Krešimir III
Krešimir III (lat. Cresimir; umro 1030) je bio hrvatski kralj iz dinastije Trpimirović. Vladao je od 1000. do 1030. godine.
| Krešimir III | |
|---|---|
 Hrvatska oko 1000. godine, početak vladavine Krešimira i Gojislava | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Krešimir III Trpimirović |
| Mesto smrti | Kraljevina Hrvatska |
| Porodica | |
| Potomstvo | ćerka nepoznatog imena |
| Roditelji | Stjepan Držislav |
| Dinastija | Trpimirovići |
| kralj Hrvatske | |
| Period | 1000—1030. |
| Prethodnik | Svetoslav Suronja |
| Naslednik | Stjepan I Trpimirović |
Biografija
urediNakon Stjepanove smrti, Krešimir i Gojislav su počeli da organizuju pobunu protiv svoga brata u nameri da se domognu prestola. Stupaju u veze sa bugarskim carem Samuilom. Stjepan, njihov otac, je u ustanku komitopula stao na stranu vizantijskog cara Vasilija. Vizantiju su u ovom ratu podržavali i Svetoslav Suronja i Mletačka republika. Svetoslav je nastavio očevu politiku. Samuilo je 998. godine napao Hrvatsku čime je otpočeo trogodišnji Hrvatsko-bugarski rat. Samuilo zauzima čitavu Dalmaciju koju je od vizantijskog cara dobio Svetoslavov otac. Pao je i Zadar. Samuilo je čitavu teritoriju poverio na upravu Krešimiru i Gojislavu. Uz njegovu pomoć, braća su zbacila Svetoslava i preuzela vlast u Hrvatskoj.
Oko 1015. godine Krešimir je dobio počasnu titulu patrikija od vizantijskog cara, moguće kao znak zahvalnosti za njegovu politiku na Balkanu. Rat između Mletačke republike i Hrvatske obnovljen je na leto 1018. godine kada je Krešimir napao mletačke dalmatinske gradove u pokušaju da povrati izgubljene teritorije. Gradovi su zatražili pomoć novog dužda, Otona Orseola. Oton je intervenisao na istočnoj obali Jadranskog mora i uspešno je odbio hrvatske napade. Ostrva Krk i Rab prešla su pod vlast mletačkog dužda obavezajući se na plaćanje danka. Nakon poraza Jovana Vladislava pred Dračem i reokupacije Balkana, Vasilije je svojoj vlasti potčinio dvojicu braće koja su vladala Hrvatskom, kako navodi hroničar Jovan Skilica. Kedren takođe piše o potčinjavanju hrvatskih vladara Vasiliju.
Vasilije Bugiano, vizantijski katepan Italije, je 1. septembra 1024. godine napao Hrvatsku sa mora. Krešimirova žena je zarobljena i odvedena kao talac, najpre u Bari, a potom u Carigrad. To je dokaz da su odnosi između Vizantije i Hrvatske bili loši. Krešimir je prestao da plaća danak Carstvu nakon Vasilijeve smrti. Dve godine kasnije je u savezu sa ugarskim kraljem Stefanom I protiv Mletačke republike, u pokušaju da povrati gradove u Dalmaciji. Nećak Petra Orseola zarobljen je od strane ugarskog kralja. Krešimir je moguće učestvovao u ratu protiv svetorimskog cara Konrada na strani Ugarske 1030. godine. To je, međutim, potvrđeno samo u jednoj hronici. Takođe, Stefan je jednog od svojih sinova, Emerika, verio za Krešimirovu ćerku. Brak nije sklopljen zbog Emerikove smrti.
Krešimir je umro 1030. godine. Nasledio ga je Stjepan I Trpimirović.
Porodično stablo
uredi| 16. Trpimir II | ||||||||||||||||
| 8. Krešimir I | ||||||||||||||||
| 4. Mihailo Krešimir II | ||||||||||||||||
| 2. Stjepan Držislav | ||||||||||||||||
| 5. Jelena Slavna | ||||||||||||||||
| 1. Krešimir III | ||||||||||||||||
Izvori
uredi- Ferdo Šišić, Povijest Hrvata u vrijeme narodnih vladara. . Zagreb. 1925. ISBN 978-86-401-0080-9.
- Fine, John V. A. (2010). When Ethnicity Did Not Matter in the Balkans: A Study of Identity in Pre-Nationalist Croatia, Dalmatia, and Slavonia in the Medieval and Early-Modern Periods. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-02560-2.
- Mladen Švab, Prilog kritici "kronologije" dijela pripisivanog arhiđakonu goričkomu Ivanu Архивирано на сајту Wayback Machine (4. mart 2016), Historijski zbornik, god. XXXVI pp. 119–160
