Medicinska astrologija

Medicinska astrologija, astromedicina ili primena astrologije u medicini (lat. astrologia medica) je je grana astrologije, koja proučava zdravlje i predznake ili simptome koji vode ka bolestima čoveka, ukazuje na periode života u kojima će osoba biti podložna bolestima, kada će se bolest razvije i kakav će biti njen tok. O snažnoj povezanosti astrologije i medicine svedoči i podatak da je većina italijanskih univerziteta na kojima se izučavala medicina u srednjem veku, među svojim zaposlenima imala i jednog do tri profesora astrologije - astronomije, koji bi uz astrološke teme predavali i neki medicinski predmet.

Astrološki almanah iz 1655. Razlike između astronomije i astrologije Ljudi su kroz istoriju svakako poznavali razliku između astronomije (kretanja planete) i astrologije (uticaja tog kretanja na život i zdravlje čoveka), uprkos slobodnom korišćenju istog termina astronomija za obe nauke, a ponekad i obrtanjem značenja termina astrologija - astronomija, astronomija je bila smatrana „pomoćnom naukom”, onoj u službi medicine i astrologije.

U savremenom svetu, opterećenom brojnim socijalnim i psihosomatskim probelemima, medicinska astrologija našla je pogodno tlo da se širi, razvija i ulazi u sve pore naših života, paralelno sa tradicionalnom i naučnom medicinom. Od saveta medicinskog astrologa bolestan čovek mnogo očekuje. Da li će biti operacije ili neće, da li će se ići na hemoterapiju ili neće da li će se trudnoća uspešno okončati itd. U takvim uslovima medicinska astrologija je postala najsurovija grana astrologije koja se neprestano susreće sa teškim, terminalnim patologijama, za koja pokušava da predloži ili nagovesti rešenje, a njega nažalost u terminalnim stanjima bolesti često nema. Zato pacijenti treba da budu svestni da koristeći usluge medicinske astrologije preuzmaju odgovornost za posledice primljenih saveta astrologa - u suprotnom bolje je da se ovim ne obraćaju. U tom smislu, treba posebno naglasiti, da bez konsultacije sa nekim ko je lekar, informacije medicinskih astrologa, uvek treba primati sa rezervom.

I pre svega, treba biti na oprezu u prihvatanju i saveta i metoda astromedicini, jer se ona smatra paramedicinskom naukom, nezasnovanom na provrljivim naučnim dokazima, pa zato u stavovima i tumačenjima u astromedicini stoji opaska da „svaka terapija nije dobra za sve, jer su energetski potencijali različiti, pa ono što odgovara jednoj osobi, apriori neće biti dobro za drugog.” Medicinski astrolog ne leči, bolesnike, osim ako medicinski astrolog nije istovremeno i lekar, ili eventualno homeopata; niti medicinskog astrologa treba smatrati isceliteljem: jer se njegov rad zasniva na visokokvalifikovanoj prognozi mogućih loših uticaja koji su se već ispoljili kao bolest, i da će se (ako se ne preduzmu nikakve mere) i dalje ispoljavati kao bolest, sa eventualnim sve težim posledicama.

Istorija

Astrologija kao najuspešniji duhovni pokret svih vremena (suprotstavljeni stavovi) Astonomija, kao najuspešniji duhovni pokret svih vremena, zarazila je sve kulture, nezavisno o vladajućim religijama, bez obzira na stanje obrazovanja i stepen razvoja. Ona je prodrla u izumrlu egipatsku civilizaciju, u sazrelu i od života nabreklu civilizaciju Grka, Indijaca, Kineza, u rascvetanu arapsku kulturu i rascvetali zapadnjački Srednji vek. Nije bilo važno da li ljudi veruju u Hrista ili Muhameda, da li im je životni cilj u budističkoj kontemplaciji ili u rimskoj organizaciji. Ovladala je praznovernim felasima i dubokoumnim mandarinima, misticima i fratarskom braćom i stoicima u togi, cezarima drugog i papama šesnaestog veka, vizionarima apokalipse i matematičkim mozgom Ptolomeja.

Aleksandrijska medicinska škola osnivač astromedicine

Vidi još: Aleksandrijska medicinska škola

Začetke medicinske astrologije nalazimo delima lekara i filozofa iz grčko-aleksandrijskog perioda. Filozofi, ali pre svega lekara Aleksandrijske medicinske škole posezali su za astrologijom i cenili je kao umeće koje značajno pomaže čoveku.

