Malteški viteški red
Malteški viteški red (MVR), ili zvanično Suvereni viteški bolnički red Svetog Jovana Jerusalimskog od Rodosa i od Malte je suvereni subjekt međunarodnog prava bez sopstvene teritorije. Poznati su i pod imenom Malteški vitezovi ili najčešće, samo kao Malteški red. To je viteški i verski red Rimokatoličke crkve. Ujedno, to je i najstariji red, takvog tipa, u svetu.[1]
| Suvereni viteški bolnički red Svetog Jovana Jerusalimskog od Rodosa i od Malte Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta | |
|---|---|
.svg) Zastava
.svg) Grb
| |
Krilatica: „Tuitio Fidei et Obsequium Pauperum“ Zaštita vere i pomoć stradalnicima | |
Himna: Ave Crux Alba | |
 Gornji deo tvrđave Svetog Anđela u Birgu je od 1998. pod kontrolom Malteškog viteškog reda | |
| Glavni grad | malteški dvorac |
| Službeni jezik | latinski |
| Vladavina | |
| Oblik države | subjekat međunarodnog prava bez sopstvene teritorije |
| — Knez i veliki majstor | Đakomo dela Tore del Tempio di Sanđineto |
| — Veliki komandir | Rej Gonsalo do Vale Peisoto de Viljas Boas |
| — Veliki kancelar | Albreht Frejher von Beselager |
| — Veliki bolničar | Dominik de La Rošfkold-Montbel |
| — Upravnik javnog trezora | Janoš Kunt Esterhađ de Galanta |
| Istorija | |
| Uspostavljen | |
| — Od Katoličke crkve | 1099. |
| — Priznanje (od pape) | 15. februar 1113. |
| Geografija | |
| Površina | |
| — ukupno | 0 km2 (270) |
| — voda (%) | 0 |
| Stanovništvo | |
| — 2014. | 3 stanovnika 13.000 članova 80.000 volontera (270) |
| — gustina | |
| Privreda | |
| Valuta | Malteški skudo |
| Ostale informacije | |
| Vremenska zona | UTC |
| Internet domen | .it |
Malteški red ima status posmatrača u Organizaciji Ujedinjenih nacija.[2] Ima diplomatske odnose sa 104 države i razmenjene ambasadore sa velikim brojem zemalja. Prema međunarodnom pravu, Malteški red je suverena formacija, a zbog ove činjenice se često tretira i kao država.[3] Suverenitet Malteškog reda se ponekad posmatra samo na nivou diplomatskih misija, ali ne kao kod suvereniteta jedne države. Ponekad opet, Malteški red se posmatra kao jedna mala država ili mikronacija.
Državna uprava Malteškog reda izdaje svoje pasoše, štampa sopstvenu valutu, poštanske markice, pa čak izdaje i registarske tablice. Veliki Majstor reda služi kao kao podrška vatikanskoj diplomatskoj aktivnosti, u međunarodnim odnosima, procesima prilikom podnošenja peticija, u predlaganju amandmana.
Istorija Malteškog reda
urediGodine 1080. u Jerusalim je osnovana bolnica sa ciljem da se stara o siromašnim i bolesnim hodočasnicima u Svetoj zemlji. Nakon osvajanja Jerusalima 1099. u Prvom krstaškom ratu bolnica je dobila status verskog i viteškog reda, kako bi se starala i branila Svetu zemlju. Ovaj status joj je zvanično priznat papskom bulom od 15. februara 1113. godine. Posle gubitka hrišćanskih teritorija u Svetoj zemlji, Red je delovao sa Rodosa gde je imao suverenost, a kasnije sa Malte gde je bio vazalna država pod španskom vice-kraljevinom Sicilijom.
Nakon pada Jerusalima, 1187. godine, prelaze na Kipar, a nakon toga na Rodos. Kada su Turci osvojili Rodos 1522. godine, car Svetog rimskog carstva Karlo V ih seli na Maltu 1530. godine. Nakon Velike opsade 1565. godine, na ostrvu hospitalci su podigli novi grad koji su po velikom majstoru viteškog reda Žanu de la Valeti, nazvali La Valeta. Napoleon I je na svom pohodu ka Egiptu osvojio Maltu 1798, nakon čega su vitezovi povukli u Rim.
Politika
urediOdnosi sa Srbijom
urediDiplomatski odnosi Srbije i Malteškog reda uspostavljeni su sredinom 19. veka. Za vreme rata 1885. između Kraljevine Srbije i Kneževine Bugarske, Malteški red je donirao srpskim železnicama sanitetski voz od 10 kola, koji je saobraćao na relaciji Beograd-Niš. Dolaskom komunista na vlast Jugoslavije, nakon Drugog svetskog rata, diplomatski odnosi se prekidaju.
Ponovni diplomatski odnosi Srbije i Malteškog reda uspostavljeni su 1. maja 2001. godine.[4] Od humanitarnih inicijativa u Srbiji, Malteški red je učestvovao u projektu humanitarne pomoći hendikepiranoj deci u Priboju, kao i u projektu obuke za transplantaciju organa. Projekat „Doktorova kula“, odnosi se na rekonstrukciju objekta namenjenog deci oboleloj od raka iz unutrašnjosti Srbije, a Red je donirao 100 hiljada evra.
Na završnoj proslavi Milanskog edikta u Nišu, ambasador ovog Reda, Di Luka je od strane patrijarha Irineja odlikovan ordenom cara Konstantina. U Skupštini Republike Srbije januara 2013. formirana je nova (prva je formirana 2009) Parlamentarna grupa prijateljstva sa Malteškim redom. Predsednik Grupe je prof. dr Vladimir Marinković. Sporazum o saradnji i isporuci humanitarne pomoći Srbiji potpisan je 11. decembra 2013. godine.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Sainty, Guy Stair, ed. World Orders of Knighthood and Merit", Burke’s, August 2006.
- ^ [1] Međunarodni status Malteškog viteškog reda u Organizaciji ujedinjenih nacija
- ^ Riley-Smith 170 September 2011
- ^ [2] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. maj 2014) Ministarstvo spoljnih poslova Republike Srbije, Bilateralni odnosi sa stranim državama
