Trnovo (Istočno Sarajevo)
Trnovo je naseljeno mjesto i sjedište istoimene opštine u Republici Srpskoj, BiH. Jedna je od šest opština grada Istočno Sarajevo. Prema preliminarnim podacima popisa stanovništva 2013. godine, u naseljenom mjestu Trnovo ukupno je popisano 956 lica.[1]
Trnovo | |
|---|---|
 Pravoslavna crkva u centru Trnova | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Grad | Istočno Sarajevo |
| Opština | Trnovo (Istočno Sarajevo) |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  956 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 39′ 56″ S; 18° 26′ 47″ I / 43.66558° S; 18.44642° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Trnovo Trnovo na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 71220 |
| Pozivni broj | 057 |
| Veb-sajt | www |
Geografija uredi
Samo urbano područje Trnova karakteriše izdužen oblik, položen u pravcu sjever-jug. Smešteno je u aluvijalnom proširenju rijeke Željeznice, a proteže se od naselja Tošići i Širokari na jugu do ulaza u kanjonski dio kojim je Trnovo na sjeveru odvojeno od Federacije BiH. Dužina urbanog područja iznosi oko 4,3 km, a njegova prosečna širina je oko 1,3 km, odnosno ukupna površina urbanog područja iznosi 567 ha. U ovo područje uključen je dolinski, ravničarski dio rijeke Željeznice prosečne širine oko 500 m, te istočne i zapadne padine njenog oboda u pojasu od 400 do 600 m sa prosečnom nadmorska visinom od 823 m. Time je u urbano područje uključen i donji dio sliva desnih pritoka Željeznice, Ljušta i Širokarnica.
Istorija uredi
Mitropolit Dabrobosanski Georgije Nikolajević je na praznik Malu Gospojinu, 8. septembra 1886. godine osvetio novu crkvu u Trnovu, građenu od tvrdog materijala.
Simo Sokolović, paroh trnovski, umro je 10. januara 1889. godine u Trnovu, a sahranjen u Sarajevu, na Koševskom groblju. Sokolović je bio rođen 1830. godine u Foči, a rukopoložen za sveštenika 7. februara 1888. godine. Pre toga je tri decenije računovođa i delovođa crkvene opštine u Sarajevu. Tamo se javlja 1870. godine kao pretplatnik zadarskog "Srbsko-dalmatinskog magazina" za 1870-1871. godinu. Godine 1889. bilo je upražnjeno mesto paroha u Trnovu. Ta parohija je imala u to vreme 2.739 "čeljadi" u 224 kuće.[2] Pokojni trnovski pop Simo Sokolović je pokrenuo akciju dok je bio živ, da se u Trnovu podigne srpski pravoslavni parohijski dom. Sokolovića je zamenio pop Nikola Nikolajević, koji je tokom 1891. godine dom izgradio do kraja. Trošak je razrezan na parohijana, a 300 forinti je stiglo od Zemaljske vlade u Sarajevu. Gradnju je kontrolisao Janković, upravitelj ispostave. Osvećenje parohijskog doma usledilo je 2. septembra 1891. godine.[3] Godine 1892. sarajevski paroh Petar Maksimović premešten na parohiju Trnovu, u Sarajevskom protoprezviratu. Prethodni paroh Nikolajević je otišao u Žepče. Paroh je bio Milorad Jelić. U to vreme crkvena opština nije imala nepokretnog poseda. Parohija Trnovo imala je u sastavu 22 sela, sa 224 kuće i 2.739 duša. Svetosavska beseda je održana u Trnovu 1899. godine.
20. vek uredi
Za vreme Prvog svjetskog rata oštećen je zvonik i odneta su zvona. Zvonik je popravljen 1920, a zvono je kupljeno 1921. godine. Za vreme Drugog svjetskog rata Nijemci su crkvu pretvorili u konjušnicu. Uništili su crkvenu arhivu, knjige i ikone na ikonostasu. Po završetku rata 1945. godine crkva je vraćena u prvobitno stanje. Problemi su nastupili sa novom komunističkom vlašću, koja je zabranjivala narodu da dolazi u crkvu. Crkvena kuća je pretvorena u hotel, parohijski dom je zauzela Udba, crkveno zemljište nacionalizovano i na njemu podignut zadružni dom kao i kosturnica partizanskim borcima.[4] Trnovo je tokom rata u BiH, baš kao i u prethodnim ratovima, pretrpjelo dosta štete. Ovde je tokom 1992. godine stradalo 124 srpskih civila i jedan pravoslavni sveštenik, a parohijski dom i sama crkva su zapaljeni.[5]
Manji dio naselja Trnovo pripao je Federaciji BiH nakon Dejtonskog sporazuma.
Sport uredi
Trnovo je sjedište fudbalskog kluba Željeznica.
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – naseljeno mjesto Trnovo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[6] | 1991. | 1981.[7] | 1971.[8] | ||||
| Ukupno | 956 (100,0%) | 2 099 (100,0%) | 1 403 (100,0%) | 765 (100,0%) | |||
| Srbi | 705 (73,74%) | 939 (44,74%) | 737 (52,53%) | 506 (66,14%) | |||
| Bošnjaci | 234 (24,48%) | 1 078 (51,36%)1 | 552 (39,34%)1 | 233 (30,46%)1 | |||
| Hrvati | 7 (0,732%) | 14 (0,667%) | 8 (0,570%) | 17 (2,222%) | |||
| Crnogorci | 3 (0,314%) | – | 13 (0,927%) | 7 (0,915%) | |||
| Muslimani | 2 (0,209%) | – | – | – | |||
| Neizjašnjeni | 2 (0,209%) | – | – | – | |||
| Jugosloveni | 1 (0,105%) | 46 (2,192%) | 91 (6,486%) | 1 (0,131%) | |||
| Nepoznato | 1 (0,105%) | – | – | – | |||
| Ostali | 1 (0,105%) | 22 (1,048%) | 2 (0,143%) | – | |||
| Slovenci | – | – | – | 1 (0,131%) | |||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Vidi još uredi
Napomene uredi
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013. na teritoriji Republike Srpske — Preliminarni rezultati, Republički zavod za statistiku, Banja Luka, 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 1. 2014. g. Pristupljeno 30. 12. 2013.
- ^ "Dabro-bosanski istočnik", Sarajevo 1889. godine
- ^ "Bosansko-hercegovački istočnik", Sarajevo 1891. godine.
- ^ „Crkvena opština Trnovo - Srpska pravoslavna crkva”. Arhivirano iz originala 13. 6. 2019. g. Pristupljeno 10. 3. 2019.
- ^ Obeleženo 25 godina od stradanja 124 srpska civila u Trnovu („Politika”, 30. jul 2017)
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 07. 04. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 3. 10. 2015.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 3. 10. 2015.
Izvori uredi
- Knjiga: „Nacionalni sastav stanovništva — Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.“, statistički bilten br. 234, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
- internet — izvor, „Popis po mjesnim zajednicama“ — https://web.archive.org/web/20160226134632/http://www.fzs.ba/Podaci/nacion%20po%20mjesnim.pdf
