Leposavić
Leposavić je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Srbiji, koje se nalazi u severnom delu Kosova i Metohije i pripada Kosovskomitrovačkom upravnom okrugu. Prema proceni iz 2011. godine bilo je 3.702 stanovnika.[1][n. 1]
| Leposavić | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Leposavić |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  3.702 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 06′ 12″ S; 20° 48′ 10″ I / 43.1032° S; 20.8029° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 450 m |
| Površina | 535 km2 |
.svg)  Leposavić Leposavić na karti Srbije | |
| Poštanski broj | 38218 |
| Pozivni broj | +381 (0)28 |
| Registarska oznaka | KM |
| Veb-sajt | |
| leposavic | |
Površina katastarske opštine Leposavić, gde je atar naselja, iznosi 1.400 ha.
Istorija
urediNaziv Leposavić je dobio po istoimenom zaseoku iz koga su starosedeoci došli, a koji se nalazi u okolini Andrijevice. Nekada jedna familija, koja je bežeći od Turaka naselila ovo mesto se podelila na četiri: Nedeljkovići, Milojevići, Radosavljevići i Jevremovići. Nedeljkovići, Radosavljevići i Jevremovići su naselili Ulije, dok su Milojevići ostali u Leposaviću. Nešto kasnije, u Leposavić su se naselili Vasići i Đokovići, a Leposavsku reku Milanovići.
Krajem 19. i početkom 20. stoleća, srpski narod se iseljavao iz Leposavića zbog arbanaškog i turskog terora, koji je uključivao napade, ubistva, ranjavanja, pljačke, otimanje stoke i druge zločine.[2]
Iznad Leposavića, sa severne strane, na brdu nalaze se tragovi stare grobljanske crkve, čiji su zidovi visoki jedan metar, ozidani od tesanika krečnjaka posvećene Uspenju Sv. Bogorodice.
Druga crkva je bila posvećena prazniku Cveti — Hristovom ulasku u Jerusalimu. U Drugom svetskom ratu, na ruševinama ove crkve Nemci i Rusi-belogardejci su načinili bunker.
Novija leposavićka crkva je sazidana 1935. godine, na temeljima starije crkve. Posvećena je Raspeću Hristovom, a u narodu je poznatija pod imenom Veliki petak. U samom centru naselja sagrađen je Hram posvećen sv. Vasiliju Ostroškom i Tvrdoškom (2000. godine).
Prva stambena zgrada sa pet stanova u društvenom vlasništvu u Leposaviću je izgrađena 1957. godine. Među prvim zgradama su sagrađene zgrade SO Leposavić, Milicije, zgrada Opštinskog suda i Pošte. U periodu posle 1961. pa do danas u Leposaviću su osnovana brojna društvena preduzeća i to : DD Flotacija Kopaonik, DDO Hrast, Proleter, Prva petoletka, AD Kristal, AD Žitoprodukt, ŠG Ibar, DUP Kopaonik, JKP 24. novembar.
Infrastruktura
urediU Leposaviću postoji Dom zdravlja sa službom za hitnu pomoć, četiri apoteke, Centar za socijalni rad, PIO, Zavod za socijalno osiguranje, Nacionalna služba za zapošljavanje, Crveni krst, Dom penzionera. Postoje filijale više banki i to: Kosovsko-metohijska banka — Zvečan, Komercijalna banka — Beograd, Jugobanka — Kosovska Mitrovica, Narodna banka — trezor iz Kragujevca i Uprava javnih plaćanja iz Kosovske Mitrovice, kao i podfilijala Prokredit banke. Saobraćajnu funkciju u Leposaviću vrši autotransportno preduzeće Autoprevoz iz Raške, železnička i autobuska stanica i pošta.
Obrazovanje
urediU Leposaviću se nalazi osnovna škola „Leposavić”, dečji vrtić „Naša radost”. Od 1999. u Leposavić su izmešteni Visoka tehnička škola „Nikola Tesla” iz Uroševca, Visoka ekonomska škola strukovnih studija iz Peći, Učiteljski fakultet iz Prizrena, Fakultet za fizičku kulturu iz Prištine i Institut za srpsku kulturu — Priština.
Demografija
urediPrema popisu iz 1981. godine mesto je bilo većinski naseljeno Srbima. Nakon rata 1999. godine Srbi nisu napuštali Leposavić.
Broj stanovnika na popisima:
 |
| ||||||||||||||||||||||||
Rodovi
urediPrvi doseljenici ovog naselja se smatraju rodovi: Jevremovići, Nedeljkovići, Radosvljevići, Milojevići, Vasići, Đokovići i Milanovići koji su se doselili u 19. veku.
Vidi još
urediNapomene
uredi- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.
Reference
uredi- ^ Uporedni pregled broja stanovnika na Kosovu i Metohiji 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991 i 2011. godine pop-stat.mashke.org
- ^ Sekulić, Vesna (1997). „Stradanje i iseljavanje srpskog stanovništva krajem XIX i početkom XX veka na teritoriji današnje opštine Leposavić”. Baština. 8: 167—185.
- ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Literatura
uredi- Samardžić, Radovan (1983). Istorija srpskog naroda (knj. 6, sv. 1): Od Berlinskog kongresa do Ujedinjenja 1878-1918. Srpska književna zadruga.
- Jagodić, Miloš (2009). Srpsko-albanski odnosi u Kosovskom vilajetu (1878—1912). Beograd: Zavod za udžbenike.
- Jagodić, Miloš (2010). Uređenje oslobođenih oblasti Srbije 1912—1914: Pravni okvir. Beograd: Istorijski institut.
- Jagodić, Miloš (2013). Novi krajevi Srbije (1912—1915). Beograd: Filozofski fakultet.
- Šabanović, Hazim (1959). Bosanski pašaluk: Postanak i upravna podjela. Sarajevo: Naučno društvo Bosne i Hercegovine.
