Kanton Tičino
Kanton Tičino (skraćenica TI, ital. Il Canton Ticino, nem. Kanton Tessin, franc. Canton du Tessin) je kanton u južnom delu Švajcarske. Glavni grad je Belincona, a najveći grad i privredno središte kantona je grad Lugano. Značajan je i grad Lokarno.
| Tičino Tessin Tessin Ticino | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Švajcarska |
| Admin. centar | Belincona |
| Pristupanje | 1803. |
| Površina | 2.812 km2 |
| Stanovništvo | 2010. |
| — broj st. | 333.753 |
| — gustina st. | 118,69 st./km2 |
| Broj okruga | 8 |
| Braj opština | 135 |
| Zvanični veb-sajt | |
Geografija uredi
Sa istoka, juga i zapada, Tičino je okružen teritorijom Italije. Na severu se graniči sa kantonima Uri i Vale, a na severoistoku sa kantonom Graubinden.
Kanton Tičino je jedan od srednje velikih u državi.
Kanton Tičino je većim delom planinski, sa vencima Alpa. U severnom delu Alpi su izrazito visoki, dok se ka jugu postepeno spuštaju u doline, koje južno od kantona, u Italiji, prelaze u Padsku niziju. Prvi, visoki deo kantona naziva se Sopraćeneri, dok je južni, niži deo Sotoćeneri. Najviši vrh je na 3.402 metra.
Prvi deo je i za hladnijom i oštrijom kontinentalnom klimom, dok je drugi sa izmenjenom umereno kontinentalnom klimom, pa je to najtopliji i najosunčaniji deo Švajcarske. Tičino je poznat i po veoma čestim udarima groma.
Na jugu nalaze se dva pogranična jezera: veće Mađore i manje, Lugansko jezero. Najvažnija reka je Tičino. Njena dolina je poznata pod imenom Rivijera.
Oko 75% zemljišta je pogodno za naseljavanje i privređivanje. Od toga oko 1/3 površine je pod šumom. Na jugu je zemljište mahom obrađeno (voćnjaci, oranice).
Istorija uredi
U doba praistorije ovo područje bilo naseljeno Keltima. Kasnije, u 1. veku p. n. e., područje Tičina je potpalo pod Stari Rim. Po slomu Starog Rima ovim prostorom gospodari više vlasti (Ostrogoti, Langobardi, Franci). Oko 1100. godine stanje se smiruje i područje Tičina na duže vreme potpada pod kneževe Milana i Koma.
Od 15. veka ovim područjem je politički i vojno vladao kanton Uri. Oblasti oko gradova Lugana i Belincone su se 1803. ujedinile i priključile Švajcarskoj konfederaciji. Iste godine oblasti su izdvojene u zaseban kanton, jedini pretežno italijanski.
Tokom 19. veka to je bio najsiromašniji deo Švajcarske. I danas je kanton Tičino među siromašnijim oblastima u državi, ali je, sa druge strane, najbogatije većinski italijansko područje.
Okruzi uredi
Stanovništvo i naselja uredi
Kanton Tičino je imao preko 330 hiljada stanovnika 2010. g., od čega su oko 25% stranci (mahom Italijani iz Italije).
Jezik: Tičino je jedini švajcarski kanton u kome preovlađuje italijanski jezik (83,1%). To je jedini zvanični jezik u Tičinu. Prate ga nemački (8,3%) i srpski jezik (1,7%).
Veroispovest: Rimokatolici su najbrojnija verska zajednica (75,9%). Jedina značajna verska manjina su protestanti (6,9%), a zatim slede pravoslavci (2,4%) i muslimani (1,9%). Ateisti čine oko 12,2% stanovništva kantona.
Najveći gradovi su:
Privreda uredi
Glavne privredne grane su: finansijske usluge, turizam, vinarstvo i proizvodnja električne energije iz hidrocentrala.
Galerija uredi
Spoljašnje veze uredi
- www3.ti.ch Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. april 2012)