Miodrag Damjanović
Miodrag Damjanović (Aleksinac, 16. januar 1893 — Hanover, 4. avgust 1956) je bio generalštabni brigadni general u vojsci Kraljevine Jugoslavije, šef kabineta predsednika vlade Milana Nedića, komandant Srpskog dobrovoljačkog korpusa i zamenik komandata u Jugoslovenskoj vojsci u Otadžbini tokom Drugog svetskog rata. Nakon rata bio je komandant Jugoslovenske vojske van otadžbine tokom boravka u savezničkim logorima.
| Miodrag Damjanović | |
|---|---|
 Miodrag Damjanović | |
| Lični podaci | |
| Nadimak | Čika Beli |
| Datum rođenja | 16. januar 1893. |
| Mesto rođenja | Aleksinac, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 4. avgust 1956. (63 god.) |
| Mesto smrti | Hanover, Zapadna Nemačka |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1909 — 1941. 1944 — 1945. |
| Vojska | Jugoslovenska vojska Srpski dobrovoljački korpus Jugoslovenska vojska u otadžbini Jugoslovenska vojska van otadžbine |
| Čin |   Generalštabni Brigadni general |
| Učešće u ratovima | Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Prvi svetski rat Drugi svetski rat |
| Odlikovanja | Orden Jugoslovenske krune Orden Belog orla Orden Svetog Save |
Biografija
urediRođen u Aleksincu 16. januara 1893. godine. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Kragujevcu. Stupio 1909. godine u nižu školu vojne akademije u Beogradu, sa 42. klasom.
Otišao je kao narednik-pitomac u rat protiv Turske 1912. godine u sastav Šumadijske divizije, a 1. decembra iste godine unapređen u čin potporučnika. U rat protiv Bugarske 1913. godine ulazi kao vodnik Šumadijskog artiljerijskog puka, a 1. oktobra iste godine je unapređen u čin poručnika. Ušao u Prvi svetski rat kao kapetan II klase. Krajem 1915. godine povlači se sa vojskom, kroz Albaniju. Sa Krfa prebačen u Solun. Od tada pa do Septembarske ofanzive 1918. godine komandovao je artiljerijom brdskih topova u sastavu Šumadijske divizije. Dana 1. septembra 1918. godine unapređen je u čin kapetana I klase.
Po svršetku rata služio je u artiljeriji, a 1922. godine je stupio u Višu školu Vojne akademije, koju završava odlično 1924. godine. 1926. godine preveden je u đeneralštabnu struku i raspoređen za načelnika štaba Šumadijske divizije. U čin majora unapređen na Vidovdan 1920. godine, a 1. oktobra 1924. godine u čin potpukovnika. Godine 1928. na stažu u Francuskoj. Zatim je bio na položajima načelnika štaba Komande vazduhoplovstva. U čin pukovnika unapređen je 1929. godine, a 1. aprila 1930. godine određen za vojnog izaslanika u Mađarskoj. Zatim: 1932. godine načelnik štaba Savske divizije, komandant vazduhoplovnog puka, v.d. načelnika štaba Komande vazduhoplovstva, a od 1935. načelnik štaba iste komande. U čin brigadnog generala unapređen 1. decembra 1937. godine.
U toku 1938. godine postao je načelnik štaba III armijske oblasti a Drugi svetski rat zatekao ga je na položaju načelnika štaba III grupe armija. Po kapitulaciji KJV u aprilu 1941. godine pao je u nemačko zarobljeništvo.[1]
U raznim logorima bio do početka maja 1944. godine, kada se po molbi generala Milana Nedića vratio u zemlju i postao šef kabineta Nedićeve vlade, umesto Miloša Masalovića, koga su četnici Draže Mihailovića ubili 8. marta 1944.[2] Sa tog mesta je pomagao pokret generala Mihailovića. Ipak, teška situacija po okupatore i kvislinge u proleće 1944. je dovela do objedinjavanja četničkih i kvislinških snaga u pokušaju zaustavljanja partizanske ofanzive u južnoj i jugozapadnoj Srbiji. Damjanović je zajedno sa Dragim Jovanovićem pratio Nedića na sastanku koji je ovaj imao sa Mihailovićem u selu Ražana kod Kosjerića u avgustu 1944.[3]
Iako je na sastanku u Pranjanima 6. septembar dogovoreno objedinjavanje svih nacionalističkih snaga protiv partizana, do nje nije došlo. Srpski dobrovoljački korpus je odbio da se stavi pod Damjanovićevu komandu, a i Nemci su planirali da ga prebace u Sloveniju kako ne bi bio uništen u borbi protiv partizana i Crvene armije. Na Nedićevu sugestiju, 6. oktobra 1944. godine nemački zapovednik Srbije Hans Felber je preneo komandu nad Srpskom državnom stražom na Damjanovića.[4] Na dan 6. oktobra, Damjanović je otišao u štab Komande Srbije JVuO.[traži se izvor] SDS, sada preimenovan u Srpski udarni korpus, se probijao zajedno sa četnicima i nemačkom grupom armija E kroz Sandžak i istočnu Bosnu. Damjanović je odatle otišao u Vrhovnu komandu JVuO u Bosni. Mihailović ga je odredio za svog pomoćnika 18. decembra 1944.
