Википедија

Kompjuterizovana tomografija

Kompjuterizovana tomografija, skraćeno CT (engl. comput[eriz]ed tomography), radiološki je metod snimanja koji pored rendgen zračenja primenjuje i tomografiju, metod koji se zasniva na matematičkoj proceduri obrade snimaka ili tomografskoj rekonstrukciji snimaka uz primenu savremenih računara i programskih paketa u njima.[1] Metod digitalne geometrijske obrade se koristi za generisanje trodimenzionalnih slika unutrašnjosti snimljenog objekta, koje čini velika serija dvodimenzionalnih rendgenskih snimaka snimljenih u toku jedne rotacije uređaja oko svoje ose.[2]

Kompjuterizovana tomografija
Tipični snimci 3D (ST) rekonstrukcije glave i vrata (engl. multiplanar reconstruction, MPR)
ICD-10-PCSB?2
ICD-9-CM88.38
MeSHD014057
OPS-301 code3–20...3–26
MedlinePlus003330

Istorija uredi

 
Radonova teorema tomografije

Princip kompjuterizovane tomografije se zasniva na teoremi Johana Radona (1887—1956),[3] koji opisuje mogućnost rekonstrukcije dvodimenzionalne geometrije objekta iz niza projekcija izmerenih oko njega. Ovaj metod se može proširiti i na unutrašnju tomografiju objekta, zavisno od načina na koji se zraci koji prolaze kroz nju apsorbuju u skladu sa njihovim uglom penetracije. Međutim, za ove proračune bila je potrebna tehnika i rezultati ovih istraživanja nisu mogli biti primenjeni sve do pojave računara.

Tokom 1946. godine u Japanu naučnici su konstruisali prvi rendgen aparat za rotacionu tomografiju, koju su nazvali rotografija. Princip rotografije je bio sledeći: pacijent je ležao na stolu, rendgenska cev je bila postavljena sa jedne strane, a rendgenski film u kaseti sa druge strane pacijenta i paralelno su rotirali oko pacijenta praveći polukrug ili puni krug (od 0° do 230° ili 360°) za vreme ekspozicije. Međutim, kako tada nisu postojali odgovarajući računari (kompjuteri) obrada slika vršila se na klasičan način, što je zahtevalo velike napore a uticalo je i na pouzdanost rezultata. Nakon pojave računara, a kasnije i izrade specijalnih računarskih programa stvoreni su uslovi da „imedžing” tehnika zasnovana na principima „rotografije” preraste u kompjuterizovanu tomografiju (engl. comput[eriz]ed tomography, СТ).

Vilijam Henri Oldendorf (1925—1995) tokom 1961. na osnovu svojih istraživanja ukazuje na mogućnost merenja apsorpcije rendgen zračenja, u poprečnom preseku tela, pomoću uskog snopa rendgen zračenja, njegov rad na izračunavanju podataka bio je otežan bez odgovarajuće računarske opreme.

 
Prototip ST skenera

Nakon četvorogodišnjeg istraživanja, engleski fizičar Godfri Njubold Haunsfild (1919—2004) i američki matematičar Alan Maklaud Kormak (1924—1998) uz sugestije neuroradiologa J. Ambrose, konstruisao je 1971. godine prvi aparat za kompjuterizovanu tomografiju (proizveden u firmi EMI – Scanner). Prototip prvog ST skenera bio je isključivo namenjen za snimanja glave i montiran je u bolnici Morli u Atkinsonu 1971. Haunsfild i Kormak 1979. za ovo otkriće dobijaju Nobelovu nagradu. Tokom 1973. počinje prva klinička primena ST skenera i u junu iste godine na klinici Mejo instaliran je prvi ST skener za kliničku upotrebu.

