Википедија

Kurdske izbeglice

списак на Викимедији

Problem kurdskih izbeglica i raseljenih lica nastao je u 20. veku na Bliskom istoku, a traje do danas. Kurdi (kurd. کورد, Kurd ), su etnička grupa u zapadnoj Aziji, koja uglavnom naseljava region poznat kao Kurdistan, koji uključuje susedne delove Irana, Iraka, Sirije i Turske.

Raseljavanja Kurda su se već dešavala unutar Otomanskog carstva, pod izgovorom suzbijanja kurdskih pobuna, tokom perioda njegove dominacije nad severnim Plodnim polumesecom i susednim oblastima planina Zagros i Taurus. Početkom 20. veka, hrišćanske manjine Osmanskog carstva pretrpele su genocid (naročito tokom Prvog svetskog rata i Turskog rata za nezavisnost), a istovremeno su raseljeni i mnogi Kurdi čija su se plemena protivila Turcima.[1]

U Iraku je suzbijanje kurdskih težnji za autonomijom i nezavisnošću preraslo u oružani sukob od pobune Mahmuda Barzanjija 1919. godine. Raseljavanje ljudi postalo je najteže tokom iračko-kurdskog sukoba i paralelnih programa arabizacije Baasističkog režima[2] koji su nastojali da očiste irački Kurdistan od kurdske većine. Desetine hiljada Kurda su raseljene i pobegle iz ratnih zona nakon Prvog i Drugog kurdskog rata u Iraku 1960-ih i 1970-ih. Iransko-irački rat 1980-ih, prvi Zalivski rat ranih 1990-ih i kasnije pobune zajedno su stvorile nekoliko miliona prvenstveno kurdskih izbeglica, koje su uglavnom nalazile utočište u Iranu, dok su se druge raspršile u kurdsku dijasporu u Evropi i Americi. Iran je pružio azil za 1.400.000 iračkih izbeglica, uglavnom Kurda, koji su proterani kao rezultat rata u Persijskom zalivu (1990–91) i pobuna koje su usledile. Danas veliki deo kurdskog stanovništva čine kurdske izbeglice i raseljena lica kao i njihovi potomci.

Izbegličke krize

uredi

Drugi kurdski rat u Iraku i kampanja arabizacije u Severnom Iraku

uredi

Decenijama je Sadam Husein je vodio politiku arabizacije severnog Iraka.[2]. Retrieved 13 November 2014.</ref> Sunitski Arapi su proterali najmanje 70.000 Kurda iz zapadne polovine Mosula.[3] Danas je istočni Mosul kurdski, a zapadni Mosul sunitski arapski.[4]

1,5 do 2 miliona Kurda je nasilno raseljeno u kampanjama arabizacije u Iraku između 1963. i 1987. godine;[5] što je rezultiralo od 10.000 do 100.000 mrtvih tokom raseljavanja.[5] Ovo ne izdržava slučajeve u kojima su Kurdi direktno pogubljeni, kao na primer tokom genocida u Anfalu ili drugih[6] događaja.

Rat u Persijskom zalivu i posledične pobune

uredi
 
Američki marinci grade izbeglički kamp za smeštaj kurdskih izbeglica, 1997

1991. godine, kada je Sadam inicirao gušenje kurdske pobune na severu i kada su se pojavili masakri nad kurdskim stanovništvom, Turska je za nekoliko dana prestala da bude domaćin 200.000 iračkih Kurda.[7][8] Četiri dana kasnije, 1.500 izbeglica je umrlo od izloženosti. Mesec dana kasnije, velika većina izbeglica vratila se u Irak.[7] Nakon ustanka iračkog naroda protiv Sadama Huseina 1991. godine, mnogi Kurdi su bili primorani da napuste zemlju kako bi postali izbeglice u pograničnim regionima Irana i Turske. Severna zona zabranjenih letova uspostavljena je nakon Prvog zalivskog rata 1991. kako bi se olakšao povratak kurdskih izbeglica.

