Stavanger

Stavanger
norv. *Stavanger*
Stavanger; norv. Stavanger
	Znamenitosti Stavangera
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Norveška
Pokrajina	Zapadna Norveška
Okrug	Rogaland
Osnovan	1125.
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2011..	126.469
— gustina	1.781,25 st./km2
Aglomeracija	197.852
Geografske karakteristike
Koordinate	58° 57′ 48″ S; 5° 43′ 08″ I / 58.963333° S; 5.718889° I
Vremenska zona	UTC+1, leti UTC+2
Aps. visina	0-80 m
Površina	71 km2
	Stavanger Stavanger na karti Norveške
Veb-sajt
	www.stavanger.kommune.no

Stavanger (norv. Stavanger) je po veličini i značaju četvrti grad u Norveškoj. Grad je u okviru pokrajine Zapadne Norveške i sedište okruga Rogaland.

Grad Stavanger je 2011. godine imao oko 125 hiljada stanovnika u upravnim granicama.

Ima status grada od 1125. Stavanger je dobio na značaju u drugoj polovini 20. veka, nakon otkrivanja nafte u Severnom moru i danas predstavlja središte naftne industrije u Norveškoj. 2008. godine grad je bio evropska prestonica kulture. U njemu se nalazi i najstarija katedrala u Norveškoj.

Geografija

Grad Stavanger se nalazi u jugozapadnom delu Norveške. Od glavnog grada Osla grad je udaljen 550 km zapadno.

Reljef: Stavanger se nalazi na jugozapadnoj obali Skandinavskog poluostrva. Grad se razvio na dnu zaliva, u nevelikoj ravnici uz more. Sam grad je malo bregovitiji, pa se nadmorska visina grada kreće od 0 do 80 m nadmorske visine.

Klima: Klima u Stavangeru je umereno kontinentalna sa uticajem Atlantika i Golfske struje. Ima primorsku klimu.

Vode: Stavanger se razvio kao morska luka u dnu istoimenog omanjeg zaliva, dela Severnog mora. Gradsko jezgro obrazovalo se između mora i omanjeg jezera Brejavatnet.

Istorija

Prvi tragovi naseljavanja na mestu današnjeg Stavangera javljaju se u doba praistorije. Današnje naselje osnovano je u srednjem veku, 1125. godine. Već u datoj eposi grad je velikog značaja i kao luka i trgovište i kao versko središte. 1120. godine tu je osnovana i episkopija.

Od 16. veka i vremena reformacije grad gubi na značaju i to traje do novijeg vremena.

Tokom petogodišnje okupacije Norveške (1940—45) od strane Trećeg rajha grad i njegovo stanovništvo su više stradali u odnosu na druge gradove u državi. Razlog ovome bila je strateška važnost grada.

Novi polet Stavanger doživljava u od 1969. godine i pronalaska nafte u Severnom moru. Kako je Stavanger bio i ostao glavna ispostava za naftna polja u norveškim vodama Severnog mora to je dovelo do naglog procvata grada, koji traje i danas. Poslednjih decenija Stavanger se razvio u savremen grad, jedan od najbogatijih u Evropi.

Stanovništvo

Danas Stavanger ima oko 125 hiljada u gradskim granicama, što je 2,5 puta više nego pre pola veka. Grad sa okolnim predgrađima gotovo 200 hiljada. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu se povećava po godišnjoj stopi od 1,5%, a u slučaju predgrađa ovo je i više.

Etnički sastav: Stanovništvo Stavangera je do pre par decenija bilo bilo gotovo isključivo etnički norveško. Međutim, brojni useljenici iz stranih zemalja izmenili su sastav stanovništva. Tako danas etnički Norvežani čine 85% gradskog stanovništva, a useljenici oko 15%. Najbrojniji među njima su Poljaci, Britanci i Turci.

Verski sastav: Većina stanovnika Stavangera su pripadnici protestantske Crkve Norveške. Potom slede ateisti i rimokatolici.

Privreda

Privreda Stavangera i danas zavisi od mora. To obuhvata i tradicionalne delatnosti, vezane za luku i ribolov, ali i za naftnu industriju na Severnom moru, koja se razvija poslednjih 50-ak godina.

Sa porastom veličine i značaja grada kao važne delatnosti javljaju se i trgovina i usluge.

Gradske znamenitosti

Stavanger ima očuvano staro jezgro, ali ono nije značaja kao u slučaju Osla ili Bergena. Od građevina najpoznatija je Saborna crkva, najstarija u Norveškoj.

Međutim, tokom proteklih decenija grad je mnogo uložio u oblast kulture i turizma. Ovo je nagrađeno time što je Stavanger, zajedno sa Liverpulom, 2008. godine grad je bio evropska prestonica kulture.

Stavanger

Sadržaj

Geografija

Istorija

Stanovništvo

Privreda

Gradske znamenitosti

Partnerski gradovi

Galerija

Spoljašnje veze