U poslednjih 35 godina kompjuterizovana tomografija se razvijala takvom brzinom da je sada, i u srednje razvijenim zemljama, nezamisliva bolnička ustanova bez ST skenera, a u praksu su uvedeni i mobilni ST skeneri montirani u autobusima za rad na terenu, te mobilni ST uređaji za skeniranje teških pacijenata u bolesničkim sobama.

Sa 1973. otpočinje i era moderne radiologije koja je dovela do razvoja niza digitalnih tehnika. Naučnik Lendli konstruiše skener za kompjuterizovanu tomografiju celog tela, čija proizvodnja počinje 1974, a prvi ST skeneri za celo telo polako se instaliraju u svim većim bolnicama na svetu.

Pojmovi iz tomografije uredi

  • Tomografija (grč. tomos — kriška, grč. graphein — pisati); snimanje po delovima ili sekventno snimanje.
  • Tomograf, kompjuterizovani tomograf, skener; uređaj koji se koristi za tomografiju.
  • Tomogram; snimak koji se dobija tomografijom.
  • Tomografska rekonstrukcija; matematička procedura na kojoj se naziva tomografska rekonstrukcija.
  • Politomografija; tomografija više delova tela.
  • EMI sken; prvi naziv za ST koji je nastao za vreme istraživačkog ogranka EMI, kompanije koja je danas najpoznatija po svojoj muzici i poslovima snimanja.
  • Kompjuterizovana aksijalna tomografija; termin koji se koristio u periodu 1977—1979.
  • Kompjuterizovana tomografija (ST); najčešće upotrebljavan termin koji se koristi za opisivanje pozitron emisione tomografije i pojedinačnih emisija fotona kod kompjuterizovane tomografije, a u praksi se obično odnosi na tomografsku rekonstrukciju slika načinjenih rendgen zracima.

Uobičajene doze zračenja uredi

Zračenje u toku ST uredi

Princip rada kompjuterizovanog tomografa zasniva se na slabljenju ili atenuaciji rendgenskog zračenja njegovim prolaskom kroz snimani deo tela, do čega dolazi zbog apsorpcije i rasapadanja rendgenskog zračenja. Slabljenje rendgen zračenja se izražava tzv. koeficijentom apsorpcije, a on zavisi o atomskom broju i elektronskoj gustini tkiva, te energiji rendgen zračenja. Što je veći atomski broj i gustina elektrona snimanog tkiva, to je veći koeficijent apsorpcije.

Efektivna doza zračenja je naučna jedinica za merenje doze zračenja, koja se obično naziva sivert (engl. sievert; simbol: Sv). Milisivert (mSv) često se koristi da izmeri efektivnu dozu u dijagnostičkim medicinskim procedurama (npr. rendgen zračenje, nuklearna radijacija, tomografija). Efektivna doza računa relativnu osetljivost izloženosti radijaciji različitih tkiva. Što je mnogo važnije, ona omogućava kvantifikaciju rizika u odnosu na bolje poznate izvore izlaganja zračenju koji se javljaju kod prirodnih zračenja kojima je čovek izložen u svakodnevnom životu. Stopa efektivne doze prirodne radijacije varira značajno od mesta do mesta, ali je normalno oko 3,5 mSv godišnje.

Druge jedinice za merenje doza zračenja su džul, rem, rendgen i grej.

Ekvivalentna doza zračenja za tkiva

Različita tkiva i organi imaju različitu osetljivosti na izloženost radijaciji, i zato se stvarni učinak zračenja na različitim delovima tela kod rendgen procedura razlikuje. Termin ekvivalentna doza se koristi kada se prikazuje prosečni uticaj radijacije na celo telo. Ekvivalentna doza za tkiva se računa tako što se apsorbovana doza množi sa faktorom kvaliteta Q, koji zavisi od tipa radijacije, i sa drugim faktorom N, koji zavisi od svih ostalih bitnih faktora. N zavisi od toga koji deo tela je izložen radijaciji, od vremena i zapremine nad kojom se doza proširila, čak i od vrste bića.

