Rade Milić

Rade Milić (Beograd, 7. jun 1978) srpski je arheolog, društveni aktivista i stručnjak za kulturno-istorijsko nasleđe Beograda, kao i primenu savremenih tehnologija u promovisanju kulturne baštine Srbije.

Rade Milić
Rade Milić
Lični podaci
Datum rođenja	(1978-06-07)7. jun 1978.
Mesto rođenja	Beograd,, SFR Jugoslavija
Obrazovanje	Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
Naučni rad
Polje	Arheologija

Kroz organizovanje, rukovođenje i učešće u više projekata, od kojih je većina međunarodnog karaktera, Rade Milić je uveo nove načine prezentacije kulturnog i istorijskog nasleđa Srbije i njenog povezivanja sa evropskim i svetskim kulturnim nasleđem. Predano i sistematski, otvorio je proučavanje u Srbiji nedovoljno razvijene oblasti istraživanja urbanih sredina kroz arheološku prizmu rukovodeći projektima istraživanja urbane arheologije Beograda, koja svedoči o dinamičnoj prošlosti grada i bogatoj kulturnoj baštini. Pored istraživanja, Rade Milić je savremenim prezentacijama i interaktivnim izložbama uspešno prekoračio barijeru između podataka o razvoju i istoriji grada kojima raspolaže struka, i njihove dostupnosti javnosti.

Rade Milić je od 2010. godine predsednik Upravnog odbora Centra za urbani razvoj.

Obrazovanje

Školovanje je započeo u Moskvi (1983—1987), tadašnjem Sovjetskom Savezu, gde mu je otac službovao kao rukovodilac predstavništva JUGOTURS-a za istok. Po povratku u Jugoslaviju, obrazovanje je nastavio u osnovnoj školi „Branko Ćopić” na Vidikovcu. Potom je upisao Geološku i hidrometeorološku školu „Milutin Milanković” koju završava 1998. godine kao geološki tehničar i hidrogeolog. U toku školovanja, znatiželju i naučni pristup razvijao je u Istraživačkoj stanici Petnica. Svoje obrazovanje nastavio je na studijama arheologije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gde je stekao zvanje diplomirani arheolog.

Tokom studija, Rade Milić svoje obrazovanje dopunjuje u okviru društveno angažovanih institucija, nevladinog sektora i nekoliko seminara: Intеrnational republican institute (IRI) (2000); Nenasilne političke borbe Budimpešta (2000); Strateško planiranje (2002); Beogradska otvorena škola (BOŠ); Timski rad (2003); Beogradski fond za političku izuzetnost (BFPI); seminari „Srbija u evropskim integracijama” (2004), „Vrednosti u politici” (2004); seminar „Protokol” (2005). Za potrebe arheoloških istraživanja prolazi i ronilačku obuku u okviru ronilačkog tima za podvodna arheološka istraživanja „Hidroarheolog”.

Arheološko istraživanje

Još u prvoj godini studija priključio se kampanji iskopavanja na najznačajnijem neolitskom lokalitetu u Srbiji, „Belom brdu” u Vinči. Narednih šest godina, sve do 2004. godine, učestvuje u iskopavanju i obradi arheološkog materijala sa ovog lokaliteta. Tokom 1999. godine u Crnoj Gori gde kao član arheološke ekipe radio je na antičkom lokalitetu Doklea, Duklja kod Podgorice. Tokom 2003. godine radio je na konzervaciji metala u Narodnom muzeju u Beogradu obrađujući ostavu novca iz Viminacijuma i obradi nalaza od keramike u Muzeju grada Beograda. Tokom dve godine od 2009. bio je angažovan u Sloveniji od strane privatne agencije za arheološka iskopavanja „Magelan” i učestvuje u istraživanju najveće nekropole iz doba seobe naroda, arheološkog lokaliteta Lajh u Kranju. Već naredne godine učestvovao je u zaštitnim iskopavanjima Glavni trg – Tavčarjeva u istom gradu.

Krajem 2010. godine, u okviru Centra za urbani razvoj pokrenuo je projekat „UNDERГРАД – podzemni svet Beograda”. Cilj projekta je istraživanje, dokumentovanje i prezentacija podzemnih prostora Beograda. Od 2013. godine projektu se priključuje URBEX Srbija. Do sada je evidentirano preko stotinu objekata na teritoriji grada Beograda. Novi izraz nastao je u spoju naučno-popularne urbane i industrijske arheologije sa gerilskom fotografijom. Široj javnosti je podzemlje predstavljeno putem brojnih promocija, tribina, debata, okruglih stolova i izložbi. Javnosti je predstavljen foto i video materijal koji pruža uvid u deo tajne beogradskog podzemlja, što je omogućilo Beograđanima da zavire u svet iznad koga svakodnevno koračaju. UNDERГРАД je dobio nagradu Grada Beograda „Zvezde Beograda” kao jedan od najboljih projekata koji se brine o nasleđu prestonice.

