Maputo
Maputo (port. Maputo) poznat kao Lorenso Markeš do 1976. godine, glavni je i najveći grad Mozambika sa 1.114.000 stanovnika (urbana zona 1.691.000).[1] Metropolitanska oblast uključuje grad Matolu i ima ukupno 2.717.437 stanovnika. Maputo je lučki grad sa privredom usredsređenom na trgovinu. Takođe je poznat po svojoj kulturnoj sceni i prepoznatljivoj, eklektičnoj arhitekturi.[2][3][4] Nalazi se na zapadnoj strani zaliva Maputo kod ušća reke Tembe.
| Maputo port. Maputo | |
|---|---|
 Maputo | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Mozambik |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2006. | 1.766.184 |
| — gustina | 5.093,24 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 25° 57′ 56″ J; 32° 35′ 19″ I / 25.965556° J; 32.588611° I |
| Vremenska zona | UTC+2 |
| Aps. visina | 47 m |
| Površina | 346,77 km2 |
  Maputo Maputo na karti Mozambika | |
| Poštanski broj | 1100 |
| Pozivni broj | 21 |
| Veb-sajt | |
| http://www.cmmaputo.gov.mz | |
Zaliv Maputo je otkrio Portugalac Antonio de Kampo, ali prvi koji ga je istražio je Lorenso Markeš 1544. Selo koje je živelo od trgovine slonovačom je postalo grad 1876. pod imenom Lorenso Markeš u čast moreplovca. Izgradnja železničke pruge između Lorenso Markeša i Pretorije u Južnoafričkoj Republici 1895. dovela je do povećanja broja stanovnika. 1898. Lorenso Markeš je postao glavni grad portugalske istočne Afrike i ostao je kada je Mozambik stekao nezavisnost 1975. Februara 1976. ime grada je promenjeno u Maputo po istoimenoj reci koja se uliva u južnom delu zaliva.
Maputo ima brojne znamenitosti, uključujući Trg nezavisnosti, gradsku skupštinu, tvrđavu Maputo, Centralnu pijacu, vrtove Tunduru i Železničku stanicu Maputo. Maputo je poznat kao estetski atraktivan, iako oronuo grad. Sa širokim avenijama duž kojih se pružaju drvoredi žakarande i akacije, stekao je nadimke Grad akacija[5] i Biser Indijskog okeana.[6] Grad je poznat po svojoj izrazitoj, eklektičnoj arhitekturi, sa portugalskim kolonijalnim neoklasičnim i manuelskim stilovima uz moderne ar deko, Bauhausove i brutalističke zgrade.[3][7][8] Istorijski okrug Bajksa de Maputo je centar grada. Maputo ima živahnu kulturnu scenu, sa mnogim restoranima, muzičkim i izvođačkim događanjima, i lokalnom filmskom industrijom.[9] Ekonomija Maputa usredsređena je na njegovu luku, kroz koju se prevozi veći deo uvoza i izvoza Mozambika.
Geografija uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Klima uredi
| Klima Maputa (39 m), Mozambik (1961–1990) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Maksimum, °C (°F) | 29,9 (85,8) |
29,6 (85,3) |
29,3 (84,7) |
27,8 (82) |
26,4 (79,5) |
24,6 (76,3) |
24,4 (75,9) |
25,3 (77,5) |
26,1 (79) |
26,5 (79,7) |
27,4 (81,3) |
29,1 (84,4) |
27,2 (81) |
| Prosek, °C (°F) | 26,3 (79,3) |
26,2 (79,2) |
25,6 (78,1) |
23,5 (74,3) |
21,4 (70,5) |
18,9 (66) |
18,8 (65,8) |
20,0 (68) |
21,5 (70,7) |
22,4 (72,3) |
23,8 (74,8) |
25,5 (77,9) |
22,8 (73) |
| Minimum, °C (°F) | 22,3 (72,1) |
22,3 (72,1) |
21,5 (70,7) |
19,4 (66,9) |
16,9 (62,4) |
14,4 (57,9) |
14,2 (57,6) |
15,4 (59,7) |
17,2 (63) |
18,3 (64,9) |
19,7 (67,5) |
21,4 (70,5) |
18,6 (65,5) |
| Količina padavina, mm (in) | 171,1 (6,736) |
130,5 (5,138) |
105,6 (4,157) |
56,5 (2,224) |
31,9 (1,256) |
17,6 (0,693) |
19,6 (0,772) |
15,0 (0,591) |
44,4 (1,748) |
54,7 (2,154) |
81,7 (3,217) |
85,0 (3,346) |
813,6 (32,032) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 8,1 | 7,6 | 7,0 | 4,4 | 2,8 | 2,4 | 1,8 | 2,2 | 3,2 | 5,5 | 7,9 | 7,5 | 60,4 |
| Relativna vlažnost, % | 76 | 76 | 77 | 76 | 74 | 73 | 72 | 71 | 73 | 75 | 75 | 74 | 74,3 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 223 | 210 | 225 | 229 | 253 | 246 | 256 | 252 | 228 | 210 | 198 | 220 | 2.750 |
| Izvor #1: Deutscher Wetterdienst[10] | |||||||||||||
| Izvor #2: Danish Meteorological Institute (sun only)[11] | |||||||||||||
Smješten na Indijskom okeanu, Maputo je posebno ranjiv na klimatske uticaje poput ciklona, poplava i porasta nivoa mora. Siromaštvo i nejednakost, koji su koncentrisani u prenaseljenim četvrtima, dodatno pogoršavaju ranjivost na klimatske promene u gradu.[12]
Istorija uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Stanovništvo uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Godina |
|---|
| Stanovništvo |
Privreda uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi uredi
Reference uredi
- ^ „DIVULGAÇÃO OS DADOS DEFINITIVOS IV RGPH 2017”. Instituto Nacional de Estatística. 29. 12. 2017. Pristupljeno 16. 2. 2020.