Ekvivalentna doza zračenja za celo telo

1 Sv izaziva promene u krvi, 2—5 Sv izaziva mučninu, gubitak kose, unutrašnje krvarenje i u dosta slučajeva izaziva smrt. Više od 6 Sv za manje od dva meseca dovodi do smrti u više od 80% slučajeva.

Prirodna izloženost radijaciji uredi

Čovek je svakodnevno i neprekidno izložen radijaciji iz prirodnih izvora. Prosečna osoba u SAD dobija efektivnu dozu od oko 3 mSv godišnje od prirodnih radioaktivnih materijala i kosmičkog zračenja iz svemira. Prirodne doze zračenja se razlikuju u zavisnoti od položaja na Zemlji.

Ljudi koji žive na visoravni Kolorada ili u Novom Meksiku dobijaju oko 1,5 mSv godišnje više od onih koji žive u blizini nivoa mora. Putovanje komercijalnim avionima praćeno je dozom od oko 0,03 mSv. Nadmorska visina igra veliku ulogu, ali najveći izvor prirodnog zračenja potiče od radona, gasa koji postoji u našim domovima (oko 2 mSv godišnje). Kao i kod drugih izvora prirodnog zračenja, i izlaganje radonu varira od jednog do drugog dela Zemlje.

Jednostavno, možemo uporediti izloženost radijaciji iz jednog izlaganja rendgen zračenju, kao ekvivalentan iznos zračenja tokom izlaganja zračenju prirodnog okruženja u toku 10 dana.

Doze zračenja u toku ST uredi

Slede poređenja efektivnih doza prirodnog zračenja sa izlaganjem zračenju u toku nekoliko radioloških procedure opisanih u okviru ovog teksta.

 
Rekonstrukcija ST tomografije glioblastoma (tumora na mozgu)
Uobičajene efektivne doze u toku nekih radioloških procedura u poređenju sa prirodnim fonom[4]
Vrsta ispitivanja Uobičajena efektivna doza (mSv) Primljena doza jednaka je sledećem trajanju prirodnog zračenja
Radiografija grudi 0,1 10 dana
CT sinusa 0,6 2 meseca
CT kičme 6,0 2 godine
Radiografija udova 0,001 manje od 1 dana
CT abdomena i karlice 10,0 3 godine
CT angiogram srca 6,7 2 godine
CT pregled debelog creva 10,0 3 godine

Oprema uredi

ST skener je rendgenološki aparat u obliku velike kutije sa kružnim otvorom, ili kraćim tunelom, u centru. Pacijent leži na uskom ispitnom stolu koji se kreće kroz ovaj otvor ili tunel i za to vreme izlaže dejstvu rendgen zračenja. Oko pacijenta se rotira rendgen cev i elektronski rendgen detektor, koji se nalaze suprotno jedan od drugog, u prstenu koji se zove pokretni deo skenera. Radna stanica računara, koja uz pomoć računarskog programa ugrađenog u njemu obrađuje snimljene podataka, nalazi se u posebnoj sobi, i njen rad je pod kontrolom lekara i za to obučenih tehničara.

Tokom ST pregleda, vrlo često se pacijentu daje kontrastno sredstvo, u venu i to u toku samog skeniranja, i na taj način poboljšava se vizuelni prikaz nekog organa. Kontrastno sredstvo daje se u ruku intravenskim putem, i to obično u lakatnu venu klasičnim putem, ili kroz postavljenu intravensku liniju (putem infuzije), intravenozno u vidu „bolusa”. Pored intravenskog unosa kontrast se može uneti u telo neposredno pre snimanja i preko usta (peroralno) ili klizmom u debelo crevo (kroz rektum).

Zato je sastavni deo opreme svakog centra za ST pribor i oprema za primenu kontrastog sredstva, kao i pribor, oprema i lekovi za ukazivanje prve pomoći u slučaju pojave alergijskih reakcija i drugih vanrednih poremećaja u radu organizma pacijenta u toku ST.

