Radivoje Banjičić
Radivoje Banjičić (Crnjelovo Donje, 1919 — Majevica, 9. avgust 1945), poznatiji kao Rajo Banjičić, bio je četnički vojvoda tokom Drugog svjetskog rata.
| Radivoje Banjičić | |
|---|---|
 Radivoje Banjičić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1919. |
| Mesto rođenja | Crnjelovo Donje, Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca |
| Datum smrti | 9. avgust 1945. (25/26 god.) |
| Mesto smrti | Majevica, DF Jugoslavija |
| Vojna karijera | |
| Vojska | Jugoslovenska vojska u otadžbini |
| Čin | četnički vojvoda |
| Jedinica | Bijeljinski četnički bataljon |
Biografija uredi
Radivoje Banjičić je rođen 1919. godine u semberskom selu Crnjelovo Donje, od oca Cvijetina i majke Joke. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a osmogodišnju gimnaziju u Bijeljini 1939. godine. Profesori su mu bili čuveni ideolog Srđan Bakajlić i Nikola Mačkić. U Aprilskom ratu je uspio da izbjegne zarobljavanje i ne priznavši kapitulaciju dolazi u Semberiju. Tada su se već jasno uočile otvorene genocidne namjere hrvatske države prema srpskom narodu, i Rajo se opredijelio za oružanu borbu i otpor u svom rodnom kraju, pa je ubrzo pristupio organizovanju četničke grupe koju je prvi okupio i vodio seljak iz Donjeg Crnjelova Drago Gligić. Zahvaljujući prvenstveno snazi ove jedinice spriječeno je znatnije stradanje Srba ovog dijela istočne Bosne.
Rajo Banjičić je imao petoricu braće, i kada su mu ponudili da zapovjeda četnicima ovog kraja pristao je, i za primjer je mobilisao svu svoju braću (osim najmlađeg Jove koji je rođen 1934. godište). Tri brata Banjičića su poginuli, svi nakon završetka Drugog svetskog rata. Nakon Rajine pogibije 9. avgusta 1945. godine, OZNA mu hapsi brata Milana koji je surovo izmasakriran, a 18. februara 1947. godine poginuo je u Brodačkom lugu i najstariji Rajin brat Drago. Tom prilikom je njih sedmoro likvidirano; Drago, Trišo Gavrić, Mićo Panić, Stanko Kević, Milan Jakšić, Petar Nešković i Cica Nikolić. Zločin je izvršen pred zgradom opštine u Bijeljini.
Borba protiv okupatora uredi
Jedinica u kojoj se nalazio Banjičić, u početku jačine čete, uzela je učešće i u zajedničkom napadu na Koraj 27. novembra 1941. godine. Zbog određenih propusta, ali i zbog grešaka rukovodstva pokreta, ubrzo je livkidiran Drago Gligić, a Rajo Banjičić je tada izbjegao likvidaciju zahvaljujući lukavstvu i izuzetnim sposobnostima. Zbog izuzetnih osobina i sposobnosti visoko je uvažan i kod vlasti NDH i kod Nijemaca u Bijeljini. Rezultati četničke borbe u zaštiti srpskog naroda bili su pravno sankcionisani mirovnim sporazumom u Loparama 30. maja 1942. godine, čime je praktično priznata srpska sloboda u četvorouglu Bijeljina—Brčko—Tuzla—Zvornik, približno ono što se danas zove regijom Semberije i Majevice. Značajan doprinos ovome je dao i Rajo Banjičić i time ustaška noga praktično nije ni kročila u sela Semberije. Od pogibije Drage Gligića, Rajo Banjičić je bio komandant bataljona. Veći vojni uspjeh Raje Banjičića desio se 10. oktobra 1942. godine u periodu nakon prolaza partizanskih jedinica iz Šekovića za Srem. Tada su ustaše pod izgovorom čišćenja terena od komunista htjele da uđu u sela Semberije, na šta nisu imali pravo po pomenutom mirovnom ugovoru. Pomislili su da su već dovoljno jaki da nastave svoja zlodjela po srpskih selima i toga 10. oktobra ustaše iz Bijeljine pokušale su da uđu upravo u Crnjelovo, najveće selo Semberije i rodno mjesto Raje Banjičića. Rajini borci, 10. oktobra zajedno sa brdskim četnicima koji su tu bili na odmoru hrabro su dočekali neprijatelja, a u toj borbi poginuo je 21 ustaša, dok je 13 ranjeno, a četnici su imali neuporedivo manje posljedica.
Sačuvan je i objavljen tekst zapisnika koji je povodom ovog incidenta i kršenja primirja potpisao komandant Bijeljinskog četničkog bataljona Rajo Banjičić i predstavnik hrvatske vojske potpukovnik Cviljušac. Iz ovog dokumenta prenosimo riječi Raje Banjičića koje odslikavaju lik i moralnu veličinu ovog mladog srpskog komandanta. Rajo Banjičić je, dakle 1941. i 1942. godine, iako tek sa svoje 23 godine, uživao veliki ugled kao glavni zaštitnik srpskog naroda u Semberiji. Isto tako poštovanje i respekt je imao od strane neprajatelja, što se da vidjeti iz ranije citiranog dokumenta kako se prema njemu sa maksimalnim uvažavanjem ophodi jedan neprijateljeski potpukovnik koji je imao preko 50 godina, i po godinama je mogao biti otac Raji. Sjećanja učesnika opisanog događaja od 10. oktobra 1942. godine govore je tada bilo i više mrtvih ustaša od navedenog broja, a da su odlučujući doprinos dali Bižićevi i Kerovićevi četnici i da se tu na odmaranju zadesio i poznati Lekin komandant bataljona Jovo Radić.
Smrt uredi
Dana 9. avgusta 1945. godine, na Majevici, pod Debelom lipom, na mjestu zvanom Rupanj, ubijen je Rajo Banjičić i njegov komandant Stevan Damjanović Leko. Neposredno prije pogibije Banjičić i Damjanović su se krili u šumama u okolini Save i tražili zgodnu priliku da uspostave vezu sa vojvodom Radivojem Kerovićem. Sigurno je da su Leka i Rajo tada ubijeni, premda tijela nikada nisu pronađena, jer su poslije pogibije bačena u jednu duboku, nepristupačnu vododerinu (u blizini sela Patraš). Dugo vremena kasnije, na mjestu pogibije je pronađena kost, ali nikada nije pouzdano utvrđeno da li je pripadala nekome od ubijenih. Postoji mogućnost da su ih rastrgle divlje zveri, ali nije isključeno ni da ih je, kasnije neko trajno preneo i sahranio na drugom mjestu.
Spoljašnje veze uredi
- Kerović, Ljubomir. „Radivoje – Rajo Banjičić”. glassacera.wordpress.com (na jeziku: srpski). Časopis za duhovni i nacionalni preporod. Pristupljeno 25. 11. 2018.