Stavanger
Stavanger (norv. Stavanger) je po veličini i značaju četvrti grad u Norveškoj. Grad je u okviru pokrajine Zapadne Norveške i sedište okruga Rogaland.
| Stavanger norv. Stavanger | |
|---|---|
 Znamenitosti Stavangera | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Norveška |
| Pokrajina | Zapadna Norveška |
| Okrug | Rogaland |
| Osnovan | 1125. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011.. | 126.469 |
| — gustina | 1.781,25 st./km2 |
| Aglomeracija | 197.852 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 58° 57′ 48″ S; 5° 43′ 08″ I / 58.963333° S; 5.718889° I |
| Vremenska zona | UTC+1, leti UTC+2 |
| Aps. visina | 0-80 m |
| Površina | 71 km2 |
  Stavanger Stavanger na karti Norveške | |
| Veb-sajt | |
| www.stavanger.kommune.no | |
Grad Stavanger je 2011. godine imao oko 125 hiljada stanovnika u upravnim granicama.
Ima status grada od 1125. Stavanger je dobio na značaju u drugoj polovini 20. veka, nakon otkrivanja nafte u Severnom moru i danas predstavlja središte naftne industrije u Norveškoj. 2008. godine grad je bio evropska prestonica kulture. U njemu se nalazi i najstarija katedrala u Norveškoj.
Geografija uredi
Grad Stavanger se nalazi u jugozapadnom delu Norveške. Od glavnog grada Osla grad je udaljen 550 km zapadno.
Reljef: Stavanger se nalazi na jugozapadnoj obali Skandinavskog poluostrva. Grad se razvio na dnu zaliva, u nevelikoj ravnici uz more. Sam grad je malo bregovitiji, pa se nadmorska visina grada kreće od 0 do 80 m nadmorske visine.
Klima: Klima u Stavangeru je umereno kontinentalna sa uticajem Atlantika i Golfske struje. Ima primorsku klimu.
Vode: Stavanger se razvio kao morska luka u dnu istoimenog omanjeg zaliva, dela Severnog mora. Gradsko jezgro obrazovalo se između mora i omanjeg jezera Brejavatnet.
Istorija uredi
Prvi tragovi naseljavanja na mestu današnjeg Stavangera javljaju se u doba praistorije. Današnje naselje osnovano je u srednjem veku, 1125. godine. Već u datoj eposi grad je velikog značaja i kao luka i trgovište i kao versko središte. 1120. godine tu je osnovana i episkopija.
Od 16. veka i vremena reformacije grad gubi na značaju i to traje do novijeg vremena.
Tokom petogodišnje okupacije Norveške (1940—45) od strane Trećeg rajha grad i njegovo stanovništvo su više stradali u odnosu na druge gradove u državi. Razlog ovome bila je strateška važnost grada.
Novi polet Stavanger doživljava u od 1969. godine i pronalaska nafte u Severnom moru. Kako je Stavanger bio i ostao glavna ispostava za naftna polja u norveškim vodama Severnog mora to je dovelo do naglog procvata grada, koji traje i danas. Poslednjih decenija Stavanger se razvio u savremen grad, jedan od najbogatijih u Evropi.
Stanovništvo uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Danas Stavanger ima oko 125 hiljada u gradskim granicama, što je 2,5 puta više nego pre pola veka. Grad sa okolnim predgrađima gotovo 200 hiljada. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu se povećava po godišnjoj stopi od 1,5%, a u slučaju predgrađa ovo je i više.
Etnički sastav: Stanovništvo Stavangera je do pre par decenija bilo bilo gotovo isključivo etnički norveško. Međutim, brojni useljenici iz stranih zemalja izmenili su sastav stanovništva. Tako danas etnički Norvežani čine 85% gradskog stanovništva, a useljenici oko 15%. Najbrojniji među njima su Poljaci, Britanci i Turci.
Verski sastav: Većina stanovnika Stavangera su pripadnici protestantske Crkve Norveške. Potom slede ateisti i rimokatolici.
Privreda uredi
Privreda Stavangera i danas zavisi od mora. To obuhvata i tradicionalne delatnosti, vezane za luku i ribolov, ali i za naftnu industriju na Severnom moru, koja se razvija poslednjih 50-ak godina.
Sa porastom veličine i značaja grada kao važne delatnosti javljaju se i trgovina i usluge.
Gradske znamenitosti uredi
Stavanger ima očuvano staro jezgro, ali ono nije značaja kao u slučaju Osla ili Bergena. Od građevina najpoznatija je Saborna crkva, najstarija u Norveškoj.
Međutim, tokom proteklih decenija grad je mnogo uložio u oblast kulture i turizma. Ovo je nagrađeno time što je Stavanger, zajedno sa Liverpulom, 2008. godine grad je bio evropska prestonica kulture.
Partnerski gradovi uredi
Galerija uredi
-
Pogled na Stavanger -
Saborna crkva Stavangera -
Muzej u Stavangeru -
Naftna platforma ispred Stavangera
.jpg)