Uz sve razlike između astrologije i medicine, koje su zapravo umeća - artes (a medicina je to zapravo sve do 19. veka, premda se o takvom njenom određenju i danas vode žustre rasprave), postoje značajne veze. Obe se discipline temelje se na posmatranju i iskustvu i uključuju teorijski i praktični aspekt. Ako uvažimo činjenicu da je astrologija pre svega grana divinacije, dakle proricanja, jasno je da je bar jedan deo medicine, tj. prognostika, može dovesti u vezu sa astrologijom. Ako se međutim osvrnemo na istoriju medicine i pođemo od grčke medicine, videćemo da je prema mnogim izvorima već od Hipokrata (koji je uvažavao mnoga astrološka pravila) astrologija kroz istoriju medicine predstavlja njen značajan deo.

Na uloge astrologije u medicini, ukazuje velika grupau tekstova tzv. popularnog hermetizma, spisa pripisana legendarnim Egipćanima Nehepsu i Petozirisu i Hermesu Trismegistosu (koji se smatrao zaštitnikom astrologije i alhemije), datirana već u 3. veku p. n. e, u kojima je otkrivena veza između astrologije i medicine. U njihovim delima radi se uglavnom o tekstovima koji prorađuju područje botanike, minerologija, ali i medicine i medicinske astrologije. U njima se određene lekovite biljke i minerali, ali i delovi ljudskog tela povezuju sa znakovima zodijaka, s planetama i njihovim međusobnim položajima itd. U svim tim astrološko-alhemijsko-magijskim traktatima osnovna pretpostavka je teza o međusobnoj povezanosti svih delova kosmosa, teza o delovanju zakona simpatije i antipatije.

Astrologija pritom ima važnu ulogu u medicini, ne samo u predviđanju toka bolesti, već i u njihoovom lečenju. Veza između astrologije i medicine naglašena je i u delima Klaudija Ptolemeja (2. vek), naročito u onima u kojima iz astrologije, poput Quadripartituma i Centiloquiuma – dela, koje su obilno koristili i lekari, a koje su postojala i pod nazivom Kαρπος, i koje mu se pripisivala i umnožavala kroz čitav srednji vek i renesansu (kasnije se međutim ta atribucija pokazala neispravnom).

Astrologija u zapadnoj medicini

Postoji teza da su arapski mislioci uvedeni na Zapad preko astrologoških spisa. Pritom su značajnu ulogu odigrale pre svega toledska i salernitanska škola prevodilačka i medicinska škola. Salerno koji je u 9. veku, bio jedan od najjačih medicinski centara u Evropi, svojim prevodima arapskih lekara, omogućio je da na Zapadu započne vladavina arabiziranog galenizma.

Sličnu ulogu za posredno prenošenje Aristotelove prirodne filozofije na Zapad, imali su njegovi astrološki spisi, o čemu govori u svom delu i Herman Dalmatina, koji među prvima koristi Aristotelovu filozofiju kao osnov za utemeljenjem specifičnog astrologijskog korpusa prisutnog u njegovoj filozofiji (o čemu svedoci njegovo delo De essentiis). Za pristalice aristotelovog koncepta sve promene bile su oblik kretanja, tako da su po njima biologija i psihologija potpadale pod „fiziku”, kao manifestacije promena na višim sferama. Posmatrajući okruženje iz ove perspektive astrolozi, proučavajući kretanje nebeskih tela, i time su se oni zapravo bavili „fizikom”.

Međutim uprkos takvom „zemaljskom” nazivu, u praksi su lekari bili poprilično manjkavi, te bi u vreme epidemija kuge bez griže savesti pobegli iz grada i ostavili „nižim” medicinskim praktičarima, odnosno hirurzima i empiricima (nekvalifikovanim medicinarima), da se brinu o bolesnicima.

Ovakvom pristupu doprinelo je i oslanjanje na Galena i skolastički pristup medicini. „Fizici” su uglavnom tumačili njegove često kontradiktorne tekstove te razbijali glave zbog razlika između Galenovog i hipokratskog pristupa nekoj istoj temi (na primer gde i kada ubosti za puštanje krvi), tako da se nisu oslanjali na praksu i eksperiment smatrajući ih „nižim poslom”.

Sam Galen, najuticajniji rimski lekar, rekao je kako onaj koji želi biti veliki lekar prvenstveno mora biti filozof, stoga su fizici držali da je medicina nauka koja se uči iz knjiga, a ne nauka koja se razvija putem iskustva.

Kroz istoriju zapadne medicine određena su dva osnovna pristupa zdravlju odnosno bolesti, prepoznata još u grčkoj medicini, a vezana uz jedno od bitnih pitanja medicine (pitanje, o samoj osnovi medicine). Ta dva pitanja izazvala su polarizaciju mislilaca na one koji drže do toga; da se medicina kao umeće temelji na iskustvu, koje se primarno koncentriše na simptome bolesti i njihovom izlečenju, i odbacuju svako teoretisanje (pa čak i humoraui teoriju) o uzrocima bolesti, i one druge koji uzroke bolesti, a onda i čoveka uopšte posmatraju i tumače iz jednog šireg, metafizičkog i kosmologijskog konteksta, što od najranijih vremena često uključuje i astrologiju. Ova dva osnovna usmerenja ostaće određenje za čitavu istoriju medicine zapada.

