Krasno na Kisuci

град у Словачкој

Krasno na Kisuci (slč. Krásno nad Kysucou) je grad u Slovačkoj koji se nalazi u okviru Žilinskog kraja, u sastavu okruga Čadca.

Krasno na Kisuci
Krásno nad Kysucou

Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Slovačka
KrajŽilinski
OkrugČadca
RegijaKisuca
Osnovan1325[1]
Stanovništvo
Stanovništvo
 — 20236.544[2]
 — gustina235,99[3] st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate49° 23′ 30″ S; 18° 50′ 00″ I / 49.391667° S; 18.833333° I / 49.391667; 18.833333
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina384[1] m
Površina27,77[4] km2
Krasno na Kisuci na karti Slovačke
Krasno na Kisuci
Krasno na Kisuci
Krasno na Kisuci na karti Slovačke
Poštanski broj023 02[1]
Pozivni broj+421-41[1]
Registarska oznakaCA
Veb-sajt
Zvanični veb-sajt Izmenite ovo na Vikipodacima}

Geografija

uredi

Krasno nad Kisucou je smešteno u krajnje severnom delu države, blizu državne granice sa Poljskom - 10 km severno od grada. Glavni grad države, Bratislava, nalazi se 220 km južno od grada.

Reljef: Krasno nad Kisucou se razvila u slovačkom delu planinskog bila Visokih Tatri, koji su ovde granica sa Poljskom. Naselje se nalazi u dolini reke Kisuce. Područje oko grada je planinsko, na približno 380 m nadmorske visine.

Klima: Klima u Krasnom nad Kisucou je umereno kontinentalna.

Vode: Krasno nad Kisucou se razvilo na reci Kisuci. Grad se pruža sa obe strane reke.

Istorija

uredi

Prvi pomen o gradu se javlja 1325. godine kao Krasna Patrila. Imena grada su se menjala 1352. Krasana (Crasana), 1508. Krasno, 1808. Kisucke Krasno, 1920. godine pod današnjim imenom. Grad je imao 30 kuća, 253 porodice i 1420 stanovnika 1598. godine.

Krasno je svoj izgled počelo da menje tek na kraju 18. veka kada su franjevci iz grada Žilina dobili zadatak da vode crkvu sa privrednim objektime u gradu. Pater Arkadius Nadhoranski je 1794. godine dao da se izgradi parohijska zgrada sa privrednim objektima. U Krasno je prvi sveštenik došao tek 1799. godine- Pavol Žufa. Krasno je već tada bilo podanička opština Žiline i brzo se razvijalo kao i ostale opštine oko nje i 1828. godine je imalo 325 kuća i 2346 stanovnika.

Za 19. vek je sagrađena nova crkva sv. Andrije i Trg na kome je bila i vlastita pijaca. Krasno je bilo spojeno sa železnicom tzv Košicko- bohumilckom železnicom i 1871. godine je dobilo i vlastitu železničku stanicu. Osnov za buduću drvoprerađivačku privredu je bila pilana od 1895. godine a notarski ured je bio od 1898. godine. U 20. veku najviše se razvija grad. 1903/1905. postavljen je most preko reke Kisuce od drveta ali je uništen i nije bio ponovo građen. Nova 3 kamena mosta izgrađena su od strane italijanskim graditelje mostova, dodanas sažuvan je most od armiranog betona Jana Nepomuckog preko reke Bistrice koji je najstariji most ove vrste i on tu stoji od 1891. godine ali već ne postoji kameni most koji je nedaleko postojao i koji je bio za uskotrečnu železnicu koje je dovozila drvo za pilanu iz Ostrave. Do danas se u reci vide dva stuba i zbog ovih starih mostova su grad prozvali i „Grad Mostova“.

Prvi svetski rat je negativno uticao na razvoj grada i mobilisani su bili svi stanovnici do 37 godina koji su se posle četvorogodišnjeg ratovanja mnogi vratili kao invalidi a poginulo je 30 Krasnjana od kojih je jedan poginuo kao osuđenik na smrt u Kragujevcu.

Posle proglačenja Češko-Slovačke Republike je život počeo da procvetava. Osnovana je žandarska stanica, dobrovoljno vatrogasno društvo i sportski klub Sokol (današnji „MŠK Tatran Krasno nad Kisucou"). U Krasnu su radile mnoge zanatlije u prvom redu ugostitelji i mlinari. 1938. godine je Krasno imalo 3563 stanovnika. 1935. godine je pušten u gradu prvi film u pozorišnoj dvorani društva za prehrambene proizvode i tako je nastalo kino Lipa. Nestećno doba je nastalo za tri jevrejske porodice koje su bile deportovane u logore i tu izgubili živote. Rat nije obišao ni ovaj grad.

Posle poraza Vermahta u opštini je bila stacionirana Crvena armija. Posle rata je počeo novi početak i u obnovljenoj Češko- Slovačkoj su sprovođene velike reforme. Počela je velika izgradnja stambenih zgrada i gradila su se nova naselja. Krasno je imalo 5100 stanovnika. Izgrađeni su između ostalog i novi dom kulture, nova železnička stanica a krajem 20. veka tu stanuje više od 7000 stanovnika i 2001. godine je Krasno dobilo gradski statut.

Legenda Krasna nad Kisucou

uredi

Centar današnjeg grada je bio u prošlosti nenastaljena oblast koja je imala močvarni karakter. Ljudi su živeli na okolnim uzvišenjima. Jedan od njih je bio i Jan Krasno. Tog pastira ovaca su posetila gospda iz Budimske stolice i pitali su ga kako mu se u toj oblasti koje je tako malo nastanjena živi. Pastir nije znao dobro gospodski jezik i mislio je da ga pitaju kako se zove i no je rekao Krasno. I kako se tu živelo krasno (lepo) taj malo nastanjeni kraj se prozvao krasno, kasnije "Crasina", i „Krasno nad Kisucov“ po reci Kisuca.

Krajem 1918. Krasno nad Kisucou je postalo deo novoosnovane Čehoslovačke. U vreme komunizma došlo je do nagle industrijalizacije, pa i do naglog povećanja stanovništva. Posle osamostaljenja Slovačke grad je postao njeno opštinsko središte, ali je došlo do privrednih teškoća u vreme tranzicije.

Stanovništvo

uredi

Danas Grad ima nešto preko 6.500 stanovnika i poslednjih godina broj stanovnika stagnira.

Etnički sastav: Po popisu iz 2021. sastav je sledeći:[5]

Verski sastav: Po popisu iz 2001. sastav je sledeći:

Partnerski gradovi

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b v g Statistički zavod Republike Slovačke (www.statistics.sk). „Základná charakteristika - obce”. www.statistics.sk. Pristupljeno 2024-06-12. 
  2. ^ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). „Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne)”. www.statistics.sk. Pristupljeno 2024-03-28.  Podešavanja: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  3. ^ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). „Hustota obyvateľstva - obce”. www.statistics.sk. Pristupljeno 2024-03-28.  Podešavanja: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  4. ^ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). „Hustota obyvateľstva - obce”. www.statistics.sk. Pristupljeno 2024-03-28.  Podešavanja: om7014rr_obc: AREAS_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  5. ^ „Obyvatelia - Základné výsledky”. Statistički zavod Republike Slovačke. Pristupljeno 12. 06. 2024. 

Spoljašnje veze

uredi