Usavršavanje opreme kroz vreme uredi

 
Istorijski EMI skener montiran u klinici Mejo

Nakon pojave osnovnog (prvog) modela ST uređaja, u naredne četiri decenije ovaj uređaj je postepeno usavršavan s ciljem da snimci budu što jasniji, odnosno da se poboljša kontrastna i prostorna rezolucija tkiva uz što manju dozu zračenja i što kraće trajanje procedure. Sa sve boljim dijagnostičkim mogućnostima ovog metoda, rasla je i sve veća potreba za njom, s ciljem da se u određenom periodu pregleda što veći broj bolesnika. Kako se radi o metodu koji se sprovodi ozračenjem bolesnika rendgenskim zracima koji imaju svoja propratna negativna dejstva na organizam, cilj novijih i savršenijih aparata bio je da se dobiju što kvalitetniji snimci uz što kraće trajanje pretrage, i sa što je moguće manjom dozom zračenja koju bi bolesnik primio.[5]

 
Poslednja generacija 64 multislajs skenera

Usavršavanje ST uređaja odvijalo se kroz nekoliko faza ili generacija kompjuterizovanih tomografa:

  • Prva generacija — imala je vrlo grubu sliku i koristila se samo za pretrage mozga, a trajala je relativno dugo (oko 30 minuta), uz relativno veliku dozu zračenja
  • Druga generacija — mogla se upotrebiti i za preglede organa trbušne duplje i grudnog koša, procedura je trajala oko 10 do 15 minuta
  • Treća generacija — omogućila je sve preciznije snimke i sve kraće trajanje procedure.[6]

Prve generacije skenera nazivane su konvencionalni tomografi, dok su sledeće dobile naziv spiralni kompjuterizovani tomografi. Princip spiralnih uređaja bio je da se tokom prolaska stola, sa pacijentom na njemu, kroz uređaj za skeniranje, obuhvati veća dužina tela i istovremeno, zahvaljujući boljoj mogućnosti izračunavanja dobijenih podataka u kraćem periodu, rekonstruišu ispitivani slojevi. Pojava spiralnih tomografa unela je značajno skraćenje vremena, tako da pregled organa trbušne šupljine spiralnim ST aparatom danas traje svega jedan do dva minuta, uz znatno bolju rezoluciju snimaka. Bolja rezolucija u stvari označava mogućnost da se čestice tkiva razdvoje u zasebne, sve manje i manje segmente, što je napredak kompjuterske tehnologije i omogućio.[6]

Pricip rada uređaja uredi

 
Šematski prikaz ST skenera
 
Izgled unutrašnjosti ST skenera
 
Princip rada 2D ST skenera
 
Princip rada 3D ST skenera
 
Šematski prikaz rada spiralnog ST skenera

U mnogim postupcima, postoji sličnost u načinu rada ST skenera sa drugim rendgen pregledima. Rendgenski snimci nastaju dejstvom zračenja, poput svetlosti ili radio-talasa, koje može biti usmereno na telo. Različiti delovi tela apsorbuju rendgen zračenje u različitom stepenu, pa se u tome i ogleda razlika u prikazu pojedinih struktura tela.[6]

Konvencionalno, rendgen snimanje se provodi tako da rendgen zračenje prolazi kroz telo, i formira sliku na fotografskom filmu ili posebnoj fotoosetljivoj ploči za snimanje. Kosti se na snimku ocrtavaju belo, meka tkiva u nijansama sive a vazduha u crnoj boji.

