Википедија

Sofija Drausalj

оперска певачица, сопран

Sofija Drausalj (rus. София Рудольфовна Драусаль, Aleksandrovsk, 25. septembar 1894[a] — Beograd, 22 oktobar 1991), operska pevačica, sopran, prvakinja Beogradske opere. Rodom iz današnje Ukrajine, kao pripadnica ruske bele emigracije koja se posle Oktobarske revolucije naselila u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca,[1][2] bila je među osnivačima Beogradske opere Narodnog pozorišta u Beogradu.[3]

Sofija Drausalj
Lični podaci
Ime po rođenjuSofija Rudoljfovna Drausalj-Laptev
Datum rođenja(1894-09-25)25. septembar 1894.
Mesto rođenjaAleksandrovsk, Ruska Imperija
Datum smrti22. oktobar 1991.(1991-10-22) (97 god.)
Mesto smrtiBeograd, SFRJ
Zanimanjeoperska pevačica
Muzički rad
Aktivni period1919−1952.
Žanrklasična muzika

Biografija uredi

Rođena je 25. septembra 1894 kao Sofija Rudoljfovna Drausalj u Aleksandrovsku u Carskoj Rusiji, današnje Zaporožje u Ukrajini, od majke Jekaterine Jevsejevne i oca Rudolfa Kaetanoviča Drausalja. Imala je stariju sestru, Paulinu Rudoljfovnu (1886-1983).[4]

U Aleksandrovsku je završila gimnaziju i počela da radi kao učiteljica, jer je otac bio protiv toga da studira muziku. Na kraju ipak zaršava studije solo-pevanja i klavira na Konzervatorijumu u Odesi, u klasi italijanskog operskog pevača, baritona, Delfina Menotija. 1920. godine izbegla je u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Najpre je stigla u Dubrovnik, da bi se kasnije iste godine preselila u Beograd i postala članica novoformirane Beogradske opere, gde je bila među pionirima koji su je oformili. Penzionisala se 1952. godine.[3][5][6][7]

Sonja, kako joj je bio nadimak, udala se za ruskog emigranta Mihaila Mišu Lapteva (1. januar 1892 - 11. april 1970), posle čega je svom devojačkom prezimenu dodala i udato prezime Laptev.[8] Umrla je u Beogradu, 22. oktobra 1991. godine.[3][5][6] Sahranjena je na Novom groblju.[9]

Karijera uredi

Pevanjem počinje da se bavi 1919. godine u Odesi, kao članica lokalnog pozorišta Intermedija, svega dva dana posle položenog diplomskog ispita. Do 1920. godine i odlaska u emigraciju, nastupala je sa Intermedijom na turneji po južnoj Rusiji (Rostov na Donu, Harkov, Sevastopolj). U trupi su bili i tada čuveni pevači poput baritona Georgija Baklanova i tenora Leonida Sobinova. Drausaljeva dobija epitet "mlade pevačice koja je sa lakoćom savladala sve tehničke poteškoće, istakavši sve lepe visine i pijanisima".[5][7][10]

Kao izbeglica stiže u Dubrovnik gde je na koncertu čuju Milan Grol, upravnik Narodnog pozorištza u Beogradu, i dramaturg Milan Predić, koji je pozivaju u Beograd. Stalni član opere u Beogradu postaje 1920. godine, a debituje 9. februara 1921 u ulozi Đilde u Rigoletu. Već prvi nastup doneo joj naklonost kritike, i pohvale i simpatije publike. U Beogradskoj opera bila je angažovana u dva navrata, 1920-1926. i 1927-1928. godina, dok je u kratkom međuperiodu nastupala u Zagrebu. U toku angažmana u Beogradu odigrala je veliki broj nosećih sopranskih uloga u operama Boemi (uloga Mizet), Seviljski berberin (Rozina), Aida, Travijata, Boris Godunov (Ksenija),[3][5][6][7][10] Pikova dama (Pastuška), Karmen (Mikaela).[11]

U prvoj polovini 1920-ih godina, do 1924, kao i većina njenih ruskih kolega, nastupala je u kafani "Ruska semija". Kafana je nekoliko puta menjala imena ("Ruski restoran", "Ruska lira"), ali je uz čuveni "Kazbek" uvek bila najpoznatija ruska kafana u Beogradu. U pitanju su bile večeri pod nazivom "subotnjici", koje je organizovalo emigrantsko Književno-umetničko društvo. Koncerti su se ponekad organizovali i na terasi hotela "Palas". Od 1925. do 1928. godine nastupala je na koncertima koje je organizovao Ruski narodni univerzitet.[12]