Pošto je Mihailović prihvatio plan Dimitrija Ljotića o objedinjavanju njegovih snaga u Bosni sa četnicima Momčila Đujića i Dobroslava Jevđevića i ljotićevcima koji su se ranije povykli u Sloveniju, Mihailović je marta 1945. godine postavio Damjanovića za komandanta nacionalnih snaga u Sloveniji i načelnika štaba istaknutog dela Vrhovne komande JVuO. Damjanović je iz Bosne stigao u Postojnu 26. marta zajedno sa potpukovnikom Ljubom Jovanovićem Patkom i potpukovnikom Sinišom Ocokoljićem.[3] Četnici i ljotićevci su se borili pod imenom Šumadijska divizija. Zajedno sa Slovenačkim domobranstvom bili su podređeni višem SS i policijskom vođi Odilu Globočniku i trebalo je da se bore pod nemačkom komandom protiv partizana u Julijskoj krajini.[5] Međutim, plan borbe nikada nije realizovan usled kapitulacije Nemačkog pajxa i ove snage su delom završile u Austriji, i posledično Blajburškom masakru, ili su u manjem broju prebegle u Italiju i predale se saveznicima. Kod trupa koje su se predale saveznicima u Austriji poštovan je dogovoreni princip da se trupe predaju saveznicima na frontu na kome su se borile (tj. partizanima) dok su odbegli u Italiju uglavnom uspeli da emigriraju bez posledica.
Emigracija
uredi
Na dan 1. maja 1945. godine prešao sa snagama JVuO u Italiju, a u aprilu 1947. godine u Nemačku, gde je od Britanaca bio interniran do maja 1948. godine.
Od 1948. godine predsednik Udruženja boraca Kraljevske Jugoslovenske Vojske „Dragoljub Mihailović" do svoje smrti.
Preminuo je 4. avgusta 1956. u klinici „Agnes Karl" u Hanoveru. Sahranjen je svečano 8. avgusta 1956. na velikom groblju Zelhorst u Hanoveru, ispraćen od nekoliko stotina vernih saboraca i ostalih emigranta, koji su zasuli njegov grob vencima i cvećem. Ubrzo potom njegovi posmrtni ostaci preneseni su na groblje u Osnabriku.[1]
Reference
uredi- ^ a b BIOGRAFIJA » Đeneral Miodrag M. Damjanović
- ^ Borković 1979b, str. 288.
- ^ a b Borković 1979b, str. 331.
- ^ Tomasevich 1975, str. 421.
- ^ Borković 1979b, str. 369.
Literatura
uredi- Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0857-9.
- Borković, Milan (1979b). Kvinsliška uprava u Srbiji 1941—1944 (knjiga 2). Beograd.
- Tomasevich, Jozo (2002). War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945: Occupation and Collaboration. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-3615-2.
- Nikolić, Kosta (2008). General Miodrag M. Damjanović "Čika Beli". London: Udruženje boraca Kraljevske Jugoslovenske Vojske "Draža Mihailović". ISBN 978-0-9558002-0-7.
Spoljašnje veze
uredi- MIODRAG M. DAMJANOVIĆ - biografija - Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. mart 2016)
- Udruženje Boraca KJV "DRAŽA MIHAILOVIĆ"