Kod ST skeniranja, rendgen zraci i elektronski rendgen detektori rotiraju se oko pacijenata, i vrše merenje količine zračenja koja se apsorbuje u telu. U isto vreme, ispitni sto se kreće kroz skener, tako da rendgen zraci slede spiralani put oko tela. Jedna rotacija traje oko 1 sekundu. Rendgenski izvor proizvodi uski „mlaz” u obliku snopa rendgen zračenja koje ozračuje deo tela pacijenta. Debljina „mlaza” može biti od 1 milimetra do 10 milimetara. U tipičnom pregledu postoji nekoliko faza, a svaka faza se sastoji od 10 do 50 rotacija rendgen cevi oko pacijenta u koordinaciji sa stolom koji se kreće kroz kružni otvor.[7]

Detektori na izlaznoj strani pacijenta vrše zapis rendgen zračenja koje izlazi iz ozračenih delova tela pacijenta kao rendgen „snimak” sa jednog mesta (ugla) iz izvora rendgen zračenja. Snimci sačinjeni iz mnogo različitih pozicija (uglova) prikupljaju se u toku jedne potpune rotacije. Sistem za prikupljanje podataka kod ST-a nalazi se u tzv. „gentriju” koji predstavlja stativ ST aparata. U njemu su rendgenska cev i detektori. Manje ili više oslabljeni ili apsorbovani snop rendgen zraka koji su prošli kroz transverzalni presek pacijenta izazivaju fluorescencu detektora. Pod uticajem ove svetlosti stvara se odgovarajući električni potencijal odnosno analogni strujni impuls. U analogno-digitalnom konverteru ovi impulsi se iz analognog oblika pretvaraju u digitalne informacije odnosno nizove brojeva. Ove digitalne informacije se prenose u kompjuterski sistem, gde se vrši njihova obrada.

Najraniji senzori su bili svetlucavi detektori, sa fotoosetljivom cevi koja je bila obložena kristalima (obično cezijum jodida). Cezijum jodid je zamenjen tokom 1980-ih jonskim komorama koje su ispunjene gasom ksenonom pod visokim pritiskom. Ovi sistemi su kasnije zameni savremenim materijalaima sa više poželjnih osobina, kao što su fotoosetljive diode.

Procesor slike ima zadatak da u najkraćem mogućem vremenu procesuira odnosno rekonstruiše ST sliku. Poseban računarski program sakuplja veliki broj podataka za stvaranje dvodimenzionalne slike poprečnog preseka tela, koje se zatim prikazuju na monitoru. Ova tehnika se zove spiralna tomografija (tomografija je slikanje po delovima ili sekventno slikanje) ili spiralna tomografska rekonstrukcija.

Novije mašine imaju brže računarske sisteme i novije softvere, koji ne samo da obrađuju pojedinačne odeljke već stalno menjaju preseke oko postolja, s ciljem da se osvetljavanje obavi kroz lagano klizanje kroz rendgenski krug. Ove mašine se zovu spiralni kompjuterizovani tomografi. Njihovi računarski sistemi integrišu podatke kretanja pojedinačnih delova i stvaraju trodimenzionalnu informaciju objekta (3D-ST), koji se može videti iz više različitih perspektiva na monitoru radne stanice. Ovaj tip obrade primljenih podataka zahteva ogromnu procesorsku snagu, kao što su podaci koji dolaze u kontinuiranom toku i moraju da se obrađuju u realnom vremenu. Moderni ST skeneri su tako brzi da mogu da skeniraju velike delove tela u samo nekoliko sekundi. Takva brzina je korisna za sve pacijente, a naročito za decu, starije i teške bolesnike jer se izlažu manjim dozama rendgen zračenja.

ST snimanje se može opisati i kao sečenje hleba na tanke kriške. Kada se telo snima, ono se „seče na veliki broj kriški” a svaka „kriška” se obrađuje od strane računarskog programa, što omogućava detaljni višedimenzionalni prikaz unutrašnjosti tela.

Slika dobijena kompjuterizovanom tomografijom je matematička, sa ogromnim brojem informacija, jer su detektori u stanju da registruju i neznatne razlike u intenzitetu rendgen zračenja; po tome se ovaj metod razlikuje od klasične radiografske slike sa oskudnim brojem informacija, jer je rendgen film nedovoljno osetljiv da registruje neznatne razlike u intenzitetu rendgen zračenja.

