Paulina Lebl-Albala
Paulina Lebl-Albala (9. avgust 1891 — 8. oktobar 1967)[1]bila je srpska književnica, prevodilac, književni kritičar, književni teoretičar, profesor književnosti u Beogradu i srpska feministkinja.[2][3]
| Paulina Lebl-Albala | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 9. avgust 1891. |
| Mesto rođenja | Beograd, Srbija |
| Datum smrti | 8. oktobar 1967. (76 god.) |
| Mesto smrti | Los Anđeles, Sjedinjene Američke Države |
| Književni rad | |
| Najvažnija dela | Gertruda, Tako je nekad bilo |
Živela je u Srbiji, Švajcarskoj, Sjedinjenim Američkim Državama, Izraelu, Rimu i Kanadi. Udala se za Davida Albalu, lekara po zanimanju, i sa njim je imala jednu ćerku Jelenu Alba Gojić.
Biografija uredi
Paulina je rođena u Beogradu, kao najmlađe dete u porodici Lebl, od majke Natalije i oca Simona, koji je bio inženjer i radio je u francuskoj kompaniji koja je gradila železnice u tadašnjoj Srbiji. Paulina je imala tri starije sestre, Herminu, Jelenu i Ružu.
Obrazovanje uredi
Osnovnu školu i dva razreda građanske škole je završila u Nišu, a u Beogradu je od 1904. do 1906. završila i treći i četvrti razred Više ženske škole. Kratko je pohađala i Učiteljsku školu, a od 1906. do 1909. je završila i Prvu žensku gimnaziju na klasičnom odseku.
Nakon završetka gimnazije, upisala je studije arhitekture u Beogradu[1], ali ih je ubrzo napustila i od 1909. do 1913. je studirala na Filološkom fakultetu u Beogradu na odseku za srpsku i francusku književnost.[1]
Karijera uredi
Kao profesor, Paulina Lebl je radila od 1913. do 1917. u Prvoj ženskoj gimnaziji, a od 1920. u Drugoj ženskoj gimnaziji Beogradu.
Radila je kao prevodilac i u časopisu Politika je 1906. i 1907. godine objavila prevode Glanc (Glanz) i Alergo furiozo (Allegro furiozo) nemačke pisateljice Ide Boj Ed (Ida Boy Ed). Godine 1909. i u periodu između 1912. i 1914, prevela je dela Getea, Ludviga Tome, Pola Hervjea, Morisa Baresa, Hajnriha Hajnea, Gustava Flobera i Oskara Vajlda. Objavila je i originalni rad o Viktoru Igou, a u periodu od 1914. do 1918. objavljivala je i u časopisima Odjek iz Niša, Književni jug i Moderna žena iz Zagreba.[4]
Od 1925. postala je članica organizacije Ženski pokret, kao i kourednica istoimenog lista. Nakon toga je postala i članica uprave Profesorskog društva i PEN-kluba, a osam godina je bila i predsednica Udruženja univerzitetskih i obrazovanih žena. 1937. godine je postala glavna urednica lista Glasnik Jugoslovenskog ženskog saveza.
U periodu od 1919. do 1939. pisala je književne rasprave, članke i prevode o ženama i ženskoj omladini, a objavljivala ih je u mnogim časopisima, poput Revju Jugoslave (Revue Yougoslave), Misao, Ženski pokret, Prosvetni glasnik, SKG, Prilozi, LMS, Strani pregled, Politika, Javnost, Književni jug, Glasnik jugoslovenskog ženskog saveza, Beogradske opštinske novine, Južni pregled, Krug, Naša stvarnost, Život i rad, Žena danas, Vidici, a pisala je i o mnogim srpskim piscima kao što su Dositej Obradović, Jovan Skerlić, Jovan Dučić i drugi.
Tokom perioda od 1940. do 1942. u Sjedinjenim Američkim Državama učestvovala je u radu Jugoslovenskog informacionog centra i povremeno pisala za novine u Pitsburgu - Amerikanski srbobran u 1941. i Slobodna reč od 1944. do 1945.[4]
Objavljivala u Jevrejskom almanahu, kao i za Bilten Udruženja jugoslovenskih Jevreja u Sjedinjenim Američkim Državama (Bulletin of Association of Yugoslav Jews in the United States) u Njujorku 1961. godine. Godine 2005. objaljena je njena knjiga sećanja Tako je nekad bilo, koja sadrže i bibliografiju koju je autorka sama sačinila.[5]
Umrla je kod svoje ćerke, u Los Anđelesu, 8. oktobra 1967. godine.[2]
Monografije uredi
Reference uredi
- ^ a b v Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 424.
- ^ a b Paulina Lebl Albala Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. maj 2014), Knjiženstvo, teorija i istorija ženske književnosti na srpskom jeziku do 1915. godine, Dubravka Đurić, pristupljeno: 22. maj 2014.
- ^ Jugoslavija, , Jevrejske žene - obimna istorijska enciklopedija, Harijeta Fridenrih, pristupljeno: 22. maj 2014.
- ^ a b Nove žene pisci, autorka: Albala-Lebl, Paulina, Women Writers, pristupljeno: 22. maj 2014.
- ^ Evokacija srpskog feminizma s početka 20. veka - Paulina Lebl Albala - „Tako je nekad bilo", Nadežda Radović, pristupljeno: 22. maj 2014.
Literatura uredi
- Albala, Paulina Lebl (2005). Tako je nekada bilo. Beograd: autorsko izdanje Aleksandra Lebla.
- Pantelić, Ivana; Milinković, Jelena; Škodrić, Ljubinka (2013). Dvadeset žena koje su obeležile XX vek u Srbiji. Beograd: NIN.
- Palavestra, Predrag (2003). „Ivo Andrić i Paulina Lebl Albala”. Sveske Zadužbine Ive Andrića ,god 22,. 20: 79—88.