Rezultati istraživanja objavljeni su u kultnoj knjizi „Beograd ispod Beograda” dr Vidoja Golubovića i publiciste Zorana Lj. Nikolića.

Svestan problema nedovoljne komunikacije arheologije i društva, od 2012. godine, Rade Milić realizovao je program studentske prakse za studente arheologije na odeljenju za arheologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Praksa pod nazivom „Komunikacija arheologije” ima zadatak da osposobi studente arheologije za efikasnu komunikaciju struke sa javnošću.

Kao koordinator aktivnosti, u periodu od 2013. do 2016. godine, realizovao je niz projekata digitalizacije kulturne baštine u saradnji sa Arheološkom zbirkom Filozofskog fakulteta u Beogradu i Arhitektonskim fakultetom: „Digitalna rekonstrukcija antičke grobnice u Brestoviku”, „Castrum Novae – digitalizacija dokumentacije sa ranijih istraživanja i izrada 3D rekonstrukcije”, „Digitalizacija i prezentacija nalazišta mlađih praistorijskih kultura u novopazarskom kraju”.

Tokom 2017/2018. učestvovao je kao član komisije i stručni saradnik u radu na obradi zbirke „Legat dr Aleksandra Kostića – GO Grocka” (GO Grocka i Centar za kulturu Grocka u saradnji sa Muzejom grada Beograda).

Međunarodni projekti

Rade Milić je saradnik većeg broja međunarodnih evropskih projekata koji imaju za cilj očuvanje i prezentaciju kulturne baštine uz pomoć najnovijih digitalnih tehnologija. U prezentaciju kulturne baštine uvodi aplikacije za mobilne telefone i tablet računare bazirane na tehnologiji proširena stvarnost (Augmented Reality, AR), virtuelnoj realnosti VR.

Od 2006. do 2007. godine bio je saradnik „Projekta Beograd” koji je promovisao Grad Beograd na X Arhitektonskom venecijanskom bijenalu arhitekture, za koje je projekat dobio brojne nagrade i priznanja.

Od 2012. do 2015. godine, bio je koordinator projekta „Tech tour” („Techcooltour”), koji je dobio podršku u okviru programa Evropske komisije CIP (Competitiveness and innovation). Osnova projekta, u kome je kao pravno lice učestvovao Centar za urbani razvoj, jeste u tehnologiji zasnovanoj na Proširenoj realnosti uz pomoć koje su se promovisale dve kulturne rute: Rimska i Vizantijska.

Od 2016. do 2018. godine bio je saradnik na projektu „diStory - Digital Stories of Small Historic Towns” – jedinstvena međunarodna digitalna platforma koja uz pomoć novih tehnologija objedinjuje interpretaciju i promociju kulturnog nasleđa u malim gradovima sa bogatim kulturnim i istorijskim nasleđem, sa ciljem da kulturna baština postane pristupačna i atraktivna za novu digitalnu publiku (Creative Europe 2016).

Od 2016. do 2020. godine bio je saradnik na projektu Heritage Hubs - projekat ima za cilj da podstakne učešće mladih u prepoznavanju, zaštiti i održavanju kulturnog nasleđa. Poseban doprinos projekta je uvođenje novih digitalnih alata kao didaktičkog sredstva u školsku nastavu od nasleđu. (Creative Europe - Cultural Heritage 2018 – EACEA) Evropska godina kulturnog nasleđa.

Od 2017. do 2020. godine, Rade Milić je stručni saradnik u kreiranju aplikacije Holograd za Android i IOS mobilne telefone i tablete. Uz pomoć AR tehnologije, u posebnim sekcijama, u okviru ove aplikacije se nalaze se prikazi antičke kulturne baštine u Srbiji. Aplikacija sadrži: Hekatu (Beograd), Konstancije II (Sremska Mitrovica), Kibela, Galerije i Dionis (Feliks Romulijana).

Novinarstvo

Rade Milić se početkom 2000-ih aktivno bavio istraživačkim novinarstvom, dok je danas prisutan u javnosti u okviru emisija i priloga posvećenih kulturno-istorijskom nasleđu. Kao istraživački novinar sarađivao je u produkciji emisije „Samo vas gledamo“ koja se emitovala na TV Studio B (2000/01), i bio je urednik i voditelj emisije „Tragač” RTS – na talasima Radio 202 (2001/02).

Društveno i političko angažovanje

Stasao u beogradskim disidentskim krugovima, Rade Milić je uzeo učešća u političkom životu Srbije u prelomnom periodu kraja 20. i početka 21. veka. Kao učenik srednje škole učestvovao je u studentskim i građanskim demonstacijama tokom 90-ih. Studije na kratko prekida 1999. kada se priključuje Studentskom, kasnije Narodnom pokretu OTPOR kao član pres službe. Godinu dana svakodnevno se aktivno angažuje u svim kampanjama i akcijama pokreta. Tokom ovog perioda bio je hapšen i proganjan od strane režima Slobodana Miloševića. Iskustvo Radeta Milića, kao neposrednog svedoka i učesnika burnih godina koje su obeležile kraj Miloševićeve ere opisano je u knjizi Tine Rozemberg, novinarke Njujork tajmsa i dobitnice Pulicerove nagrade (Tina Rosenberg “Join The Club: How Peer Pressure Can Transform the World”). Nakon demokratskih promena, Rade Milić je postao i prvi predsednik slobodnog Saveza studenata Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i šef Media tima Saveza studenata Beograda (2000/01). U OTPOR se ponovo vraća 2001. godine kao koordinator Regionalnog odbora Beograd, član Upravnog i Izvršnog odbora sve do 2003. godine, kada pokret prestaje sa radom. Tokom ovog perioda izabran za člana komisije Vlade republike Srbije za iskorenjivanje korupcije na Beogradskom univerzitetu formirane od strane premijera Zorana Điniđića. Politiku definitivno napušta 2003. godine, ostaje jedino odbornik u skupštini Gradske opštine Vračar do 2008. godine, kada odbija da se ponovo kandiduje.

Bibliografija

• Igor Ćirković, Rade Milić, Božidar Stojković: Uticaj antičkog rudarstva na urbanizaciju srpskog dela Podunavlja, Život na rekama jugoistočne Evrope, Posebna izdanja Balkanološkog instituta SANU 141, 9-28, ISBN 978-86-7179-105-2
• Miloš Jevtić, Miroslav Lazić, Rade Milić: O DIGITALIZACIJI ARHEOLOŠKE GRAĐE I MOGUĆNOSTIMA PREZENTACIJE NALAZIŠTA IZ MLAĐE PRAISTORIJE U NOVOPAZARSKOM KRAJU XXXIX, godišnji skup Srpskog arheološkog društva Gradski muzej Vršac - Vršac 2 - 4 jun 2016. Knjiga apstrakata: ISBN 978-86-80094-02-1
• Rade Milić: Arheologija i video igre, Naučna konferencija - Srpska arheologija između teorije i činjenica II - Arheologija i javnost u Srbiji - Beograd 2014. Knjiga apstrakata ISBN 978-86-88803-59-5
• Dr Vidoje Golubović, Rade Milić: Upotreba novih tehnologija u promociji kulturne baštine, Očuvanje i zaštita kulturnog nasleđa Srbije u inostranstvu, [zbornik sažetaka], Beograd 18–19 oktobar 2012, 56–57, ISBN 978–86–7067–170–6.
• Milena Joksimović - Pajević, Rade Milić, Aleksandra Kolaković: Antičko nasleđe i evropski identitet Srbije, Nacionalni i evropski identitet u procesu evropskih integracija, (Apstrakti), Beograd 2012, 32.
• Aleksandra Kolaković, Jana Rodić, Rade Milić: Vizuelizacija prošlosti – primena Augument Reality tehnologije u nastavi istorije, Vaspitač u 21. veku, (knjiga rezimea), Aleksinac 2012, 22.
• Rade Milić, Milena Joksimović-Pajević: Britannia Pacificatrix – simboli antike u modernom svetu – dešifrovanje identiteta, Zbornik radova III međunarodne naučne konferencije Instituta za međunarodnu politiku i privredu „Očuvanje i zaštita kulturno-istorijskog nasleđa Srbije u inostranstvu“, Beograd 23-24. jun 2011, str. 45-46. ISBN 978-86-7067-156-0. Saopštenje sa međunarodnog skupa štampano u izvodu.

Spoljašnje veze

• „NEVIĐENE FOTOGRAFIJE GRADA Izložba "Duhovi Beograda" razotkriva zaboravljene kutke”. Blic. Pristupljeno 6. 6. 2020. 
• „“Podzemun” na fotografijama”. GO Zemun. Pristupljeno 6. 6. 2020. 
• „Hekatino svetilište, mesto silaska u Had”. Politika. Pristupljeno 6. 6. 2020.