo sedište Opštine Kalna koju su činila naseljena mesta: Aldina Reka, Balta Berilovac, Crni Vrh, Ćuštica, Gabrovnica, Inovo, Jalovik Izvor, Janja, Kalna, Ravno Bučje, Stanjinac, Šesti Gabar, Tatrasnica i Vrtovac. Posle ukidanja opštine područje bivše opštine je u celini ušlo u sastav opštine Knjaževac. Oblast čije je središte Kalna poznata je i pod imenom Budžak.
Kalna | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Zaječarski |
| Opština | Knjaževac |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 553 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 24′ 19″ S; 22° 25′ 21″ I / 43.405333° S; 22.4225° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 463 m |
.svg)  Kalna Kalna na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 19353 |
| Pozivni broj | 019 |
| Registarska oznaka | KŽ |
Ovde se nalaze Crkva Svete Petke u Kalni i Klisura Korenatac.
Geografski položaj uredi
Nalazi se na obroncima Stare planine, odnosno Midžora.[1]
Istorija uredi
Na mestu današnjeg naselja Kalna, postojalo je antičko utvrđenje koje je u periodu od 530—552. godine obnovio rimski car Justinijan. Svrha tog utvrđenja bila je da zatvori ulaz u dolinu Trgoviškog Timoka i da brani „put metala” (antičkog rudarstva) na Staroj planini.[2]
Privreda uredi
Stanovništvo se pretežno bavi stočarstvom, što je uslovljeno konfiguracijom terena.[1]
Turizam uredi
Iz Kalne se mogu praviti lepe ture na vrhove Stare planine: Midžor (2.169 m), Babin Zub (1.758 m), Sveti Nikola (1.710 m), Pisana Buka (1,230 m).[1]
Zanimljivosti uredi
Svojevremeno je kod Kalne pronađen uranijum i 1963. godine otvoren rudnik, sa kojim se nagoveštavao preporod čitave istočne Srbije. U istu svrhu izgrađen je i hotel „Uran“..[1] Velika savezna investicija Jugoslavije, uvijena u konspirativnost, ubrzo je pokazala kao promašaj, o kome se malo pričalo, pa je rudnik već 1965. zatvoren. Sva oprema stavljena je pod ključ, a ulaz u rudnik zazidan.
Demografija uredi
U naselju Kalna živi 476 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 49,4 godina (45,6 kod muškaraca i 52,9 kod žena). U naselju ima 246 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,24.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 1 | 3 | ||
| 80+ | 7 | 22 | ||
| 75—79 | 15 | 23 | ||
| 70—74 | 26 | 37 | ||
| 65—69 | 29 | 30 | ||
| 60—64 | 15 | 32 | ||
| 55—59 | 9 | 9 | ||
| 50—54 | 15 | 19 | ||
| 45—49 | 28 | 16 | ||
| 40—44 | 20 | 15 | ||
| 35—39 | 15 | 11 | ||
| 30—34 | 10 | 14 | ||
| 25—29 | 11 | 13 | ||
| 20—24 | 11 | 6 | ||
| 15—19 | 14 | 12 | ||
| 10—14 | 20 | 12 | ||
| 5—9 | 9 | 8 | ||
| 0—4 | 10 | 6 | ||
| Prosek : | 45,6 | 52,9 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 226 | 53 | 137 | 9 | 27 | 0 |
| Ženski | 262 | 31 | 144 | 74 | 13 | 0 |
| UKUPNO | 488 | 84 | 281 | 83 | 40 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 78 | 15 | 0 | 0 | 30 |
| Ženski | 44 | 7 | 0 | 0 | 16 |
| UKUPNO | 122 | 22 | 0 | 0 | 46 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 1 | 5 | 3 | 3 | 3 |
| Ženski | 0 | 0 | 2 | 3 | 0 |
| UKUPNO | 1 | 5 | 5 | 6 | 3 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 2 | 8 | 2 | 3 |
| Ženski | 0 | 1 | 1 | 5 | 8 |
| UKUPNO | 0 | 3 | 9 | 7 | 11 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 2 | 0 | 0 | 1 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 1 | |
| UKUPNO | 2 | 0 | 0 | 2 | |
Spomenici kulture uredi
Tokom realizacije projekta „Atlas narodnog graditeljstva Srbije“, Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Srbije, u Kalni je evidentiran jedan objekat narodnog graditeljstva[6]. Radi se o građevini sagrađenoj krajem 19. veka, kao kući predsednika opštine Milana Živića. Građevina je naglašene pravougaone osnove, podignuta nad podrumom. Ima četiri prostorije sa centralnom ižom u kojoj je otvoreno ognjište i dvoja naspramnih vrata. Karakteriše je podužni trem sa nizom lučnih otvora.
Reference uredi
- ^ a b v g Srbija znamenitosti i lepote, NIP Književne novine, 1965
- ^ Knjaževačke novine br. 15 - Vodenice iz zasede, pp. 8[mrtva veza], Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
- ^ Atlas narodnog graditeljstva Srbije[mrtva veza], Pristupljeno 8. 4. 2013.
