Staroruski jezik
Staroruski jezik (rus. Древнерусский язык, ukr. Давньоруська мова, blr. Старажытнаруская мова) je drevni istočnoslovenski jezik, koji su počevši od ranog srednjeg veka, pa sve do 14. ili 15. veka, koristili srednjovekovni Istočni Sloveni u staroj Kijevskoj Rusiji, a potom i u kneževinama koje su se razvile nakon njenog raspada.[2]
| staroruski | |
|---|---|
 | |
| Region | Istočna Evropa (Kijevska Rusija, Velika moskovska kneževina, Velika kneževina Litvanija, Galicija-Volinija, Novgorodska republika) |
| Era | 7—14. vek; posle ere su se razvili istočnoslovenski jezici |
| Jezički kodovi | |
| ISO 639-3 | orv |
Spisak lingivsta | orv |
| Glotolog | oldr1238[1] |
Pošto je taj jezik od strane njegovih drevnih govornika bio nazivan upravo ruskim (rѹsьskыi), među slavistima se već tokom 19. veka ustalio stručni naziv: staroruski jezik. Taj termin je zvanično prihvaćen i od strane Međunarodne organizacije za standardizaciju (ISO), koja je formulisala i odgovarajući (engleski) naziv (engl. Old Russian language).[3]
Nasuprot pomenutim terminima, u pojedinim krugovima se tokom 20. veka pojavila sklonost ka izbegavanju ruske odrednice u nazivu jezika, što je dovelo do stvaranja novih, potpuno veštačkih pojmova, kao što su: "stari istočnoslovenski" jezik (staroistočnoslovenski) ili "opšti istočnoslovenski" jezik (opšteistočnoslovenski). Takva terminologija se praktikuje prvenstveno u sredinama sa jakom antiruskom tradicijom.[4]
Značajni tekstovi
uredi- Biljine
- Slovo o Igorovom pohodu — najistaknutiji književni rad na ovom jeziku
- Ruska pravda — zakonski dokument jedanaestog veka koji je izdao Jaroslav Mudri
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, ur. (2016). „staroruski jezik”. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ „Old Russian”. University of Texas at Austin. Pristupljeno 27. 05. 2019.
- ^ ISO 639-3 Identifier Documentation: Old Russian (orv)
- ^ George Shevelov. Common Russian. Encyclopedia of Ukraine.
Literatura
uredi- Marojević, Radmilo (1983). „Antroponimske kategorije u staroruskom jeziku (prilog pitanju rekonstrukcije praslovenskog antroponimskog sistema)”. Onomatološki prilozi. 4: 137—177.
- Marojević, Radmilo (1985). „Prilozi tvorbeno-semantičkoj rekonstrukciji staroruskih toponima”. Onomatološki prilozi. 6: 21—58.
- Marojević, Radmilo (1985). „Derivaciona istorija i hronologija fonoloških promena (promene u konsonantskom sistemu staroruskog jezika)”. Zbornik Matice srpske za filologiju i lingvistiku. 27-28 (1984-1985): 435—439.
- Chisholm, Hugh, ur. (1911). „Slavonic, Old”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 25 (11 izd.). Cambridge University Press. str. 227—228.
- Minns, Ellis Hovell (1911). „Slavs”. Ur.: Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 25 (11 izd.). Cambridge University Press. str. 228—237.
Spoljašnje veze
uredi
- Uvodni kurs Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. jun 2016) Istraživački centar za lingvistiku Univerziteta Teksasa
- Ostromirovo jevanđelje na mreži
- Biblioteka staroruskih tekstova na mreži
- Kuća Puškina, velika 12-tomna zbirka drevnih tekstova 11—17. veka sa paralelnim ruskim prevodom
- Izbornik, biblioteka letopisa na staroruskom jeziku sa ukrajinskim i ruskim prevodima