Stjepan Držislav
Stjepan Držislav (lat. Dirzislaus[1]; umro 997) je bio hrvatski kralj iz dinastije Trpimirovića. Vladao je od 969. do 997. godine[2]. Njegova vladavina predstavlja jednu od najdužih vladavina u hrvatskoj istoriji.
| Stjepan Držislav | |
|---|---|
 Pleter sa natpisom Stjepana Držislava | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Stjepan Držislav Trpimirović |
| Datum smrti | 997. |
| Mesto smrti | Kraljevina Hrvatska |
| Grob | crkva Svetog Stefana u Solinu |
| Porodica | |
| Potomstvo | Svetoslav Suronja, Krešimir III, Gojislav |
| Roditelji | Mihailo Krešimir II Jelena Slavna |
| Dinastija | Trpimirovići |
| kralj Hrvatske | |
| Period | 969—997. |
| Prethodnik | Mihailo Krešimir II |
| Naslednik | Svetoslav Suronja |
Biografija
urediStjepan Držislav je bio sin Mihaila Krešimira II i njegove supruge, Jelene Slavne. U vreme smrti svoga oca, Stjepan je bio maloletan te je od 969. godine do svoje smrti, 8. oktobra 976. godine, kao regent Hrvatske delovala njegova majka, Jelena. Stjepan je podržavao vizantijskog cara Vasilija II u njegovoj borbi protiv cara Samuila (ustanak komitopula). Samuilo je napao zemlju Stjepana i osvojio teritorije između reke Drine i Bosne. Samuilo je Držislavu slao i poslanike koji su pregovarali o sklapanju mira i saveza protiv Vizantije. Stjepan ih je primio u Klisu. Prema rečima splitskog nadbiskupa Martina, Stjepan je 994. godine prikupio novac za izgradnju crkve Svetog Mihaila u Solinu[3]. Vizantijski car ga je nagradio titulom eparha Dalmacije što mu je dalo formalnu vlast nad temom Dalmacijom. Od strane arhiepiskopa, Stjepan je 988. godine krunisan za kralja u Splitu[4]. Stjepan je povratio teritorije u Dalmaciji koje je od Vizantije izgubio kralj Trpimir II. Dalmacija je tada obuhvatala gradove Krk, Osor, Rab, Zadar, Trogir i Split.
Mletački dužd Pjetro II Orseolo prestao je 996. godine da plaća porez hrvatskom kralju što je dovelo do obnove neprijateljstava. Stjepan je, zajedno sa srpskim plemenom Neretljana, obnovio i pomorske sukobe sa mletačkim brodovima. Na moru nije imao uspeha. Dužd je odbio njegove zahteve za isplatu poreza te je rat nastavljen. Držislav je umro ubrzo nakon toga. Neposredno pred smrt imenovao je svog najstarijeg sina Svetoslava za vojvodu i savladara. Svetoslav je po Držislavovoj želji trebalo da nasledi presto. Sem Svetoslava, Stjepan je imao još dvojicu sinova: Krešimira i Gojislava. Sva trojica su ispoljila pretenzije za hrvatskom krunom nakon očeve smrti.
Porodično stablo
uredi| 2. Mihailo Krešimir II | ||||||||||||||||
| 1. Stjepan Držislav | ||||||||||||||||
| 3. Jelena Slavna | ||||||||||||||||
Reference
uredi- ^ Kukuljević-Sakcinski, Ivan, ed. (1874). Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae. 1. Društvo za jugoslavensku povjestnicu i starine. str. 230.
- ^ Goldstein: Hrvatska povijest; Kolekcija knjiga POVIJEST Jutarnjeg lista, svezak 21
- ^ Rački: Documenta. str. 23., 24.
- ^ Thomas the Archdeacon: Historia Salonitana, caput 13.
Literatura
uredi- Fine, John V. A. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