1,5 miliona Kurda je raseljeno tokom pobuna u Iraku 1991.[9] sa gradovima poput Tuz Khormato-a koji su imali stopu raseljenja čak 90%; najmanje 48.400[10] Kurda je umrlo od gladi zbog raseljenja, verovatno 140.600. ljudi[10]

Raseljavanje tokom kurdsko-turskog sukoba (1978-danas)

uredi

Ukupno do 3.000.000 ljudi (uglavnom Kurda) je raseljeno u kurdsko-turskom sukobu,[11] od kojih je prema procenama još 1.000.000 još uvek interno raseljeno od 2009.[12]

Izbeglice kurdsko-iranskog sukoba

uredi

Sukobi velikih razmera između iranske vojske i PJAK-a su takođe rezultirale raseljavanjem kurdskih civila. Do 26. jula ubijeno je više od 50 boraca PJAK-a i 8 Revolucionarne garde,[13] a najmanje 100 boraca PJAK-a je ranjeno prema iranskim izvorima, dok je preko 800 ljudi raseljeno kao posledica borbi.[14] 

Izbeglički kamp Mokebleh

uredi

Nakon događaja u Kamišliju 2004. godine, hiljade Kurda pobeglo je iz Sirije u kurdski region Iraka.[15] Tamošnje lokalne vlasti, UNHCR i druge agencije UN osnovale su kamp Mokeble u bivšoj vojnoj bazi u blizini Dohuka.

Građanski rat u Siriji

uredi

Kao odgovor na krizu u Siriji, kurdska regionalna vlada i UNHCR uspostavili su izbeglički kamp Domiz, preko granice kurdskih sirijskih teritorija u poluautonomnom iračkom Kurdistanu. U kampu, koji je većinom kurdski, smeštene su hiljade sirijskih Kurda, nudeći sklonište i medicinsku negu. Obližnji kamp nudi muškarcima mogućnost vojne obuke, sa namerom da zaštite teritorije koje drže Kurdi u Siriji.[16]

Kobaniska kriza

uredi
 
Kurdske izbeglice iz Kobanija u izbegličkom kampu, na turskoj strani sirijsko-turske granice.

Kao rezultat krize u Kobaniu u septembru 2014. godine, većina sirijskog kurdskog stanovništva iz kantona Kobani pobjegla je u Tursku. Procenjuje se da je više od 300.000 sirijskih izbeglica stiglo u Tursku.[17]

Kurdska dijaspora sa Bliskog istoka

uredi

Prema izveštaju Saveta Evrope, oko 1,3 miliona Kurda živi u zapadnoj Evropi. Najraniji imigranti su bili Kurdi iz Turske, koji su se naselili u Nemačkoj, Austriji, zemljama Beneluksa, Velikoj Britaniji, Švajcarskoj i Francuskoj tokom 1960-ih. Periodi političkih i društvenih previranja u regionu tokom 1980-ih i 1990-ih doveli su do novih talasa kurdskih izbeglica, uglavnom iz Irana i Iraka pod Sadamom Huseinom, koji su došli u Evropu.[18] Mnogi kurdski tražioci azila iz Irana i Iraka nastanili su se u Ujedinjenom Kraljevstvu (posebno u gradu Djuzberi i u nekim severnim oblastima Londona), što je ponekad izazivalo medijske kontroverze oko njihovog prava na ostanak.[19] Postojale su tenzije između Kurda i uspostavljene muslimanske zajednice u Djuzberiju,[20][21] gde se nalaze veoma tradicionalne džamije kao što su Markazi. Od početka previranja u Siriji, mnoge izbeglice iz građanskog rata u Siriji su sirijski Kurdi i kao rezultat toga mnogi od sadašnjih sirijskih tražilaca azila u Nemačkoj su kurdskog porekla.[22][23]  

Postojala je znatna imigracija etničkih Kurda u Kanadu i SAD, koji su uglavnom političke izbeglice i imigranti koji traže ekonomske prilike. Prema istraživanju domaćinstava Statistike Kanade iz 2011. godine, u Kanadi je živelo 11.685 ljudi kurdske etničke pripadnosti,[24] a prema popisu iz 2011. više od 10.000 Kanađana govorilo je kurdski jezik.[25] U SAD, kurdski imigranti su počeli da se naseljavaju u velikom broju u Nešvilu 1976.[26] koji je danas mesto gde živi najveća kurdska zajednica u Sjedinjenim Državama i nosi nadimak Mali Kurdistan.[27] Procenjuje se da u Nešvilu ima oko 11.000. kurdskog stanovništva.[28] Američki biro za popis stanovništva procenjuje da je ukupan broj etničkih Kurda koji žive u Sjedinjenim Državama oko 15.000.[29]