Savremeniji detektori, nove tehnologije, omogućavaju da se ST skenerom dobije što više „kriški” u jednoj rotaciji. Ovi skeneri, pod nazivom ST multislajs ili multidetektor ST, omogućavaju tanje „kriške” u kraćem vremenskom periodu, što rezultuje sa više detalja i pruža dodatne mogućnosti u toku izrade prikaza. Kod ST-a kao i kod ostalih digitalnih tehnika dobijena slika više nije posledica direktnog dejstva rendgen zračenja na rendgenski film, kao kod klasičnih radioloških dijagnostičkih metoda. Kod digitalnih metoda ona je proizvod višestrukog detektovanja, merenja i izračunavanja digitalnih informacija.

Kada se u toku skeniranja kontrast ubrizga u krvotok pacijenta takav postupak se naziva kompjuterizovana tomografska angiografija (STA), i tom tehnikom se krvni sudovi prikazuju u svetlobeloj boji koja je jasno izdvojena od ostalih struktura i tkiva tela.[8]

Prednosti uredi

  • ST skeniranje je neinvazivan i precizan metod.
  • Glavna prednost ST-a je njegova sposobnost da slika kosti, meka tkiva i krvne sudove u isto vreme.
  • ST skeniranje pruža veoma detaljne snimke mnogih vrsta tkiva, pluća, kostiju, krvnih sudova.
  • ST pregledi su brzi i jednostavni, i u hitnim slučajevima mogu otkriti unutrašnje povrede i krvarenja dovoljno brzo da bi sačuvali živote bolesnika.
  • ST je novčano isplativo snimanje za široki spektar kliničkih problema.
  • ST se može se izvršiti i kod bolesnika sa usađenim medicinskim uređajem bilo koje vrste, za razliku od magnetne rezonance.
  • ST snimanje omogućava snimanje u realnom vremenu, što omogućava primenu minimalno invazivnih procedura, kao što su biopsije iglom i iglom za aspiraciju mnogih delova tela, posebno pluća, abdomena, karlice i kostiju.
  • Kompjuterizovana tomografija (ST) uglavnom je bezbolan, brz i jednostavan metod, a primenom savremenih spiralnih ST skenera dužina vremena u toku koga pacijent mora da leži nepokretan se značajno smanjuje.
  • Kod pedijatrijskih pacijenata, roditelju može biti dozvoljeno prisustvo u sobi za snimanje deteta uz nošenje zaštitne kecelje koja sprečava izlaganja roditelja zračenju.
  • Primena kompjuterizovane tomografije (ST) može da eliminiše potrebu za operacijom, a ukoliko je operacija neophodna ista može biti preciznija zbog kvalitetne dijagnostike.
  • Kompjuterizovana tomografska angiografija (STA) u stanju da je otkrije suženja krvnih sudova u idealnom vremenu za primenu korektivne terapije suženja. Ovaj postupak je koristan način skrininga mnogih arterijskih bolesti jer je bezbedniji i zahteva mnogo manje vremena i sredstava nego kateter angiografija, a i lakše se podnosi jer se ubrizgavanje kontrasta vrši u venu ruke a ne u veliku arteriju u preponama.
  • Rendgenski zraci koji se koriste u kompjuterizovaneoj tomografiji (ST) obično nemaju neželjene učinke i ne ostaju u telu bolesnika nakon snimanja.
  • Nakon kompjuterizovane tomografije (ST), pacijenti se mogu odmah vratiti na svoje normalne aktivnosti, dok se neka klasična radiološka snimanja moraju raditi u bolničkim uslovima.

