Kosmaj
Kosmaj je planina u Srbiji, u okolini Sopota i Mladenovca. Posle Avale (506 m) je najniža planina u Šumadiji sa svojih 626 m nadmorske visine. Na njemu se ističu tri vrha: Mali, Goli i Rutavi. Glavni greben Kosmaja polumesečastog je oblika i pruža se u pravcu jugozapad-severoistok. Iako je Kosmaj niska planina, ipak svojim izgledom u vidu ostrva dominira u ovom delu niske Šumadije, iznad valovitog neogenog pobrđa, raščlanjenog blagim rečnim dolinama.
| Kosmaj | |
|---|---|
 Pogled na izlazak sunca iza Kosmaja | |
| Geografske karakteristike | |
| Ndm. visina | 626 m |
| Koordinate | 44° 27′ 57″ S; 20° 33′ 52″ I / 44.465833° S; 20.564444° I |
| Geografija | |
  Kosmaj | |
| Države |  Srbija |
| Oblast | Šumadija |
| Masiv | Šumadijske planine |
| Grupa | Ostrvske planine |
Naziv Kosmaj nastao je od keltske reči cos (šuma) i predindoevropske reči maj (planina). Međutim, Rimljani su Kosmaj prilagodili mitologiji jer je dobio značenje casa Maiac — stanište boginje Maje. U rimskoj epohi, Kosmaj je bio značajno rudarsko središte. Smatra se da se ruda gvožđa iskopavala na Kosmaju i pre dolaska Rimljana.
Čitav pejzaž je pod vegetacijom. Naime, strmije strane obrasle su šumom (pretežno bukovom i hrastovom, a mestimično i četinarskom). Blage padine su pod travnatom vegetacijom, a podnožje pod voćnjacima i njivama, dok su zaravni pretežno sa proplancima.
Na Kosmaju ima i razne divljači od značaja za lovni turizam (zečevi, srne, fazani, jarebice, lisice i prepelice, a nekada davno i vukovi).[1]
Kosmaju se od 1930-tih ukazuje veća pažnja kao izletištu,[2][3] pred kraj 1936. je izgrađena planinska kuća sa 18 postelja.[4]
Galerija uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Kosmaj: Najviša (neotkrivena) planina Beograda”. Dan u Beogradu. Pristupljeno 22. 1. 2020.
- ^ "Politika", 18. avg. 1935, str. 12
- ^ „Politika”, 7. jul 1938
- ^ "Politika", 21. dec. 1936
Literatura uredi
- Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2.
- Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