Japanska vlada nije odobrila izbeglički status nijednom od Kurda u Japanu koji ga obično podnose pozivajući se na pitanja ljudskih prava i progone u Turskoj, što je dovelo do toga da oni žive u bedi, bez obrazovanja i bez statusa legalnog boravka.[30]

Do sukoba ispred turske ambasade u Tokiju u oktobru 2015. došlo je između Kurda i Turaka u Japanu, koji je počeo kada su Turci napali Kurde nakon što je zastava kurdske stranke pokazana na ambasadi.[31][32]

Srodne etno-religijske grupe

uredi

Kurdski Jevreji

uredi

Skoro svi kurdski Jevreji u severnom Iraku, kojih je 1950. bilo oko 30.000, evakuisani su u Izrael tokom operacije Ezra i Nehemija. Značajan deo tih Jevreja identifikovao se kao deo kurdske nacije, uprkos njihovoj jevrejskoj etničkoj pripadnosti i veri, a neki i dalje sebe smatraju Kurdima. Sve zajedno 150.000 iračkih i kurdskih Jevreja je 1950. godine ohrabrila iračka vlada, koja je na kraju 1951. naredila „proterivanje Jevreja koji su odbili da potpišu izjavu o anticionizmu”.[33]  Značajan broj kurdskih Jevreja činio je talas egzodusa Jevreja iz Irana 1950-ih, sa samo malenim zajednicama koje su danas ostale u Sanandažu i Mahabadu. Danas potomci doseljenih Jevreja iz Kurdistana čine glavni kurdsku jevrejsku zajednicu u Izraelu koja broji 150.000-200.000 ljudi.