Iz statuta bolonjskog univerziteta iz 1405. Iz statuta bolonjskog univerziteta saznajemo da su već na prvoj godini medicine studenti osim Euklidove matematike i ptolomejske sferične astronomije, učili i klasičnu ili arapsku astrologiju. O snažnoj povezanosti astrologije i medicine svedoči i podatak da je većina italijanskih univerziteta među svojim zaposlenima imala i jednog do tri profesora astrologije - astronomije, koji bi uz astrološke teme predavali i neki medicinski predmet.

Osim toga ova prirodna astrologija (astronomia naturalis) koja je uz prognoziranje vremena putem položaja planeta, uključivala i učenje o uticaju planeta na zdravlje čoveka, nije bila na udaru Crkve poput svoje sestre, judicijske astrologije koja se bavila ličnim i sigurnim prognozama. Srednjevjekovna i renesansna univerziteta nisu izdavala posebne diplome za samu astrologiju već se ona učila u sklopu medicinskih studija. U tom smislu svaki studente medicine u srednjovekovnoj medicini zapada bio je obavezan da studira astrologiju; najčešće četvorogodišnji kurs u kroz koji je bio obaveznan da izuči Euklidovo delo Elemenati i Sacroboscova spisa De sphaera. Dok je nastavnik astrologije bio dužan da pored držanja predavanja, izdaje almanahe za potrebe lekara (jedna od glavnih obaveza bila mu je da sačini astronomski korišćenje za medicinsku upotrebu.

Već u helenističkoj medicini, s obzirom na navedena dva pristupa (medicinskog i astrološkog), postoji razlikovanje između lekara empiričara i lekara racionalista. I u srednjem veku razlikovaće se „empirici”, praktičari usmereni primarno na lečenje bolesti, koji su uglavnom bez akademskog obrazovanja i u lečenju se oslanjaju primarno na iskustvo, i teoretičari, „phisici”, koji studiraju medicinu na univerzitetima zajedno sa prirodnom filozofijom i kojima je cilj na osnovu uočenih osnovnih principa prirode da rade prema preventivnim uputstvima o zdravom načinu življenja, a koji se sastoji primarno u usklađivanju s kosmičkim načelima. „Phisici” drže da se zdravlje, što prema grčkoj koncepciji uključuje zdravlje tela i zdravlje duha, temelji na prirodnoj ravnoteži; pretpostavka mu je život u skladu sa prirodom. Dužnost je lekara „phikusa” bila primarno da savetuje o tome kako ravnotežu (grč. κρασις; равнотежа) svojstava toplog, vlažnog, suvog i hladnog, što proizlazi iz mešavine elemenata u ljudskom telu uspostaviti i održati. Iz takvih stavova proistekla je primarno „dijetetska” medicina.

Povezanost tela sa zodijačkim znacima u medicinskoj astrologiji

Figura čoveka okružen zodijačkim znacima, svaki je strelicom povezan sa odgovarajućim delom tela

Zodijak ili zodijački znaci (od grčke reči zodion (grč. ζῴδιον), životinjski krug) predstavlja zamišljeni pojas ili prsten na nebeskoj sferi u kome se nalaze 13 sazvežđa: Ovan, Bik, Blizanci, Rak, Lav, Devica, Vaga, Zmijonoša, Škorpija, Strelac, Jarac, Vodolija i Ribe. Prostire se 8-9° lučnih stepeni severno i južno od ekliptike, putanje po kojoj Sunce vrši svoje prividno godišnje kretanje. Sunce provodi različito vreme u svakom od ovih 13 sazvežđa tokom godine. Tradicionalno (u astrologiji) su u upotrebi 12 sazvežđa zodijaka (svako tačno po 30° kruga), bez sazvežđa Zmijonoše (mada se ono čak i u Almagestu spominje kao zodijačko). Danas se usled precesije vreme obitavanja Sunca u jednom zodijačkom sazvežđu ne poklapa sa periodom trajanja zodijačkog znaka u astrologiji (razlika je oko mesec dana). Zodijak i zodijački znaci su poznati još od 2400. godine pre nove ere, kod Egipćana. Nekada su služili za određivanje kalendara, a zatim su upotrebljavani u svrhe vračanja i pravljenja horoskopa.