- ^ Kugel, Seth (2014-03-04). „In Search of the 'Real Africa' in Mozambique”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ a b Briggs, Philip (2017-08-14). Mozambique (na jeziku: engleski). Bradt Travel Guides. str. 87. ISBN 9781784770556.
- ^ King, David C. (2007). Mozambique (na jeziku: engleski). Marshall Cavendish. str. 74. ISBN 9780761423317.
- ^ „Discovering Africa: Maputo, The 'City Of Acacias' - Ventures Africa”. Ventures Africa (na jeziku: engleski). 2014-07-06. Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ „A Guide to Mozambique's Best-Kept Secret Beaches”. Vogue (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ Buitendach, Sarah (2017-10-09). „Be sultry in a city that lives life intensely”. BusinessDay (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 2018-03-26. g. Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ Farago, Jason (2017-03-16). „'Architecture of Independence' in Africa's Fast-Growing Cities”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ „Maputo, capital of Mozambique, is on the rise”. CNN Travel (na jeziku: engleski). 2015-03-16. Pristupljeno 2017-12-21.
- ^ „Klimatafel von Maputo-Mavalane (Flugh.) / Mosambik” (PDF). Federal Ministry of Transport and Digital Infrastructure. Arhivirano iz originala (PDF) 14. 10. 2019. g. Pristupljeno 4. 11. 2016.
- ^ „STATIONSNUMMER 67341” (PDF). Ministry of Energy, Utilities and Climate. Arhivirano iz originala 16. 1. 2013. g. Pristupljeno 4. 11. 2016.
- ^ A local vision of climate adaptation: Participatory urban planning in Mozambique, Vanesa Castán Broto, Emily Boyd, Jonathan Ensor, Domingos Augusto Macucule and Charlotte Allen, the Climate & Development Knowledge Network, 2014
- ^ „Ankaranın Kardeş Şehirleri” (na jeziku: turski). Ankara. Arhivirano iz originala 25. 10. 2020. g. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Acordos de geminação” (na jeziku: portugalski). Lisboa. Arhivirano iz originala 03. 02. 2020. g. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Lei Nº 5919 DE 17/07/2015”. legisweb.com.br (na jeziku: portugalski). Legisweb. 2017-05-19. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Cooperação Internacional” (na jeziku: portugalski). Guarulhos. Arhivirano iz originala 11. 06. 2020. g. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Sister Cities”. eThekwini Municipality. Arhivirano iz originala 11. 09. 2019. g. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Things You Might Not Know About Cape Town”. xtraspace.co.za. XtraSpace. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Mozambique sister city agreement seen as trade boost”. Charles County. 2019-10-08. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „Maputo (Mozambique)”. Go Chengdu. Arhivirano iz originala 10. 07. 2020. g. Pristupljeno 2020-07-01.
- ^ „International Links”. Port Louis. Pristupljeno 2020-07-01.
Literatura uredi
- „Lourenço Marques”. Elementos para um diccionario chorographico da provincia de Mozambique (na jeziku: portugalski). Lisboa: Sociedade de Geografia de Lisboa. 1889.
- „Water-Gate of the Transvaal”. Chambers' Journal. London. 1895.
- A. Samler Brown; G. Gordon Brown, ur. (1906), „Lourenço Marques”, Guide to South Africa (14th izd.), London: Sampson, Low, Marston & Co.
- „Lorenzo Marquez”. Brockhaus' Konversations-Lexikon (na jeziku: nemački) (14th izd.). Leipzig: Brockhaus. 1908.
