Википедија

Nipmak

Nipmaci su algonkvinski narod, koji je pre kontakta sa Englezima naseljavao središnji deo današnje američke države Masačusets i susedne delove država Konektikat i Rod Ajlend. Prvi kontakt Engleza i Nipmaka desio se 1630, kada je Džon Akvitamog (Nipmak) ponudio kukuruz na prodaju izgladnelim kolonistima u Bostonu.[1]

Geografska rasprostranjenost Nipmaka pre kontakta sa Englezima

Kolonisti su bili nosioci patogena, kao što su velike boginje, na koje domoroci Amerika nisu imali imunitet. Rezultat je bila visoka stopa smrtnosti od novih zaraznih bolesti među Nipmacima i drugim starosedeocima. Pored toga, Englezi su u Novi svet doneli alkohol. Nakon što su Englezi doneli nove stroge zakone usmerene protiv kulture i vere Indijanaca, kao i oduzimanja zemlje legalno i nelegalno, mnogi Nipmaci su se pridružili pobuni kralja Metakoma 1675. Pobunjenici su poraženi, a posledice ovog rata su bili pogubne. Veliki broj Nipmaka je interniran na ostrvo Dir Ajlend u Bostonskoj luci, gde su mnogi umrli od bolesti i gladi, dok su drugi pogubljeni ili prodati u roblje na Antilima.

Sveštenik Džon Eliot je 1631. došao u Boston, u kome je započeo projekat učenja masačusetskog jezika, koji je bio jezik komunikacije među stanovnicima Nove Engleske. Preveo je Bibliju na masačusetski i objavio je, kao i gramatiku masačusetskog jezika, a radio je i na pokrštavanju domorodačkog stanovništva. Imao je veliku ulogu u osnivanju „molitvenih gradova”, gde su domoroci pod prinudom naseljavani i pokrštavani. U molitvenim gradovima domoroci su govorili sopstvenim jezicima, a takođe je i gradska vlast bila u njihovim rukama.

Do 19. veka, Nipmaci su svedeni na nivo štićenika države, jer su bili pod upravom poverenika koga je postavljala država. Usvajanjem zakona kojim je u državi Masačusets dato pravo glasa domorocima 1869, Nipmaci su praktično bili raspušteni kao organizovani narod, a poslednja preostala rezervatska zemlja je prodata. Međutim, nipmačka naselja su nastavila da postoje, i sredinom 20. veka Nipmaci su se ponovo organizovali kao narod. Dobili su priznanje države 1979. Na saveznom nivou priznanje je izostalo, pre svega zbog toga što su Nipmaci svoju zemlju izgubili odavno, a imali su i teškoće u dokazivanju političkog i društvenog kontinuiteta.

Etnonimi

uredi

Prvi put su pomenuti u pismu zamenika guvernera Tomasa Dadlija pod imenom „Nipnet” („Narod slatkovodne bare”), koje je vezano za oblast koju su naseljavali u unutrašnjosti kontinenta. Teolog Rodžer Vilijams ih je 1637. zabeležio pod imenom Nipmak, što je izvedeno iz „Nipmog” („Narod slatkovodnog mesta za ribarenje”). Kolonisti i sami starosedeoci su ovo ime koristili nakon razvoja „molitvenih gradova”.[2][3] Francuzi su za većinu starosedelaca Nove Engleske koristili naziv „Lup” („Vučji narod”). Međutim, nipmačke izbeglice koje su utočište našle u francuskoj Kanadi među Abenakima, za sebe su koristili naziv koji u prevodu znači „Narod brda dabrovog repa” („ȣmiskanȣakȣiak”).[4]

Jezik

uredi

Nipmaci su najverovatnije govorili jezikom koji je u nauci poznat pod imenom „Lup A” („vučji A jezik” ili neformalno nipmački jezik), koji spada u južno-novoenglesku podgrupu istočne grupe algonkvinskih jezika.

Podgrupe

uredi

Danijel Gukin, nadzornik starosedelaca i pomoćnik Džona Eliota, je razlikovao 4 nipmačka plemena: Nipmak u užem smislu (engl. Nipmuc (proper)), Vabkvaset (engl. Wabquasset), Kvabog (engl. Quaboag) i Našavej (engl. Nashaway).[5] Ova podela nije bila čvrsta, jer su oni koji su buli nezadovoljni svojim poglavicama imali slobodu da se priključe drugim grupama. Pored toga, na sklapanje saveza uticali su srodstvo, vojne potrebe i obaveza plaćanja danka.[5][6]

U mnogim molitvenim gradovima naseljavani su domoroci iz različitih plemena, što je dovelo do gubitka posebnih plemenskih identiteta. Danas postoje 4 grupe koje se vezuju za Nipmake:

Čobanagangamog ili Indijanci Dadlija

  • Potomci stanovnika molitvenog grada Čobanagangamog, koji je danas deo grada Vebstera, osnovanog na zemlji koju je ustupio grad Dadli.
  • Pleme koristi nekoliko hektara zemlje na teritoriji grada Vebstera u Masačusetsu i grada Tompsona u Konektikatu.

Hasanamisko ili Indijanci Graftona

  • Potomci stanovnika molitvenog grada Hasanamesit, koji je danas deo grada Graftona.
  • Porodica Cisko je u svom vlasništvu zadržala 2 hektara stečenih u vreme poslednje prodaje komunalne zemlje Hasanamesita; danas je to jedina površina koja pripada obnovljenom rezervatu.

Konektikatski Nipmaci

  • Potomci većeg broja različitih nipmačkih skupina koje su starosedeoci Konektikata ili su u njega preseljene iz Masačusetsa.
  • Konektikatske Nipmake država ne priznaje.[7]

Natički Masačuseti ili Natički Nipmaci

  • Potomci stanovnika molitvenog grada Natika, koji nisu zadržali ni jedan deo svoje tradicionalne teritorije.
  • Natičani većim delom potiču od Masačuseta, a u manjoj meri od Nipmaka. Pravo na korišćenje javnih usluga ostvaruju po osnovu svog nipmačkog porekla.[8]

Pravni položaj

uredi

Priznanje države

uredi

Guverner Masačusetsa Majkl Dukakis izdao je 1976. izvršni nalog #126, kojim je predviđeno da državne agencije direktno sarađuju sa Nipmacima po pitanjima koja su od značaja za njih, takođe je upućen zahtev za stvaranje državne „Komisije za indijansko pitanje”.[9] Komisija je ubrzo i osnovana; ona je pružala podršku države obrazovanju, zdravstvenoj zaštiti, kulturnom kontinuitetu i zaštiti preostale zemlje potomaka Vampanoaga, Nipmaka i Masačuseta.[8][10] Država je takođe naložila ispitivanje svih ljudskih ostataka otkrivenih u toku građevinskih radova i obaveštavanje komisije o otkriću, komisija bi zatim nakon istrage koju sprovodi državni arheolog, odlučila o koracima koje treba preuzeti.[11]

Komonvelt Masačusetsa je takođe potvrdio kontinuitet današnjih Nipmaka sa istorijskim narodom i pohvalio njihove napore da očuvaju svoju kulturu i tradiciju. Država je takođe simbolično ukinula „Zakon o opštem sudu” iz 1675. godine kojim je Indijancima zabranjen boravak u gradu Bostonu tokom rata kralja Filipa.[12] Nipmačke vlasti takođe blisko sarađuje sa državom na raznim arheološkim iskopavanjima. Zajedno sa „Nacionalnim kongresom američkih Indijanaca”, bile su protiv izgradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda na ostrvu Dir u Bostonskoj luci, gde su njegovom izgradnjom oskrnavljeni mnogi grobovi, i svake godine održava pomen Nipmacima umrlim u zimu nakon interniranja za vreme rata kralja Filipa i održava proteste protiv uništavanja indijanskih grobnica.[13]

Napori za dobijanje priznanja na saveznom nivou

uredi
 
Kongresmen Džon Olver se sastaje sa Nipmakinjom u vreme kada su Nipmaci nastojali da dobiju savezno priznanje.

Zara Cisko Brou, vlasnica poseda u gradu Hasanamesit, 22. aprila 1980. predala je pismo o nameri podnošenja zahteva za savezno priznanje Nipmaka kao indijanskog plemena. Ovim potezom stiču se određena prava, uključujući uspostavljanje odnosa sa Kongresom Sjedinjenih Država na međudržavnom nivou, takođe stiče se pravo na podršku i usluge „Biroa za indijanska pitanja” (BIA). Nipmaci, koje je zastupala vlada Hasanamisko Nipmaka, upisani su u „Savezni Registar” kao podnosilac predstavke br. 69.[14] Čobanagangamog Nipmaci su se pridružili zahtevu za saveznim priznanjem.

BIA je 20. jula 1984. primila zahtev od „Odbora za Savezno Priznanje Plemenskog Saveta Nipmaka“, koje su potpisali Zara Cisko Brou i njen naslednik Volter A. Vikers kao predstavnici Hasanamisko Nipmaka i Edvin „Mudra sova“ V. Mors stariji kao predstavnik Čobanagangamog Nipmaka. Ogranak za priznanje i istraživanje (BAR) Biroa za indijanska pitanja odgovorio je 2. februara 1995. Edvinu V. Morsu starijem, proglašavajući podnosioca predstavke br. 69 spremnim za aktivno razmatranje. Traženi su spiskovi članova plemena u naknadnom pismu od maju 1995. godine. Od 11. jula 1995, nipmački zahtev za priznanjem je u statusu „aktivnog razmatranja“. Međutim, 2004. godine BIA je obavestila pleme da je njihov zahtev za saveznim priznanjem odbijen.[15]

Istorija pre kontakta

uredi

Paleoindijanci su naselili Novu Englesku sa jugozapada nakon povlačenja Viskonsinskog lednika, oko 9000 p.n.e. Dokazi uključuju razne kamene alate koji su otkriveni na lokalitetu Bul Ran u Ipsviču, kao i različitim nalazištima na obalama reka u centralnim delovima države. Nova Engleska je u ovo doba bila prekrivena tundrom, u kojoj su lokalni narodi lovili verovatno karibue i drugu krupnu divljač.[16][17]

Starosedeoci su tokom arhaičnog doba, koji je započeo oko 7000 p. n. e. uspostavljali trajnije lovačke logore i dodatno su razvili veštinu izrade alata. Proizveli su opremu za ribolov, naprednije kameno oruđe, stvorili kulturu sahranjivanja, lokalizovani lov i izrađivali kamene posude. Tokom ovog doba, toplije vreme je omogućilo razvoj šuma i poklopilo se sa izumiranjem megafaune ledenog doba, za koje se smatralo da su ga izazvali ljudi zbog preteranog lova. Naselja su postala trajnija, a gustina naseljenosti se povećala.[18]

Šumsko doba započelo je pojavom poljoprivrede u ovoj oblasti oko 1000 p.n.e; smatra se da je trajalo sve do kontakta sa Englezima i drugim Evropljanima u 17. veku.[19] Domoroci su tokom ovog perioda razvili poljoprivredni sistem za kultivaciju useva „poseci i spali” (premeštanje useva). Takođe su otkrili tehnologiju izrade keramičkih posuda i počeli da koriste atlatl (oružje). Imali su kulturu koja je bila prepoznatljiva evropskim kolonistima. Razvoj poljoprivrede doveo je do povećanja broja stanovnika i razvoj trajnijih naselja. Tokom kasnijih faza šumskog doba, grnčarski stilovi su došli pod uticaj irokeških stilova grnčarije (središte u centralnom Njujorku), a usvojeni su i luk i strela.[20]

Istorija u doba kolonijalizma

uredi

17. vek

uredi
 
Indijanske košare u Muzeju umetnosti Danfort u Frejminghamu.

Tokom 17. veka Novu Englesku su počeli da posećuju holandski i engleski moreplovci, ribari, i avanturisti. Trajna naselja evropskih doseljenika su podignuta tek sa osnivanjem Plimutske kolonije 1620. Ovi pomorci uveli su nekoliko zaraznih bolesti kojima starosedeoci Amerike nisu prethodno bili izloženi i na koje nisu imali imunitet, što je dovelo do pojave epidemija sa stopom smrtnosti od čak 90%. Epidemije velikih boginja dogodile su se 1617–1619, 1633, 1648–1649 i 1666. Takođe su se javljale epidemije gripa, tifusa i ospice.

Prema spisima Inkriza Matera, kolonisti su tumačili desetkovanje starosedelačkog stanovništva Božjom promisli, koja je trebalo da dovede do čišćenja novih zemalja za naseljavanje. Takvo tumačenje događaja u Novoj Engleskoj 17. veka je bilo uobičajeno.[21] U vreme prvog kontakta, Nipmaci su bili relativno brojan narod, podložan moćnijim susedima koji su pružali zaštitu, posebno od Pekvota, Mohoka i Abenakija, koji su vršili prepade na nipmačku zemlju.[22]

Kolonisti su u početku zavisili od pomoći „Indijanaca” da bi preživeli u Novom svetu, a Indijanci su brzo počeli da razmenjuju svoju hranu, krzno i vampum za bakarne kotliće, oružje i metalno oruđe kolonista. Puritanski doseljenici su se 1620–1640 u velikom broju naselili u Novu Englesku. Ova „Velika seoba” je povećala njihovu potrebu za sticanjem nove zemlje. Budući da su kolonisti imali suprotstavljene kolonijalne i kraljevske darovnice, legitimnijim su smatrani oni zemljišni listovi koji su imali indijanska imena. Ovo im se ponekad znalo obiti o glavu, jer je Džon Vampas kolonistima ustupio mnogo zemlje kako bi pridobio njihovu naklonost, od kojih veliki deo nije ni bio njegov.[23]

Indijanske plantaže

uredi
 
Spomenik posvećen Džonu Eliotu u gradu Natiku, prvom molitvenom gradu u Masačusetsu.

Kraljevska darovnica koloniji Masačusets Bej od 1692. pozivala je na preobraćenje u hrišćanstvo starosedelaca Amerika.[24] Englezi nisu mnogo truda ulagali da ovu želju sprovedu u delo sve do okončanja Pekvotskog rata, kada je došla do izražaja njihova vojna nadmoć.[25]

Džon Eliot, koji je naučio masačusetski jezik od domorodačkih tumača, na njega je preveo Bibliju i napisao gramatiku ovog jezika. Bibliju na masačusetskom su razumeli starosedeoci od Konektikata do rta Kejp En na istoku Masačusetsa. Pored toga, kolonijalne vlasti podržale su naseljavanje starosedelaca na „indijanske plantaže” ili „molitvene gradove”. Tamo su podučavale starosedeoce engleskim poljoprivrednim metodama, kulturi i jeziku, a celim poduhvatom upravljali su urođenički propovednici i odbornici, koji su obično poticali iz elitnih domorodačkih porodica. Indijanci su stapali elemente svoje kulture i engleske običaje, ali su na njih kolonisti i njihovi nepreobraćeni sunarodnici gledali sa nepoverenjem. Kolonisti i potonje državne vlade postepeno su rasprodavali plantaže. Do kraja 19. veka, samo domaćinstvo porodice Cisko u Graftonu još uvek je bilo u vlasništvu direktnih potomaka nipmačkih zemljoposednika.

Ispod je naveden spisak indijanskih plantaža (molitvenih gradova) koje su potpuno ili delimično naseljavali Nipmaci:[25][26][27]

Čobanagangamog

  • Granično mesto za ribolov ili mesto za ribolov na granici.
  • Danas deo grada Vebstera, osnovanog na zemlji koju je ustupio grad Dadli.

Hasanamesit

  • Mesto gde ima [mnogo] šljunka ili na mestu sitnog kamenja.
  • Danas deo grada Graftona.

Makankokoag

  • Mesto velikog drveća, poklonjeno mesto ili mesto koje je poklon.
  • Danas deo grada Hopkintona.

Mančog

  • Mesto odlaska, mesto čuđenja ili ostrvo rogoza.
  • Danas deo grada Satona.

Maneksit

  • Gde leži put, gde se okupljamo, blizu puta ili mesto pokornosti.
  • Danas deo grada Tompsona.

Našoba

  • Mesto između ili između voda.
  • Danas deo grada Litltona.
  • Grad su takođe naseljavali Penakuci.

Natik

Okomakamesit

  • Mesto oranica ili na zasadu.
  • Danas deo grada Marlboroa.

Pakačoag

  • Na mestu skretanja, zavoji, golo planinsko mesto ili gola planina.
  • Danas deo grada Obern.

Kvabog

  • Crvena bara, kravava bara ili ranije bara.
  • Danas deo grada Brukfild.

Kvinitaset

  • Dugi potok ili mala duga reka.
  • Danas deo grada Tompsona.

Vabakvasit

  • Prostirke za pokrivanje kolibe, mesto od belog kamenja ili prostirke za pokrivanje kuće.
  • Danas deo grada Vudstoka.

Vakantak

  • Zavoj u reci.
  • Danas deo grada Aksbridža, prethodno deo Mendona koji su Nipmaci prodali pod imenom Skvanšipok plantaža (zasad).

Vašakam

  • Površina mora.
  • Danas deo grada Sterlinga.
  • Grad su takođe naseljavali Penakuci.

Rat kralja Filipa

uredi
 
Prikaz opsade Brukfilda tokom Rata kralja Filipa.

Kolonija Masačusets Bej donela je brojne zakone usmerene protiv indijanske kulture i religije. Doneti su zakoni kako bi se ograničio uticaj „šamana” i ograničilo pravo nepreobraćenih starosedelaca da ulaze u engleske gradove subotom.[28] Nipmaci su takođe obavešteni da sva neobrađena zemlja može biti priključena rastućim engleskim kolonijama. Ove drakonske mere i sve veća površina zemlje izgubljena u korist doseljenika, navele su mnoge Nipmake da se pridruže poglavici Vampanoaga Metakometu u pobuni protiv Engleza, koja je dovela do pustošenja Nove Engleske od 1675–1676. Indijanci koji su naseljavali molitvene gradove, tokom zime su internirani na ostrvu Dir u Bostonskoj luci, gde je veliki broj ljudi stradao od gladi i izloženosti elementima. Jedan deo domorodaca iz molitvenih gradova je pobegao i pridružio se ustanku, a deo je prišao Englezima. Indijanci hrišćani su bili posebno izloženi riziku, jer su zbog rata svi Indijanci Englezima bili sumnjivi, a istovremeno molitvene gradove napadali su i Indijanci koji su se pridružili pobuni.[29] Nipmaci su bili glavni učesnici opsada Lankastera, Brukfilda, Sadberija i Bladi Bruka (gradovi u državi Masačusets).[30] Temeljno su se pripremali za sukob sklapajući saveze sa susednim domorodačkim narodima i imali su „iskusnog oružara, hromog čoveka, koji je njihovo oružje održavao u ispravnom stanju”.[31] U opsadi Lankastera zarobljena je Meri Roulandson, koja je iz zatočeništva oslobođena tek kada je otkupljena za 20 funti. Nakon rata ona je napisala memoare o svom zatočeništvu.[32] Indijanci su izgubili rat, a preživele su lovili, ubijali, prodavali u ropstvo na Antilima ili ih proterivali iz njihovih naselja.[33]

18. vek

uredi

Nipmaci su se okupili oko svojih bivših molitvenih gradova i uspeli su da održe određeni stepen autonomije, na preostaloj zemlji bavili su se poljoprivredom ili sečom šume i prodajom drvne građe. Nipmačko stanovništvo nastavilo je da se smanjuje jer je došlo do pojave nekoliko novih epidemija malih boginja 1702, 1721, 1730, 1752, 1764, 1776. i 1792. godine.[34] Prodaja zemljišta se nastavila nesmanjenom brzinom, a veći deo prihoda od prodaje korišćen je za plaćanje pravnih taksi, ličnih troškova i ulaganja u infrastrukturu rezervata. Do 1727. godine površina rezervata Hasanamesit smanjena je na oko 200 hektara sa prvobitnih oko 3.000 hektara, a na tom otuđenom zemljištu izgrađen je grad Grafton. Takođe je rezervat Čobanagangamog 1797. godine smanjen na 10 sa prvobitnih 80 hektara.[35] Razvoj govedarstva u Novoj Engleskoj doveo je do poremećaja u domorodačkoj ekonomiji, jer su se goveda kolonista hranila na neograđenoj zemlji Nipmaka, a sudovi nisu uvek presuđivali u korist domorodaca. Domoroci su, međutim, brzo usvojili svinjogojstvo, zbog negativnog uticaja na prirodu i mogućnost lova i ribolova, koji je izazvalo širenje engleskih naselja, praćeno krčenjem šuma i uzoravanjem livada.[36] Pošto Indijanci pored zemlje nisu imali mnogo druge imovine, veći deo zemlje je prodat da bi se platili zdravstveni, pravni i lični troškovi, što je dovelo do povećanja broja starosedelaca bezemljaša. Zbog smanjenja stavništva i površine rezervatske zemlje, autonomija starosedelaca je skoro nestala do početka Američkog rata za nezavisnost, preostalu rezervatsku zemlju nadzirali su staratelji koje su imenovale kolonije (kasnije države), a koji su trebalo da deluju u ime Indijanaca. Međutim, staratelj Hasanamiska Stiven Mejnard, imenovan 1776. godine, proneverio je sredstva i nikada nije krivično gonjen.[37]

Ratovi

uredi

Nova Engleska je bila zahvaćena nizom ratova između Francuske i Engleske i njihovih domorodačkih saveznika. Mnogi starosedeoci Nove Engleske su pobegli sa svoje zemlje i pridružili se Abenakijima u borbi protiv Engleza, istovremeno mnogi starosedeoci su bili regrutovani kao vodiči ili izviđači kolonista. Ratovi su vođeni u toku većeg dela 18. veka. Rat kralja Vilijama (1689–1699), okončan je na samom kraju 17. veka, a zatim su usledili Rat kraljice Ane (1704–1713), Damerov rat (1722–1724), Rat kralja Džordža (1744–1748) i Francuski i indijanski rat (1754–1760). Mnogi američki domoroci poginuli su u toku Američkog rata za nezavisnost.[38][39]

Emigracija

uredi

Nestabilnost do koje su doveli indijanski ratovi i rastuće nepoverenje engleskih kolonista prema domorocima dovode do stalnog opadanja broja starosedelaca. Ponekad su čitava sela, bežala na sever u zemlju Penakuka i Abenakija, koji su bili pod zaštitom Francuske ili na zapad, da bi se pridružili Mohikancima, u sve etnički mešovitijim naseljima Sketikok (mohikansko-matabesetsko) i Stokbridž (mohikansko-delaversko). Kasnije su se stanovnici Stokbridža odselili na zapad čak do Viskonsina.[40] Ovim seobama dodatno je smanjeno prisustvo starosedelaca u Novoj Engleskoj, što ipak nije dovelo do njihovog potpunog nestanka. Oni Nipmaci koji su pobegli, na kraju su se utopili u narod na čiju zemlju su došli ili su učestvovali u stvaranju novih složenih grupa.[6]

Postkolonijalna istorija

uredi

19. vek

uredi
 
Portret Hepsibet Hemenvej sa kraja 1830-ih. Ona je bila Nipmakinja iz Vustera u Masačusetsu i veoma tražena pekarka, koja je pravila torte za venčanja.

Američki starosedeoci su svedeni na štićenike Komonvelta Masačusetsa, i dalje su ih predstavljali staratelji koje je imenovala država. Brza akulturacija i međusobni brakovi naveli su mnoge da poveruju da su Nipmaci nestali zbog kombinacije romantičnih predstava o tome ko su Indijanci i da bi opravdali kolonijalnu ekspanziju.[41] Indijanci su nastavili da postoje, ali ih je sve manje i manje moglo da živi na sve manjim rezervatima, većina ih se zapošljavala kao sluge u belačkim domaćinstvima, na otvorenom moru kao kitolovci ili pomorci ili u rastućim gradovima gde su postajali radnici ili berberi.[42] Rastuća akulturacija, međusobni brakovi i sve manja populacija doveli su do izumiranja natičkog dijalekta masačusetskog jezika, pa je samo jedan govornik preostao 1798. godine.[43] Od tradicionalnih radinosti preživela je izrada domorodačkih korpi od pruća četvrtastih ivica, kao i trgovina ovim korpama i nipmačkim melemima.[44] Komonvelt Masačusetsa, nakon što je istražio stanje Indijanaca, odlučio je da dodeli državljanstvo Indijancima donošenjem „Zakona o odobrenju prava” iz 1869, što je na kraju dovelo do prodaje sve preostale rezervatske zemlje. Hasanamesit je bio podeljen između nekoliko porodica. Poslednja zemlja Dadlija prodata je 1897. godine, a preostali Indijanci smešteni su u „siromašnu kuću” u Lejk Stritu u gradu Vebsteru.[45]

Mešoviti brakovi

uredi

Mešoviti brakovi između Nipmaka i belaca ili crnaca počeli su da se javljaju u ranim kolonijalnim vremenima. Afrikanci i američki domoroci delili su komplementarnu rodnu neravnotežu jer je malo crnih robinja uvezeno u Novu Englesku, a mnogi domorodački muškarci poginuli su u ratu ili u kitolovu. Prirodno, došlo je do mnogih brakova između nipmačkih žena i afričkih muškaraca. Mešoviti brakovi sa belcima nisu bili tako česti zbog postojanja kolonijalnih zakona protiv mešanja.[46] Deca iz takvih brakova prihvatana su kao pravi Nipmaci, ali u očima njihovih belih suseda, sve crnja fizička pojava Nipmaka delegitimisala je njihov indijanski identitet.[47] Do 19. veka preostala je samo šačica čistokrvnih Nipmaka, a američki starosedeoci nestali su iz državnih i saveznih popisa stanovništva, na kojima su beleženi kao „crnci”, „mulati”, „obojeni” ili „razni”, u zavisnosti od njihovog izgleda.[46]

Popisi stanovništva

uredi

Zajednički komitet za tužbe senata Masačusetsa, zatražio je 1848. godine izveštaj o stanju nekoliko plemena koja su dobila pomoć od komonvelta. U tabeli ispod, navedena su tri izveštaja: „Dinijev izveštaj” iz 1848. predstavljen senatu iste godine; „Brigsov izveštaj” iz 1849. godine, koji su napisali komesari F. V. Berd, Viting Grizvold i Sajrus Viks i predstavili guverneru Džordžu N. Brigsu; i „Erlov izveštaj” iz 1859. godine, koji je napisao komesar Džon Milton Erl, a koji je podnet 1861. Svaki izveštaj bio je informativniji i temeljniji od prethodnog. Da bi neka osoba danas bila priznata kao Nipmak, zahteva se da je njen predak naveden u ovim izveštajima, kao i u spiskovima isplate sredstava od prodaje nipmačke zemlje. Spiskovi nisu zabeležili sve starosedeoce, jer su mnogi američki domoroci bili dobro integrisani u naselja drugih rasa, kao i zbog stalnog seljenja od mesta do mesta.

Popisi Indijanaca u Masačusetsu Indijanci Dadlija Prezimena Dadlija Indijanci Graftona Prezimena Graftona
Dinijev izveštaj (1848) 51 2
Brigsov izveštaj (1849) 46 Belden, Bouman, Dejli, Frimen, Hol, Hamfri, Džaha, Kajl, Njuton, Nikols, Pikens (Pigan), Robins, Šelbi, Sprejg i Vilard. 26 Arnold, Cisko, Gimba (Gimbi), Hiter (Hektor) i Voker.
Erlov izveštaj (1861) 77 Bejkmen, Bomont, Belden, Kedi, Korbin, Dejli, Dorus, Iso, Fiske, Frimen, Henri, Hal, Hamfri, Džaha, Kajl, Nikols, Oliver, Pigan, Robinson, Šeli, Sprejg, Vajt i Vilard. 66 Arnold, Braun, Cisko, Džiger, Hazard, Hektor, Hemenvej, Hauard, Džonson, Merdok, Stebins, Voker i Viler.
  • Neki od Nipmaka na ovim popisima su zabeleženi kao obojeni, uključujući osobe iz porodica Braun, Cisko, Frimen, Džiger, Hemenvej, Hal, Hamfri, Voker i Vilard.
  • Neke osobe iz porodice Džiger navedene su kao razni Indijanci.
  • Neke osobe zabeležene su kao mešane, uključujući osobe iz porodica Bejkmen, Belden, Braun, Kajl i Hektor.
  • Neke osobe iz porodica Hol, Hektor i Hemenvej nemaju zabeleženu rasnu pripadnost.

20. vek

uredi

Stavovi prema indijanskoj kulturi i istoriji, promenili su se kada su starinari, antropolozi i institucije poput izviđača, počeli da ih predstavljaju u pozitivnom svetlu. Značajan doprinos dao je 1907. godine i Bufalo Bil Kodi kada je zajedno sa dvojicom sijukških poglavica posetio grob mohiganskog sahema Unkasa i odao mu počast. Bufalo Bil je između ostalog bio poznat i po organizovanju revije kaubojskih veština „Revija divljeg zapada“ na kojoj se pojavljivao zajedno sa mnogim američkim domorocima koji su na glavama nosili orlova pera.

Uprkos skoro četiri veka asimilacije, akulturacije i uništavanja ekonomske i društvene podrške zbog obespravljivanja, određene indijanske porodice uspele su da održe poseban indijanski kulturni identitet.[48] Na početku veka Džejms L. Cisko i njegova ćerka Sara Cisko Salivan (Indijanci Graftona) sproveli su aktivna kulturna i genealoško istraživanja, oni su blisko sarađivali sa malobrojnim pripadnicima drugih blisko srodnih plemena, poput Mohiganke Gledis Tantakidžon, mohiganske porodice Filding, Pekvota Etvuda L. Vilijamsa i Naraganseta Vilijama L. Vilkoka. Zajedno, različiti članovi mnogih novoengleskih plemena počeli su da dele kulturno nasleđe, a panindijanizam se čvrsto ukorenio 1920-ih sa indijanskim okupljanjima poput „Algonkvinskog indijanskog saveta Nove Engleske” („Algonkvin Indij`n Kauns`l of Nju Ingl`nd”) koje se održavalo u Providensu na Rod Ajlendu i igrama poput onih u Hasanamesitu 1924. Učesnici ovih okupljanja često su nosili prerijsku indijansku nošnju, jer su želeli da istaknu indijanski identitet, ali i kao dokaz njihovog stalnog boravka na tom području, kao i zbog toga što je veći deo izvorne kulture novoengleskih Indijanaca izgubljen.[49] Drugi nipmački pojedinci pojavljivali su se na gradskim takmičenjima i sajmovima, uključujući mnoge pretke današnjih Čobanagangamog Nipmaka, koji su nastupali na dvogodišnjem sajmu u Sterbridžu 1938.[50]

Do sedamdesetih godina 20. veka Nipmaci su mnogo toga učinili na oživljavanju svoje kulture. Mnogi pripadnici plemena pozvani su da pomognu u pripremanju izložbe Indijanaca u muzeju Old Sterbridž Vilidž, živom muzeju koji predstavlja život u 19. veku, izgrađenom u srcu nekadašnje nipmačke teritorije.[51] Državno priznanje je takođe postignuto do kraja iste decenije, čime je ponovo uspostavljen odnos nipmačkog naroda sa državom i dobijeno pravo na korišćenje ograničenih socijalnih usluga. Nipmaci su 1980-ih tražili savezno priznanje. Napetost između „Nipmačke nacije” sa sedištem u Satonu, koja je obuhvatala Hasanamisko Nipmake i mnoge Čobanagangamog Nipmake, i ostatka Čobanagangamog Nipmaka, sa sedištem u Vebsteru, podelila je narod sredinom 1990-ih. Podele su prouzrokovane frustracijama zbog sporog tempa priznavanja kao i nesuglasicama oko kockanja.[52][53]

Na 36 hektara hasanamesitske šume u Graftonu, u kojoj se veruje da se nalaze ostaci molitvenog grada, bila je predviđena izgradnja više od 100 kuća. Ova površina ima veliki kulturni značaj za „Nipmačku naciju” (naziv koji koriste Čobanagangamog Nipmaci) jer se smatra da sadrži „dom za sastanke” i centar starog molitvenog grada.[54] Međutim, intervenisali su Trust za javno zemljište (engl. The Trust for Public Land), grad Grafton, Trust za zemljište Graftona (engl. Grafton Land Trust), Nipmačka nacija i država Masačusets. Trust za javno zemljište kupio je imanje i držao ga van tržišta do 2004. godine, nakon čega je nabavljeno dovoljno sredstava za trajnu zaštitu imovine.[55] Imovina takođe ima ekološki značaj jer se nalazi pored 75 hektara zemljišta u vlasništvu Graftona, kao i 25 hektara u vlasništvu Trusta za zemljište Graftona. Ovi posedi će se koristiti u javne rekreativne svrhe, kao i igrati ulogu u zaštiti kvaliteta vode lokalnih slivova.[55]

Hasanamisko Nipmaci su jula 2013. izabrali novog poglavicu Šeril Toni Holi, koja je nasledila Voltera Vikersa nakon njegove ostavke.

Izvori

uredi
  1. ^ Larnad, E. D. (1874). History of Windham County, Connecticut: 1600-1760. (Vol. I, p. 59). Cambridge, MA: Harvard University Press.
  2. ^ Connole, D. A. (2007). Indians of the Nipmuck Country in Southern New England 1630-1750, an Historical Geography. Jefferson, NC: McFarland & Co. pp. 7 - 8.
  3. ^ Hodge, R. W. (2006). Handbook of American Indians, North of Mexico. (Vol. II). Whitefish, MT: Kessinger Pub. p. 74.
  4. ^ Day, G. M., Foster, M. K., & Cowan, W. (1998). In Search of New England's Native Past: Selected Essays. Amherst, MA: University of Massachusetts Press, p. 181
  5. ^ a b Connole, D. A. (2007). Indians of the nipmuck country in southern new england 1630-1750, an historical geography. Jefferson, NC: McFarland & Co. pp. 8 - 10.
  6. ^ a b Hodge, F. W. (1910). Nipmuc. Handbook of american indians north of mexico. (Vol. III, p. 74). Washington, DC: Smithsonian Institution.
  7. ^ Blumenthal, R. Connecticut Department of Justice, Office of the Attorney General, Indian Affairs. (2002). Comments of the state of connecticut and the northeastern connecticut council of governments on the proposed findings on the petitions for tribal acknowledgement of the nipmuc nation and the webster/dudley band of the chaubunagungamaug nipmuck indians. Retrieved from http://www.ct.gov/ag/lib/ag/press_releases/2002/indian/nipmuc_brief.pdf.
  8. ^ a b Executive Office of Housing and Economic Development, Commission on Indian Affairs. (n.d.). Tuition waiver guidelines. Retrieved from Commonwealth of Massachusetts website: www.mass.gov/hed/docs/dhcd/ia/tuitionwaiver.doc.
  9. ^ Mass. Executive Order #126. Dukakis 65th Governorship, 1976.
  10. ^ Massachusetts General Laws, pt. I, Title II, Chapter 6A, § 8A.
  11. ^ Massachusetts General Laws, pt. I, Title II, Chapter 7, § 38A.
  12. ^ Massachusetts Session Laws. 181st General Court, 2005, Chapter 25.
  13. ^ Nipmuc Nation. (1994). Remembering deer island: A cause worth of nipmuc support. Nipmucspohke, I(2), 2-3. Retrieved from nipmucspohke.homestead.com/Vol.I_Is.2.pdf
  14. ^ Blumenthal, R. Connecticut Department of Justice, Office of the Attorney General, Indian Affairs. (2002).
  15. ^ Martin, A. U.S. Department of the Interior, Bureau of Indian Affairs. (2004). Summary under the criteria and evidence for final determination against federal acknowledgment of the Webster/Dudley Band of Chaubunagungamaug Nipmuck Indians (CBN-V02-D009). Washington, DC: Office of Federal Acknowledgment.
  16. ^ Dincauze, D. F. U.S. Department of the Interior, National Park Service. (2007). The Earliest Americans: Northeast Property Types. Washington, D.C.: National Park Service Website.
  17. ^ Robinson, B. S. (2011). Paleoindian Mobility and Aggregation Patterns. Climate Change Institute, University of Maine, Orono, ME.
  18. ^ Mulholland, M. T., & Currin, K. (1997). Prehistory in New England. Biology Department, University of Massachusetts, Amherst, MA.
  19. ^ Mulholland, M. T., & Currin, K. (1997).
  20. ^ Murphree, D. S. (2012). Native America: A State-by-state Historical Encyclopedia. (pp. 731-732). Santa Barbara, CA: ABC-Clio.
  21. ^ Kohn, G. C. (2010). Encyclopedia of Plague and Pestilence. (pp. 255-256). New York, NY: Infobase Publishing.
  22. ^ Sultzman, L. (29. oktobar 2008). „Nipmuc history”. .
  23. ^ Mandell, D. R. Behind the Frontier: Indians in Eighteenth-Century Eastern Massachusetts, Lincoln, NE: University of Nebraska Press, 1996, p. 151
  24. ^ „Charter of Massachusetts Bay” (1629), p. 11.
  25. ^ a b Shannon, T. J. (2005). „Puritan conversion attempts”.
  26. ^ Nipmuc placenames of new england. (1995). [Historical Series I ed. #III]. (Nipmuc Indian Association of Connecticut)
  27. ^ Connole, D. A. (2007). Indians of the Nipmuck Country in Southern New England 1630-1750, an historical geography. Jefferson, NC: McFarland & Co. pp. 41, 90-120.
  28. ^ Book of the General Lavves and Libertyes. Indians, §9 Retrieved from https://archive.org/details/coloniallawsofma00mass
  29. ^ Drake, J. D. (1999). King philip's war: Civil war in new england, 1675-1676. (pp. 101-105). Amherst, MA: University of Massachusetts Press.
  30. ^ Mandell, D. R. (2010). King philip's war: Colonial expansion, native resistance, and the end of indian sovereignty. (pp. 60-75). Baltimore, MD: Johns Hopkinds University Press.
  31. ^ Dennis A. Connole, The Indians of the Nipmuck Country in Southern New England, ... (2003), pg. 178 https://books.google.com/books?isbn=0786450118
  32. ^ Waldrup, C. C. (1999). Colonial Women: 23 Europeans Who Helped Build a Nation. Jefferson, NC: McFarland Publishers.
  33. ^ Calloway, C. G. C. (1997). After king philip's war, presence and persistence in indian new england. (p. 2). Dartmouth, NH: Dartmouth College.
  34. ^ Massachusetts Historical Society (1823). Collections of the massachusetts historical society. Chronological Table, X(II), 218. New York, NY: Johnson Reprint Corporation.
  35. ^ Mandell, D. R. (2011). Tribe, race, history: Native americans in southern new england, 1780–1880. (pp. 20-21). Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
  36. ^ O'Brien, J. M. (1997). Dispossession by Degrees: Indian Land and Identity in Natick, Massachusetts, 1650-1790. (pp. 6, 45). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  37. ^ Mandell, D. R. Behind the frontier: Native Americans in eighteenth-century eastern massachusetts. (p. 151). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
  38. ^ Calloway, C. G. C. (1997). After king philip's war, presence and persistence in indian new england. (p. 7). Dartmouth, NH: Dartmouth College.
  39. ^ Mandell, D. (2011). King philip's war, colonial expansion, native resistance, and the end of indian sovereignty. (pp. 136-138). Baltimore, MD: Johns Hopkins Univ Pr.
  40. ^ Calloway, C. G. C. (1997). After king philip's war, presence and persistence in indian new england. (pp. 40-45). Dartmouth, NH: Dartmouth College.
  41. ^ Calloway, C. G. C. (1997). After king philip's war, presence and persistence in indian new england. (pp. 211-221). Dartmouth, NH: Dartmouth College.
  42. ^ Mandell, D. R. 'The Saga of Sarah Muckamugg: indian and African Intermarriage in Colonial New England.' Sex, love, race: crossing boundaries in north american history. ed. Martha Elizabeth Hodes. (pp. 72-83). New York, NY: New York Univ Press.
  43. ^ Goddard, I. & Bragdon, K. (1998). Native writings in massachusett. (p. 20). Philadelphia, PA: American Philosophical Society.
  44. ^ Prindle, T. (1994). 'Nipmuc Splint Basketry.' Retrieved from http://www.nativetech.org/weave/nipmucbask/.
  45. ^ Holley, C. T. (2001). 'Nipmuc History.' Nipmuc Nation Website. Retrieved from http://nipmucnation.homestead.com/files/nipmuc_history.txt.
  46. ^ a b Mandell, D. R. 'The Saga of Sarah Muckamugg: indian and African Intermarriage in Colonial New England.' Sex, love, race: crossing boundaries in north american history. ed. Martha Elizabeth Hodes. New York, NY: New York Univ Pr. pp. 72-83.
  47. ^ Minardi, M(2010). Making slavery history, abolitionism and the politics of memory in massachusetts. New York, NY: Oxford Univ Pr US. pp. 60-63.
  48. ^ Mandell, D. R. (2011). Tribe, race, history: Native Americans in Southern New England, 1780–1880. (pp. 227-230). Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
  49. ^ Harkin, M. E. (2004). Reassessing revitalization movements: Perspectives from north america and the pacific islands. (p. 265-267). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
  50. ^ Artman, C. J. U.S. Department of the Interior, Bureau of Indian Affairs. (2007). In re federal acknowledgment of Webster/Dudley band of Chaubunagungamaug Nipmuc Indians (IBIA 04-154-A). Retrieved from BIA Press website: „Archived copy” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 9. 6. 2014. g. Pristupljeno 22. 1. 2014. 
  51. ^ Murphree, D. S. (2012). Native america: A state-by-state historical encyclopedia. (p. 543). Santa Barbara, CA: ABC-Clio.
  52. ^ Green, R. (28, September 28). [0109280356_1_federal-recognition-nipmuc-nation-tribe Finding dims nipmuc casino prospects]. Hartford Courant.
  53. ^ Adams, J. (2001, October 08). Nipmucs regroup, locals applaud as McCaleb denies recognition. Indian Country.
  54. ^ „Hassanamesitt Woods Protection Moves Forward (MA)”. The Trust for Public Land. 
  55. ^ a b „Hassanamesitt Woods”. The Trust for Public Land. 

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Нипмак&oldid=28378924”