Katrga

Katrga
Katrga;
	Crkva Svetog Arhangela Gavrila
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Moravički
Opština	Čačak
Stanovništvo
— 2011.	877
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 49′ 34″ S; 20° 33′ 03″ I / 43.826166° S; 20.550833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	187 m
	Katrga Katrga na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	036
Registarska oznaka	ČA

Katrga je šumadijsko naselje u dolini Zapadnog Pomoravlja u opštini Čačak u Moravičkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 877 stanovnika.

Ovde se nalazi Crkva Svetog Arhangela Gavrila. Crkvena slava je Sveti Arhangel Gavrilo, a obetina drugi dan Duhova ili beli ponedeljak.

Istorija mesta uredi

Prvi pisani pomeni Katrge potiču iz 16, 17. i 18. veka, iz turskih popisnih deftera, mada je Katrga postojala i pre toga. Zasad najstarije etimološko tumačenje reči katrga dao je u 19. veku čuveni srpski filolog Đura Daničić, u svom delu „Rječnik iz književnih starina srpskih” (Beograd 1862−1864). Njegovu odrednicu preuzela je Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti u Zagrebu za svoj „Rječnik”. Daničić navodi da je reč katrga grčkog porekla i da znači galija, a da je iz grčke reči κάτεργο izvedena turska reč qadurga. Lađe su i u 19. veku plovile Zapadnom Moravom i to baš počev od Katrge. Osim toga, u Katrgi je u prvoj polovini tog veka postojala tzv. tersana — malo brodogradilište. U knjizi inženjerskog oficira A. Aleksića „Morava, njeno sadašnje stanje i mogućnosti plovidbe” pored ostalog stoji: „Ja sam 1873, 1874. i 1875. godine spuštao znatnu količinu građe, rastove i jelove, od Katrge i Obrve, više Karanovca.”^{[traži se izvor]}

Demografija uredi

U naselju Katrga živi 866 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 45,5 godina (45,3 kod muškaraca i 45,7 kod žena). U naselju ima 323 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,23.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika
1948.	1.725
1953.	1.505
1961.	1.401
1971.	1.282
1981.	1.185
1991.	1.075	1.056
2002.	1.042	1.093
2011.	877

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[2]

Srbi	1.039	99,71%
Crnogorci	2	0,19%
nepoznato	1	0,09%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	3	3
80+	17	24
75—79	23	38
70—74	56	60
65—69	37	44
60—64	34	43
55—59	12	17
50—54	37	45
45—49	36	28
40—44	31	27
35—39	22	25
30—34	30	34
25—29	24	40
20—24	30	28
15—19	25	24
10—14	24	27
5—9	25	28
0—4	15	26
Prosek :	45,3	45,7

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	344	313	343	358	341	320	323

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	79	81	38	42	25	32	13	9	2	2	3,23

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	417	90	289	29	8	1
Ženski	480	70	293	103	13	1
UKUPNO	897	160	582	132	21	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	277	211	0	0	23
Ženski	234	193	0	1	6
UKUPNO	511	404	0	1	29
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	3	7	6	0	11
Ženski	1	0	15	1	0
UKUPNO	4	7	21	1	11
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	1	7	1	1
Ženski	0	1	2	5	4
UKUPNO	0	2	9	6	5
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	5
Ženski	2	0	0	3
UKUPNO	3	0	0	8

Poznate Ličnosti uredi

Živorad Minović, srpski novinar, generalni direktor kompanije Politika 1935—2018.

Zanimljivosti uredi

U Konstantinopolju postoji kvart Katrga u istorijskoj oblasti Fatih. Tu se nalazi Džamija Mehmed-paše Sokolovića.
Otac karikaturiste Predraga Koraksića Koraksa, Stojan Koraksić (1906—1941) bio je učitelj u školi u Katrgi i osnovao hor seljaka. Gojko Ristović, prvoborac NOP iz Katrge, je 1972. godine, prilikom otkrivanja spomenika Stojanu Koraksiću, rekao da će „Katrga ljubomorno čuvati uspomenu na Koraksića”, rekavši: „Učitelju, Katrga − to je tvoje ime!”.
Selo Katrga je imalo i jednog poznatog sportistu − invalida koji je osvajao značajne rezultate na sportskim prvenstvima. Reč je o Milenku Ralencu. On je, pored ostalog, na Trećem sportskom prvenstvu invalida Jugoslavije od 23. do 24. septembra 1967. godine osvojio zlatnu medalju u kuglanju. Sledeće, 1969. godine, na sportskom prvenstvu invalida Srbije takođe je osvojio prvo mesto i zlatnu medalju u kuglanju.

Reference uredi

^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)

Gugl satelitska mapa (Maplandia)
Plan naselja na mapi (Mapquest)
„Glava Jovana Krstitelja na drvetu”. Vesti.rs. 13. 2. 2010.

[1] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[2] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[3] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]