- „Lourenço Marques, Portuguese East Africa”. International Directory of Buyers and Sellers. Chicago: International Trade Developer Inc. 1922.
- António Rita-Ferreira (1968). „Os Africanos de Lourenço Marques”. Memórias do Instituto de Investigação Científica de Moçambique (na jeziku: portugalski). 9: 165—222. ISSN 0076-1184. „Série C”
- Jeanne Penvenne (1979), Forced labor and the origin of an African working class: Lourenço Marques, 1870-1962, Brookline, Massachusetts: Boston University African Studies Center
- Carlos Alberto Medeiros (1980). „Maputo antes da independência, Geografia de uma cidade colonial”. Finisterra (na jeziku: portugalski). Centro de Estudos Geográficos da Universidade de Lisboa. 15 (30). ISSN 0430-5027. doi:10.18055/Finis2209
. 
- E. Medeiros (1989). „L'evolution Demographique de la Ville de Lourenco Marques (1894-1975)”. Ur.: M. Cahen. Bourgs et Villes en Afrique Lusophone (na jeziku: francuski).
- M. C. Mendes (1989). „Les repercussions de l'independence sur la ville de Maputo”. Ur.: M. Cahen. Bourgs et Villes en Afrique Lusophone (na jeziku: francuski).
- Jeremy Grest (1995). „Urban Management, Local Government Reform and the Democratisation Process in Mozambique: Maputo City 1975-1990”. Journal of Southern African Studies. 21 (1): 147—164. JSTOR 2637336. doi:10.1080/03057079508708438.
- Jeanne Marie Penvenne (1995). African workers and colonial racism: Mozambican strategies and struggles in Lourenço Marques, 1877-1962. London: James Currey. ISBN 0435089528.
- JoAnn McGregor (1998). „Violence and Social Change in a Border Economy: War in the Maputo Hinterland, 1984-1992”. Journal of Southern African Studies. 24.
- Paul Jenkins (1999), Maputo city: The historical roots of under-development and the consequences in urban form, Edinburgh College of Art/Heriot-Watt University, School of Planning and Housing, OCLC 42874930, „Research paper n°71”
- Fredrik Söderbaum; Ian Taylor (2001). „Transmission Belt for Transnational Capital or Facilitator for Development? Problematising the Role of the State in the Maputo Development Corridor”. Journal of Modern African Studies. 39.
- Jeanne-Marie Penvenne (2002). „'A xikomo xa lomu, iku tira': Citadines africaines à Lourenço Marques (Mozambique), 1945-1975”. Le Mouvement social (na jeziku: francuski). Paris (204). doi:10.3917/lms.204.0081 — preko Cairn.info. Šablon:Free access
- M.A. El-Khawas (2003). „Maputo, Mozambique”. Ur.: Dickson Eyoh and Paul Tiyambe Zeleza. Encyclopedia of Twentieth-Century African History. Routledge. ISBN 0415234794.
- Kwame Anthony Appiah and Henry Louis Gates, ur. (2005). „Maputo”. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience (2nd izd.). Oxford University Press. str. 726+. ISBN 978-0-19-517055-9.
- Kevin Shillington, ur. (2005). „Maputo”. Encyclopedia of African History. Fitzroy Dearborn. ISBN 978-1-57958-245-6.
- Illegitimacy of Democracy? Democratisation and Alienation in Maputo, Mozambique, London: Crisis States Research Centre, 2007 — preko International Relations and Security Network
- Nationalism, Urban Poverty and Identity in Maputo, Mozambique, London: Crisis States Research Centre, 2010 — preko International Relations and Security Network
- P. Jenkins (2011), Simon Bekker and Goran Therborn, ur., „Maputo and Luanda”, Capital Cities in Africa: Power and Powerlessness, Dakar: Council for the Development of Social Science Research in Africa, ISBN 978-2-8697-8495-6, Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g., Pristupljeno 28. 03. 2021 Šablon:Free access
- Paulo Tormenta Pinto; Ana Vaz Milheiro (2012), From Monumentality To Diversity – Maputo Between The Urban Plans Of Aguiar & Azevedo (1950—1970) — preko International Planning History Society Šablon:Free access
- Carlos Nunes Silva, ur. (2015). Urban Planning in Lusophone African Countries. UK: Ashgate. ISBN 978-1472444882. (Includes articles about Maputo)
- Vanessa de Pacheco Melo (2016). „Production of Urban Peripheries For and By Low-Income Populations at the Turn of the Millennium: Maputo, Luanda and Johannesburg”. Journal of Southern African Studies. 42 (4).
- Sandra Roque; et al. (2016). „Subúrbios and Cityness: Exploring Imbrications and Urbanity in Maputo, Mozambique”. Journal of Southern African Studies. 42 (4).