Rizici uredi

  • Ozračenje — Uvek postoji mogućnost pojave raka kod preterane izloženosti radijaciji u toku ovog metoda (kod dugih i učestalih snimanja). Međutim, koristi od tačne dijagnoze imaju prevagu nad rizikom.
  • Pojava alergija na kontrastno sredstvo — Ovo se može sprečiti upotrebom antialeregijskih lekova 24 sata pre kompjuterizovane tomografije (ST), ili primenom različitih ispitivanja koja ne zahtevaju primenu kontrastne materije. Rizik od ozbiljnijih alergijskih reakcija na kontrast koji sadrži jod je veoma mali, a odeljenja radiologije su dobro opremljena za brzu sanaciju alergijskih reakcija.
  • Izlivanje kontrasta — Ako se veća količina kontrastne materije curenjem iz posude izlije i proširi po koži ili se ubrizga ispod kože (nakon oštećenja vena pri ubruzgavanju), može doći do oštećenja kože krvnih sudova i nerava, iako je malo verovatno da do ovoga dođe. Ako bolesnik oseća bol u toku ubrizgavanja kontrasta (na mestu ubrizgavanja), mora odmah da obavesti lekara.
  • Trudnoća — Žene u drugom stanju izlažu se ovom metodu samo ako su vitalno ugrožene.

Ograničenja uredi

  • Neke osobe ne mogu stati u otvor konvencionalnog ST skenera zbog velike telesne mase (gojaznosti) ili imaju masu preko granice koju može da podnese pokretni sto skenera.[9]
  • Kompjuterizovana tomografija (ST) sa primenom kontrasta se izbegava kod pacijenata sa teškim oštećenjem bubrega ili teškim dijabetesom, jer rendgen kontrastna materija može narušiti funkcije bubrega.
  • Kod poremećaja u radu srca, ili ako postoje začepljenja u više krvnih sudova, postoje poteškoće i pravilnom tumačenju rezultata kompjuterizovane tomografije (ST) ili tomograma.
  • Pouzdanost kompjuterizovane tomografije (ST) odnosno tomograma umanjena je kod selektivne kateterizacije (izvedena nakon uboda u arterije u predelu prepona), kod snimanja oštećenja manjih arterija, posebno kada se radi o koronarnim arterijama u srcu koje se brzo pomeraju.

Primena (indikacije) uredi

Kompjuterizovana tomografija (ST) koristi se za pregled mnogih delova tela, među kojima su i:

  • Pluća i toraksa (grudni koš) — U ovoj regiji ST može da otkrije infekcije, tumore, proširenja krvnih suda (aneurizme), metastaze tumora, promene na srcu.[10]
  • Abdomen (trbušna šupljina) — U ovoj regiji ST može otkriti patološke kolekcije tečnosti, tumore, infekicje, promene na trbušnoj aorti i drugim krvnim sudovima trbuha, kao i neke bolesti urinarnog trakta (bubrega, prostate, mokraćne bešike).[10]
  • Jetra — ST na jetri može otkriti uzrok žutice (žutilo kože i beonjača očiju).
  • Pankreas (gušterača) — ST je izuzetno pouzdan u detekciji tumora i upale pankreasa (pankreatitis akutni i hronični).
  • Žučna kesa i žučni vodovi — ST se koristi u otkrivanju lokalizacije i uzroka stvaranja bloka u protoku žuči.
  • Nadbubrežne žlezde — ST je u mogućnosti da otkrije tumore nadbubrežne žlezde.
  • Slezina — ST se najčešće koristi kod evaluacija povreda slezine.
  • Kičma i kičmeni kanal — Uz pomoć ST-a mogu se otkriti tumori, povrede, deformiteti i druge promene na kičmi. Ovim metodom može se detektovati i diskus hernije, kao i degenerativne promene kičme.
  • Glava i vrat — Uz pomoć ST-a mogu se otkriti tumori, povrede, deformiteti i druge promene u moždanim strukturama i krvnim sudovima ove regije, na organima vida i sluha itd.[11]