Zatim kreće na višegodišnju turneju po Evropi i Africi, gde je nastupala u južnoj Francuskoj (Pariz, Nica, Kan, Tulon), Španiji (Kanarska ostrva), Alžiru i Maroku.[3][5] 1931. godine postaje članica Ruske opere u Parizu, sa kojom nastupa na turneji po Francuskoj i Španiji.[7] 1932. se vraća u Jugoslaviju i radi kao nastavnik solo pevanja u Novom Sadu, gde joj je prekomandovan suprug. U Beogradskoj opera nastupa povremeno kao gost, zaključno sa sezonom 1938/1939. godine.[3][5][10]

Za vreme okupacije u Drugom svetskom ratu nastupala je u Ruskom domu u Beogradu. Posle 1945. godine ponovo se aktivira kao stalni gost Narodnog pozorišta, ali se 1946. godine povlači sa operskih nastupa ulogom Đilde, kojom je i započela beogradsku karijeru dvadesetpet godina ranije. 1948. godine postaje solista Radio Beograda, kao jedna od prvih stalno angažovanih solista. Penzionisala se 1952. godine.[3][5][6]

Stil uredi

Drausaljeva je bila koloraturni sopran.[13] Kritičari su je smatrali sopranom "nevelike nosivosti", ali kristalno čistog zvuka, kao i solidne tehnike, izrazite muzikalnosti i scenskog šarma.[7] Širu popularnost je stekla i kao koncertna pevačica, jer je posedovala prefinjeni osećaj za stil.[6]

Napomene uredi

  1. ^ Pojedini ruski izvori daju 1893. godinu, međutim svi naši izvori, kao i nadgrobni spomenik, daju 1894. godinu

Reference uredi

  1. ^ Boban Đurić (2019). Ruska emigracija (PDF). Banja Luka: Bina d.o.o. str. 183. ISBN 978-99938-91-75-8. 
  2. ^ Marija L. Petričević (2015). Doprinos ruske umetničke emigracije formiranju i razvoju Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (1920–1944) (PDF). Beograd: Univerzitet umetnosti u Beogradu - Fakultet dramskih umetnosti. str. 25. Arhivirano iz originala (PDF) 09. 04. 2022. g. Pristupljeno 25. 03. 2022. 
  3. ^ a b v g d đ e Veroslava Petrović (2008). Radoš Ljušić, ur. Enciklopedija srpskog naroda. Beograd: Zavod za udžbenike. str. 303. ISBN 978-86-17-15732-4. 
  4. ^ „Sofiя Rudolьfovna Drausalь” [Sofija Rudoljfovna Drausalj]. FamilySearch.org (na jeziku: engleski). 2021. 
  5. ^ a b v g d đ e Simo C. Ćirković (2009). Ko je ko u Nedićevoj Srbiji 1941-1944. Beograd: Prosveta. str. 166. ISBN 978-86-7274-388-3. 
  6. ^ a b v g d Borislav Blagojević, ur. (1986). Mala enciklopedija Prosveta, 4. izdanje, tom 1, A-J. Beograd: Prosveta. str. 670. ISBN 86-07-00001-2. 
  7. ^ a b v g d Krešimir Kovačević (1971). Muzićka enciklopedija, 2. izdanje, tom I, A-Goz. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod. str. 473. 
  8. ^ „Russkiй nekropolь” [Ruski grobovi]. Kurski državni univerzitet - Istorijski fakultet (na jeziku: ruski). 
  9. ^ „Russkiй nekropolь v Belgrade” [Ruski grobovi u Beogradu]. Tilimen.org (na jeziku: ruski). 2017. Arhivirano iz originala 12. 05. 2022. g. Pristupljeno 25. 03. 2022. 
  10. ^ a b v „Sofija Drausalj”. Muzej pozorišne umetnosti Srbije. 2017. 
  11. ^ V.I. Kosik. „Russkie imena na opernoй scene Юgoslavii” [Ruska imena na opernoj sceni Jugoslavije]. Cyberleninka.ru (na jeziku: ruski). 
  12. ^ Marija Đ. Golubović (2021). Uloga ruske emigracije u muzičkom životu Beograda (1918–1941). Univerzitet u Beogradu - Filozofski fakultet. str. 186—187 & 206—207. 
  13. ^ Nebojša Bogunović (2013). Iz srpske istorije - glava 7. Ruski umetnici u Beogradu. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Софија_Драусаљ&oldid=27010143”