Reference

uredi
  1. ^ . The situation for Kurds in the newborn nation of Turkey turned disastrous during the 1920s and 1930s, when large scale rebellions resulting in massacres and the expulsion of hundreds of thousands. Since the 1970s, the renewed violence of the Kurdish–Turkish conflict has created about 3,000,000 internally displaced people and refugees, many of whom remain unable to return to the thousands of village destroyed by the Turkish security forces.
  2. ^ a b „_Toc78803800 Forced Displacement and Arabization of Northern Iraq”. Pristupljeno 13. 11. 2014. 
  3. ^ Sunni Arabs driving out Kurds in northern Iraq
  4. ^ The other Iraqi civil war, Asia Times
  5. ^ a b Rummel, Rudolph J. „Chapter 14 THE HORDE OF CENTI-KILO MURDERERS Estimates, Calculations, And Sources”. STATISTICS OF DEMOCIDE Rows 1313, 1314. 
  6. ^ Jones, Dave. „The Crimes of Saddam Hussein
    1983 The Missing Barzanis”    . Frontline World. PBS.     
  7. ^ a b Long, Katy (29. 8. 2013). The Point of No Return: Refugees, Rights, and Repatriation (na jeziku: engleski). OUP Oxford. ISBN 9780191654220. Pristupljeno 19. 1. 2016. 
  8. ^ „Turkey Concerned at Growing Number of Syrian Refugees”. VOA. Pristupljeno 13. 11. 2014. 
  9. ^ Kurds say Iraq's attacks serve as a warning, Christian Science Monitor, May 13, 2002
  10. ^ a b 1,000 deaths per day in April, May and June along Turkish border a - "Iraqi Deaths from the Gulf War as of April 1992," Greenpeace, Washington, D.C. See also "Aftermath of War: The Persian Gulf War Refugee Crisis," Staff Report to the Senate Judiciary Committee's Subcommittee on Immigration and Refugee Affairs, May 20, 1991. The figure of nearly 1,000 deaths per day is also given in "Kurdistan in the Time of Saddam Hussein," Staff Report to the U.S. Senate Committee on Foreign Relations, November 1991, p.14. "hundreds" (100 to 900?) died per day along Iranian border b - Kurdish Refugees Straggle Into Iran, Followed By Tragedy, Associated Press, Apr 13, 1991 1,100 to 1,900 (a + b) deaths per day from at least April 13th (b) up to between May 1st and May 31st (a ); which suggests 44 to 74 days: 1,100(44)= 48,400 1,900(74)= 140,600 Routine calculations Routine calculations do not count as original research, provided there is consensus among editors that the result of the calculation is obvious, correct, and a meaningful reflection of the sources. Basic arithmetic, such as adding numbers, converting units, or calculating a person's age are some examples of routine calculations. See also Category:Conversion templates.
  11. ^ „Conflict Studies Journal at the University of New Brunswick”. Lib.unb.ca. Pristupljeno 2010-08-29. 
  12. ^ Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) – Norwegian Refugee Council. „Need for continued improvement in response to protracted displacement”. Internal-displacement.org. Arhivirano iz originala 2011-01-31. g. Pristupljeno 2011-04-15. 
  13. ^ Kurd rebels kill Basij militiaman: Iran agency Arhivirano 2011-07-30 na sajtu Wayback Machine
  14. ^ „Deaths Reported in Fighting Between Iran, Kurd Rebels”. Pristupljeno 11. 11. 2014. 
  15. ^ „Kurdish refugees from Syria languish in Iraq”. YouTube. Pristupljeno 13. 11. 2014. 
  16. ^ „The Fight for Kurdistan”. The New Yorker. 22. 9. 2012. Pristupljeno 13. 11. 2014. 
  17. ^ „Syria says giving military support to Kurds in Kobani”. The Daily Star. 22. 10. 2014. Pristupljeno 14. 10. 2014. 
  18. ^ "The cultural situation of the Kurds, A report by Lord Russell-Johnston, Council of Europe, July 2006. Retrieved 11.01.2015.
  19. ^ „MP: Failed asylum seekers must go back – Dewsbury Reporter”. Dewsburyreporter.co.uk. Pristupljeno 2011-12-02. 
  20. ^ Published on Tue June 12 14:33:59 BST 2007. „'I will not be muzzled' – Malik”. Dewsburyreporter.co.uk. Arhivirano iz originala 2010-01-02. g. Pristupljeno 2011-12-02. 
  21. ^ „UK Polling Report Election Guide: Dewsbury”. Ukpollingreport.co.uk. 2012-06-09. Arhivirano iz originala 2017-10-10. g. Pristupljeno 2014-03-02. 
  22. ^ „Hundreds of Syrian Kurdish migrants seek shelter in Serbia”. Kurd Net - Ekurd.net Daily News. 29. 8. 2015. Pristupljeno 8. 11. 2015. 
  23. ^ „For Iraqi, Syrian Kurdish refugees, fantastic dreams and silent deaths”. Kurd Net - Ekurd.net Daily News. 31. 8. 2015. Pristupljeno 8. 11. 2015. 
  24. ^ „2011 National Household Survey: Data tables”. StatCan.GC.ca. Statistics Canada. Pristupljeno 19. 1. 2013. 
  25. ^ „Detailed Mother Tongue, 2011 Census of Canada”. StatCan.GC.ca. Statistics Canada. Pristupljeno 2013-04-13. 
  26. ^ „NPT Visits Our Next Door Neighbors in Little Kurdistan, USA”. Nashville Public Television. 2008-05-19. Arhivirano iz originala 2013-07-05. g. Pristupljeno 2013-04-13. 
  27. ^ „Nashville's new nickname: 'Little Kurdistan'”. Washington Times. 2013-02-23. Pristupljeno 2013-04-13. 
  28. ^ „Interesting Things About Nashville, Tennessee”. USA Today. Pristupljeno 2013-04-13. 
  29. ^ „2006–2010 American Community Survey Selected Population Tables”. FactFinder2.Census.gov. Washington, DC: US Census Bureau. Arhivirano iz originala 12. 2. 2020. g. Pristupljeno 5. 8. 2013. 
  30. ^ „Japan's Kurds often in limbo, despite significant community - The Japan Times”. The Japan Times. 3. 9. 2015. Pristupljeno 8. 11. 2015. 
  31. ^ „Turks and Kurds clash in Japan over Turkey elections”. Pristupljeno 8. 11. 2015. 
  32. ^ „Turks, Kurds clash outside Turkish Embassy as voting kicks off”. The Japan Times. Pristupljeno 8. 11. 2015. 
  33. ^ Pappe, Ilan (31. 7. 2006). A history of modern Palestine: one land, two peoples,by Ilan Pappé, 2004, p176. ISBN 9780521683159. Pristupljeno 13. 11. 2014. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Курдске_избеглице&oldid=26912201”