Spomen-muzej Parohijskog doma u Vraniću
Spomen muzej Parohijskog doma u Vraniću se nalazi u crkvenoj porti u Vraniću. Nastao je zahvaljujući velikom, višedecnijskom trudu, znanju i posvećenosti vranićkog paroha i protojereja-stavrofora Radivoja Mitrovića. U porti se nalaze dve crkve: crkva Svetog Ilije i crkva brvnara Svetih Četrdeset mučenika.
| Spomen-muzej Parohijskog doma u Vraniću | |
|---|---|
 Spomen-muzej Parohijskog doma u Vraniću | |
 | |
| Osnivanje | 1995. |
| Lokacija | Vranić Srbija |
| Vrsta | Crkvena riznica |
Osim crkava i Parohijskog doma nalaze još i stari nadgrobnici, stara kuća porodice Matić, jedina je do danas identifikovana ustanička kuća na beogradskom području i popovska kuća, pa ceo kompleks danas predstavlja nemerljivo značajno spomeničko nasleđe.[1][2]
Muzejska postavka
urediMuzej je podeljen na dva nivoa i više specijalizovanih odaja. Na gornjem nivou se nalaze predmeti iz najstarijeg perioda. Datiraju iz doba neolita: ostaci mamutovih zuba, vinčanskih idola, posude i oružje iz rimskog perioda, keltski, vizantijski, rimski novac i novac srednjevekovne Srbije i dr. Na nižem nivou su eksponati iz skorije prošlosti: bogoslužbeni predmeti, odežde, svete sasude, veliki broj ikona, bogoslužbene knjige i zapisi, stare narodne nošnje i predmeti za svakodnevnu upotrebu.
Među najlepša umetnička dela spada Hadži-Ruvimov krst, izrađen oko 1800-te godine.[3]
Ikonostas i najveći broj ikona potiču iz Crkve brvnare u Vraniću, koja je u fazi rekonstrukcije.
Od bogoslužbenih knjiga najvrednije su Oktoih, osmoglasnik, štampan u manastiru Dermani, septembra 1604. godine, zatim Oktoih, štampan u Moskvi 1756. godine, Triod, štampan u Moskvi 1796. godine, Jevanđelje, štampano u Moskvi 1794. godine, Psaltir, štampan u Kijevsko-pečerskoj lavri 1790. godine, Pentikostar, štampan u Moskvi 1795. godine, Trebnik, štampan u Moskvi 1796. godine i mnoge druge nastale u 18. i 19. veku.[4] Spomen muzej predestavlja svedočanstvo o celokupnoj istoriji i kulturi Vranića.
Galerija
uredi-
Spomen-muzej Parohijskog doma u Vraniću -
Ulaz u Spomen muzej -
Darohranilica -
Hadži Ruvimov krst -
Pergament jevrejske Tore iz 16. veka -
-
-
Insignije i odežda šumadijskog episkopa Save -
Odežda vladike Valerijana, prvog episkopa eparhije šumadijske -
Drveno postolje za svećnjak ili ripide -
-
-
-
-
Vitrina sa ostacima predmeta iz Neolita nađenih na tlu Vranića -
-
Hladno oružje iz 19. veka -
-
-
Preslice -
-
Drvena škrinja za spremu iz 1846.godine -
-
-
-
-
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Živković, Nada. „Otvaranje izložbe „Crkvena porta u Vraniću“”. Zvanična prezentacija. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Pristupljeno 18. 9. 2018.
- ^ Živković 2016, str. 3-5
- ^ Nedeljković, Milena. Krst u vremenu. Barajevo, 2015. str. 175—211. ISBN 978-86-80466-00-2.
- ^ Priređivač :Jovančević, Negoslav. Letopisi crkvenog i društvenog života sela Vranića kod Beograda. Kragujevac, 2015: "Kalenić". str. 94—108. ISBN 978-86-84-183-90-5.
Literatura
uredi- Nada, Živković (2016). Kuća porodice Matić u Vraniću (PDF). Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. ISBN 978-86-89779-28-8. Pristupljeno 9. 6. 2018.COBISS.SR 226807564