Prošireni zodijak su sva sazvežđa u kojima mogu da se nađu Sunce, planete i Mesec i ima više od 20 ovakvih sazvežđa.

Figura čoveka okružen zodijačkim znacima planeta povezanih sa određenim delovima i funkcijama u organizmu

Medicinski astrologija se služi zodijačkim znacima (sazvežđima) u tumačenju bolesti i drugih stanja u čovekovom telu koje doovodi u vezu sa svakim od ovih znakova počev od glave (Ovan) do pete (Ribe), na sledeći način:

• Ovan - glava, lice, mozak, oči
• Taurus - grlo, vrat, tiroidna žlezda, vokalni trakt
• Blizanci - ruke, pluća, ramena, nervni sistem, mozak
• Rak - sanduk, grudi, stomak, crevni trakt
• Lav - srce, grudi, kičme, kičmeni stub, gornji deo leđa
• Devica - sistem za varenje, creva, slezina, nervni sistem
• Libra - bubrezi, koža, lumbalna regija, zadnjica
• Škorpija - reproduktivni sistem, polni organi, creva, koji luči sistem
• Strelac - kukovi, butine, jetra,
• Jarac - kolena, zglobova, skeletni sistem
• Vodolija - skočni zglobovi, cirkulatorni sistem
• Ribe - stopala, prsti, limfni sistem, masno tkivo

U zapadnoj astrologiji pored sazvežđa i planete su takođe povezani sa određenim delovima i funkcijama u organizmu:

• Sunce - srce, kičma, a opšti vitalnost
• Mesec- stomak, digestivni sistem, ženski organi, limfni sistem
• Merkur - mozak, centralni nervni sistem, tiroidna žlezda, pet čula, ruke
• Venera - grlo, bubrezi, timusa, čulo dodira, jajnici
• Mars - mišići, glava, nadbubrežne žlezde, čula mirisa i ukusa
• Jupiter - jetra, bedra, noge, rast, hipofiza
• Saturn - koža, kosa, zubi, kosti, odbrambeni sistem organizma, slezina
• Uran - paraštitne žlezde, neuronske aktivnosti, aura
• Neptun - epifiza, psihičko lečenje
• Pluton - pankreas, metabolizam, eliminacija štetnih materija

Mesto medicinske astrologije u lečenju

Savremena medicina kroz višegodišnje iskustvo i neprestana biomedicinska istraživanja stvorila je bogat fond znanja o dijagnostici i prognozi bolesti i u načelu na bavi se mogućom budućnošću pacijenta, već pretežno reaguje kada se neka bolest već desi.

U međuprostoru između realnog stanja zdrvalja (kojim se bavi naučna medicina) i predviđanja mogućeg stanja zdravlja u bliskoj ili daljoj budućnosti (kojim se bavi astromedicina) svoje mesto i prostor za delovanje našla je medicinska astrologija, sa ciljem da popuni taj nedostajući međuprostor između istraženog stanja pacijenta, njegove sadašnje terapije i budućeg razvoja bolesti.

Kako se prema stavovima medicinske astrologije može unapred dati astrološka prognoza toka bolesti, po njenim načelima, može se unapred i nešto u toj oblasti i preduzeti kako bi se bolest ublažila ili što je moguće više eliminisali njeni znaci i simptomi. U tim nastojanjima na medicinsku astrologiju prirodno se nastavlja astrohomeopatija - propisivanje energetskih lekova koji „troše” lošu energiju planete i tako doprinose ozdravljenju.

Medicinski astrolog u svom radu poseže za svim astrološkim tehnikama i metodama na osnovu kojih želi nešto saznati o prirodi bolesti. U tom smislu dobro obučen medicinski astrolog mora, pre svega, biti kompetentan astrolog, koji dobro poznaje sve mogućnosti astroloških tehnika i načina njihove primene za dobrobit korisnika njegovih usluga i njihovog zdravlja.

Međutim kako daje savete o lečenju ali sam ne leči, medicinski astrolog mora bit u neposrednoj vezi sa lekarima i isceliteljima, i da zna njihove horoskope kako bi analizom uporednih horoskopa donosio odluke koga pacijent dalje treba da vidi. Na sličan načim medicinski astrolog određuje i vrstu terapije npr. homeopatija, Bahove cvetne kapi, vibropatija, masaža, standardna medicina itd.

Danas se primena medicinske astrologije i astrohomeopatije postepeno širi u svetu, jer se, prema stavovima njenih pristalica, radi se o drevnim naukama koje danas tek treba da dobiju svoj zamah zahvaljujuci pre svega internetu, i drugim medijima (štampa, radio televizija...).

Spoljašnje veze

• Astromedicina u renesansi: Humori i temperamenti (jezik: hrvatski)

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).