Muzej ugljarstva

Muzej ugljarstva je tehnički muzej, nastao 1980. godine u Senjskom Rudniku, naseljenom mestu na teritoriji opštine Despotovac, adaptacijom zgrade starog centralnog magacina Senjskog rudnika. Prikazuje predmete i istoriju Senjskog rudnika. Izloženi predmeti datiraju od antike do današnjih dana. Muzej ugljarstva je sastavni deo Javnog preduzeće za podzemnu eksploataciju uglja „Rembas” Resavica.

Muzej ugljarstva
Osnivanje	1980.
Lokacija	Senjski Rudnik, Despotovac Srbija
Veb-sajt	Zvanični veb-sajt

Aleksandrov potkop

Postavka

Stalna postavka Muzeja sastavljena je od zbirki antičkog i srednjovekovnog kopačkog alata, rudarskih lampi, mernih jamskih instrumenta, alata za rudarsko bušenje, maketa i modela, rudarskih mašina za otkopavanje uglja, prostog ručnog kopačkog alata, rudarskih uniformi i kostima, ordenja i medalja, buradi za vodu, rudarsko-geoloških karti, fotografija, arhivske građe, umetničkih dela i etnološke zbirke.

Od 2005. godine sastavni deo muzejske postavke čini i rudarski lift odnosno parna mašina za prevoz ljudi i materijala. Ova parna mašina je konstrusana 1872. godine u fabrici „Jozef Kereši” u Gracu u Austriji. Od 1874. godine je radila u rudniku Vrdnik, a posle prodora vode i potapanja te jame 1922. godine, mašina je prenešena u Senjski Rudnik, gde i danas radi. Karakteristika ove mašine je u tome što ona kao pokretačku snagu koristi vodenu paru, a centralna osovina sadrži drvene zupce. Ova parna mašina je jedina tog tipa u Evropi koja je permanentno u funkciji i spušta rudare na dubinu od 150 metara.

Stalne postavke Muzeja su:

• Zgrada starog magacina adaptirana je 1980. godine i od tada se koristi kao izložbeni prostor Muzeja ugljarstva, koji prezentuje predmete i istoriju Senjskog Rudnika i ostalih rudnika uglja sa podzemnom eksploatacijom koji se nalaze u sastavu JP PEU Resavica. Izloženi predmeti datiraju od antike do današnjih dana.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

• Mašinska radionica sagrađena je 1922. godine za potrebe rudnika. Danas predstavlja zanimljiv i živopisan deo muzejskog kompleksa Muzeja ugljarstva. Svaka od četiri prostorije mašinske radionice predstavlja jednu interesantnu postavku iz života rudara.

U prvoj prostoriji je predstavljen društveni život rudara između dva svetska rata. Godine 1930. u Senjskom Rudniku osnovano je Sokolsko društvo u okviru koga su osnivane različite sekcije počevši od više sportskih klubova, preko muzičkih i glumačkih sekcija, do aktiva žena i drugih udruženja. Izložbu autentičnih fotografija koje prikazuju taj segment iz života rudara možete pogledati u nekadašnjoj stolarskoj radionici.

Druga prostorija, nekadašnji priručni magacin, danas oslikava domaćinstvo rudara iz prve polovine 20. veka. Tu se može videti kako i čime su rudarske kuće bile opremljene, kao i jedan mali deo postavke koji nas vraća u prvu osnovnu školu Senjskog Rudnika koja je osnovana davne 1896. godine.

Prostoriju mašinske radionice danas je zamenila postavka koji nosi naziv „Žene u rudnicima uglja nekad i sad”. Ova postavka s razlogom nosi epitet najdirljivije postavke u muzeju. Postavka koja bi još mogla da nosi i naziv „rudarske suze, krv i znoj iz oka ženskog bića” nas vodi od kraja 19. veka, od jedne tihe domaćice, supruge i majke, do današnje moderne žene, žene rudara koja rame uz rame sa muškarcima zarađuje svoj hleb sa sedam kora duboko u utrobi zemlje.

Poslednja, ali ne najmanje važna prostorija mašinske radionice je stara kovačnica sa dve originalne kovačke vatre koje su i danas u funkciji. Postavka u potpunosti rekonstruiše nekadašnji izgled kovačnice i posetioce upoznaje sa načinom rada najboljih majstora kovača koji su svoj zanat pekli baš u ovoj radionici.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

• Aleksandrov potkop i
• Parna mašina je svojevrsni rudarski lift za prevoz ljudi i materijala jame Senjski Rudnik. Ova parna mašina je konstruisana 1872. godine u fabrici Jozef Kereši u Gracu u Austriji. Od 1874. godine je radila u rudniku Vrdnik a posle prodora vode i potapanja te jame 1922. godine ona je prenešena u Senjski Rudnik gde je namontirana i gde i danas radi. Karakteristika ove mašine je u tome što ona kao pokretačku snagu koristi vodenu paru a centralna osovina sadrži drvene zupce koji se prave u mašinskoj radionici u samom Senjskom Rudniku od suvog grabovog drveta. Ova parna mašina je jedina tog tipa u Evropi koja je permanentno u funkciji do današnjeg dana apsolutno je sigurna i bezbedna za prevoz radnika i može da radi bez obzira imalo električne energije ili nemalo tako da rudari u svakom trenutku mogu potpuno bezbedno da idu u jamu i da iz nje izađu. Ovaj rudarski lift spušta rudare na dubinu od 150 metara.

Foto arhiva

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Vidi još

• Senjski Rudnik
• Rudnik Rembas

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt