Opština Pale
Opština Pale je jedna od opština grada Istočno Sarajevo u Republici Srpskoj, BiH. Sjedište opštine je na Palama. Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine na popisu stanovništva 2013. godine, u opštini je popisano 20.909 lica.[4]
Pale | |
|---|---|
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet |  Republika Srpska |
| Stanovništvo | |
| — 2017 2013 1996 |  20.149[1] 20.359[2]20.820[3] |
| Geografske karakteristike | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 492,8 km2 |
 | |
| Ostali podaci | |
| Načelnik opštine | Dejan Kojić (DEMOS) |
| Poštanski broj | 71420 |
| Pozivni broj | 57 |
| Veb-sajt | www.pale.rs.ba |
Geografija
urediOpština se prostire na površini od 492,8 km². Na prostoru opštine izvire rijeka Miljacka, i nalazi se pećina Orlovača. Područje opštine se nalazi na planinskom terenu planina Romanije i Jahorine.
Naseljena mjesta
uredi
Područje opštine Pale čine naseljena mjesta: Bjelogorci, Bljuštevac, Bogovići, Brdarići*, Brdo, Brezovice, Brnjica, Buđ, Vinograd, Vlahovići, Gluhovići, Gornja Vinča, Gornja Ljubogošta, Gornje Pale, Gornji Pribanj, Gorovići, Gradac, Gute, Donja Vinča, Donja Ljubogošta, Jasik, Jahorina, Jelovci, Kadino Selo, Kamenica*, Kasidoli, Kosmaj, Kostreša, Kračule, Luke, Miošići, Modrik, Mokro, Nehorići, Pavlovac, Pale, Petovići, Podvitez, Podgrab, Podloznik, Podmedenik, Ponor, Prača*, Prutine, Pustopolje, Radonjići, Rakite, Rakovac, Rogoušići, Rosulje, Saice, Sinjevo, Sjetlina, Srednje*, Stajna, Stambolčić, Strane, Sumbulovac, Turkovići*, Ćemanovići, Udež, Hotočina, Šip.
Dijelovi naseljenih mjesta: Brdarići, Kamenica, Prača, Srednje i Turkovići.
Na području opštine Pale postoji sedam mjesnih zajednica: MZ Brezovice, MZ Jasik, MZ Koran, MZ Mokro, MZ Pale, MZ Podgrab i MZ Prača.
Istorija
urediNa prostoru opštine se nalaze ostaci nekoliko starih utvrđenja i naseobina, od kojih su najpoznatija Hodidjed (Odiđed), Gradina kod Pala (Gradina Pavlovića), i Stari grad na sastavcima Paljanske i Mokranjske Miljacke. Tokom srednjeg vijeka, područjem opštine je vladala srpska vlastelinska porodica Pavlović.
Naseljena mjesta 1991.
urediBjelogorci, Bljuštevac, Bogovići, Brdarići, Brdo, Brezovice, Brnjica, Brojnići, Buđ, Vinograd, Vlahovići, Gluhovići, Gornja Ljubogošta, Gornja Vinča, Gornje Pale, Gornji Pribanj, Gorovići, Gradac, Gute, Datelji, Donja Ljubogošta, Donja Vinča, Jahorina, Jasik, Jelovci, Kadino Selo, Kamenica, Kasidoli, Komrani, Kosmaj, Kostreša, Kračule, Luke, Miošići, Modrik, Mokro, Nehorići, Pale, Pavlovac, Petovići, Podgrab, Podloznik, Podmedenik, Podvitez, Ponor, Prača, Prutine, Pustopolje, Radonjići, Rakite, Rakovac, Renovica, Rogoušići, Rosulje, Saice, Sinjevo, Sjetlina, Srednje, Stajna, Stambolčić, Strane, Sumbulovac, Turkovići, Ćemanovići, Udež, Hotočina, Čeljadinići, Čemernica, Šainovići, Šip.
Najveći dio prijeratne opštine Pale ostao je u sastavu Republike Srpske. U sastav Federacije BiH ušla su naseljena mjesta: Brojnići, Čeljadinići, Čemernica, Datelji, Komrani, Hrenovica i Šainovići, te dijelovi naseljenih mjesta: Brdarići, Kamenica, Prača, Srednje i Turkovići. Od ovog područja formirana je opština Pale-Prača.
Stanovništvo
uredi
| Sastav stanovništva – opština Pale | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[5] | 1991.[6] | 1981.[7] | 1971.[8] | 1961.[9] | |||
| Ukupno | 20 909 (100,0%) | 16 355 (100,0%) | 15 482 (100,0%) | 16 119 (100,0%) | 16 477 (100,0%) | ||
| Srbi | 20 451 (97,81%) | 11 284 (68,99%) | 10 530 (68,01%) | 11 230 (69,67%) | 11 655 (70,73%) | ||
| Bošnjaci | 186 (0,890%) | 4 364 (26,68%)1 | 3 937 (25,43%)1 | 4 508 (27,97%)1 | 2 809 (17,05%)1 | ||
| Hrvati | 128 (0,612%) | 129 (0,789%) | 100 (0,646%) | 142 (0,881%) | 223 (1,353%) | ||
| Neizjašnjeni | 55 (0,263%) | – | – | – | – | ||
| Ostali | 25 (0,120%) | 182 (1,113%) | 56 (0,362%) | 57 (0,354%) | 21 (0,127%) | ||
| Crnogorci | 20 (0,096%) | – | 68 (0,439%) | 68 (0,422%) | 107 (0,649%) | ||
| Jugosloveni | 14 (0,067%) | 396 (2,421%) | 787 (5,083%) | 80 (0,496%) | 1 595 (9,680%) | ||
| Nepoznato | 14 (0,067%) | – | – | – | – | ||
| Slovenci | 5 (0,024%) | – | 1 (0,006%) | 5 (0,031%) | 19 (0,115%) | ||
| Makedonci | 4 (0,019%) | – | – | 1 (0,006%) | 16 (0,097%) | ||
| Ukrajinci | 2 (0,010%) | – | – | – | – | ||
| Muslimani | 2 (0,010%) | – | – | – | – | ||
| Bosanci | 2 (0,010%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 1 (0,005%) | – | 3 (0,019%) | 24 (0,149%) | 19 (0,115%) | ||
| Mađari | – | – | – | 4 (0,025%) | 13 (0,079%) | ||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Političko uređenje
urediOpštinska administracija
urediNačelnik opštine predstavlja i zastupa opštinu i vrši izvršnu funkciju u Palama. Izbor načelnika se vrši u skladu sa izbornim Zakonom Republike Srpske i izbornim Zakonom BiH. Opštinsku administraciju, pored načelnika, čini i skupština opštine. Institucionalni centar opštine Pale je naselje Pale, gdje su smješteni svi opštinski organi.
Načelnik opštine Pale je Dejan Kojić ispred Demokratskog saveza, koji je na tu funkciju stupio nakon lokalnih izbora u Bosni i Hercegovini 2024. godine. Sastav skupštine Opštine Pale je prikazan u tabeli.[10]
Poznate ličnosti
uredi- Dobrosav Jevđević, pripadnik Mlade Bosne i učesnik u atentatu na austrijskog nadvojvodu Franca Ferdinanda;
- Trifko Grabež, pripadnik Mlade Bosne i učesnik u atentatu na austrijskog nadvojvodu Franca Ferdinanda;
- Milan Simović, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije;
- Mihajlo Čvoro, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije;
- Radovan Karadžić, prvi predsjednik Republike Srpske;
- Momčilo Krajišnik, prvi predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske;
- Ognjen Koroman, srpski fudbaler, reprezentativac Srbije i trener.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Procjena broja stanovnika 2017.”
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srpskoj 2013, REZULTATI POPISA”
- ^ „Procjena broja stanovnika 1996.”
- ^ „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 30. 06. 2016. g. Pristupljeno 28. 10. 2016.
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 10/1/2)” (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 16. 3. 2016.
- ^ „Pale”. izbori.ba. Pristupljeno 8. 11. 2024.
Spoljašnje veze
uredi- Zvanična stranica opštine Pale (jezik: srpski)
- Knjiga: „Nacionalni sastav stanovništva — Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.", statistički bilten br. 234, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