Galerija uredi

  •  
    ST trbuha sa AAA 34,2 mm
  •  
    ST krvnih sudova donjih ekstremiteta
  •  
    3D ST trbušne aorte
  •  
    3D ST grudnog koša

Vidi još uredi

Izvori uredi

  1. ^ „Definition By Mayo Clinic Staff”. mayoclinic.org. Pristupljeno 28. 4. 2017.
  2. ^ Herman, G. T. (2009). Fundamentals of computerized tomography: Image reconstruction from projection. Springer. II izd.
  3. ^ J. Radon (1917). „Über die Bestimmung von Funktionen durch ihre Integralwerte längs gewisser Mannigfaltigkeiten”. Berichte Sächsische Akademie der Wissenschaften. Leipzig. 29: 262—277.
  4. ^ Bezbednost u toku X-zračenja. Pristupljeno 28. 4. 2017.
  5. ^ EC 1223 IEC 1223 - 2 -6: Evaluation and routine testing in medical imaging 6: Evaluation and routine testing in medical imaging departments. Part 2 departments. Part 2 -6: Constancy tests 6: Constancy tests - X Ray equipment for X Ray equipment for computed tomography. (Geneva, IEC) (1994) computed tomography. (Geneva, IEC) (1994)
  6. ^ a b v Radiation exposure in Computed Tomography; 4th revised Radiation exposure in Computed Tomography; 4th revised Edition, December 2002, H.D.Nagel, CTB Publications, D Edition, December 2002, H.D.Nagel, CTB Publications, D - 21073 Hamburg
  7. ^ Edyvean S, Lewis MA, Britten AJ, Carden JF, Howard GA and Sassi Carden JF, Howard GA and Sassi SA. Type testing of CT scanner SA. Type testing of CT scanners: methods and methodology for s: methods and methodology for assessing imaging performance and dosimetry. MDA Evaluation Repo assessing imaging performance and dosimetry. MDA Evaluation Report MDA/98/25. London, Medical Devices Agency (1998)
  8. ^ Dahlman, P.; Semenas, E.; Brekkan, E.; Bergman, A.; Magnusson, A. (2000). „Detection and characterisation of renal lesions by multiphasic helical CT”. Acta Radiologica. 41 (4): 361—366. PMID 10937759. S2CID 27758886. doi:10.1080/028418500127345479. 
  9. ^ Talisetti, Anita; Jelnin, Vladimir; Ruiz, Carlos; John, Eunice; Benedetti, Enrico; Testa, Giuliano; Holterman, Ai-Xuan L.; Holterman, Mark J. (decembar 2004). „Electron beam CT scan is a valuable and safe imaging tool for the pediatric surgical patient”. Journal of Pediatric Surgery. 39 (12): 1859—1862. .
  10. ^ a b Zeman, R K; Silverman, P M; Vieco, P T; Costello, P (1995-11-01). „CT angiography”. American Journal of Roentgenology. 165 (5): 1079—1088. .
  11. ^ Donahue, Joseph; Wintermark, Max (2015-02-01). „Perfusion CT and acute stroke imaging: Foundations, applications, and literature review”. Journal of Neuroradiology. 42 (1): 21—29. 

Literatura uredi

  • Cormack A.M. (1992). „Early two-dimensional reconstruction and recent topics stemming from it”. Nobel Lectures in Physiology or Medicine 1971–1980. World Scientific Publishing Co. str. 551—563.
  • Colin F., Mothe F., Morisset J.-B., Freyburger C., Lamiche F., Fund C., Debret L., Garnier B., Canta R. (2011). Branches, gourmands et épicormiques. Petit atlas de vues en 3D obtenues par tomographie à rayons X. Forêt Wallonne. 115: 10, 44—53.
  • Hounsfield G.N. (1992). „Computed Medical Imaging”. Nobel Lectures in Physiology or Medicine 1971–1980. World Scientific Publishing Co. str. 568—586.

Spoljašnje veze uredi


 Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Компјутеризована_томографија&oldid=27441013”