Trnjani (Garčin)

Trnjani
Trnjani;
	Trnjani, jedan od 4 ulaza u selo - asvaltiranim putem
Administrativni podaci
Država	Hrvatska
Županija	Brodsko-posavska
Opština	Garčin
Stanovništvo
— 2011.	786
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 11′ 11″ S; 18° 09′ 03″ I / 45.186388° S; 18.150706° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	97 m
	Trnjani Trnjani na karti Hrvatske
	Trnjani Trnjani na karti Brodsko-posavske županije
Ostali podaci
Poštanski broj	35211 Trnjani
Pozivni broj	+385 35
Registarska oznaka	SB

Trnjani su naseljeno mjesto u sastavu opštine Garčin u Brodsko-posavskoj županiji, Republika Hrvatska.

Istorija uredi

Ignjat Alojzije Brlić (srpska katolička obitelj iz Broda), u svojoj drugoj knjizi Uspomene na stari Brod, na strani 22. piše u dijelu "Pravoslavna crkva i općina", i o Trnjanima: "...Nu pokraj toga može se pouzdano tvrditi, da je bilo u Brodu i okolici pravoslavnih žiteljah još iz starijeg doba, jer su pravoslavni već g. 1524. Vasilija I... za svoje episkope sa sedištem u Požegi imali... u to doba potpadali su pravoslavni u Brodu pod parohiju u Klokočeviku, a groblje im je bilo u Trnjanih tj. na brežuljku kod Trnjanih kraj ceste idući iz Broda. Tek oko godine 1780. kada se je pravoslavno žiteljstvo u Brodu znatno pomnožalo, dobili su groblje prema iztoku preko kanala Glogovice preko puta od katoličkog groblja, gdi se i danas nalazi." ^[1] U najstarijoj matici krštenih katolika iz Broda (1701-1735) Trnjani se ne spominju, jer je u to vrijeme selo naseljeno samo pravoslavnim stanovništvom. Kanonska vizitacija iz 1730. godine već spominje 8 katoličkih kuća, što pokazuje da su se u Trnjane tih godina počeli naseljavati i katolici.^[2]

U doba NDH biskup Antun Akšamović je poslao misionare Stjepana Radea i Pavla Dodića 8. februara 1942., da obave u Trnjanima vjersku pouku za prelaznike u katoličanstvo. Trnjani su tada bili u sklopu velike župe Posavje.^[3]

U Trnjanima su ustaše srušile pravoslavnu crkvu u Drugom svjetskom ratu 1941. godine, ^[4] a srušena je i nova Crkva Rođenje Presvete Bogorodice na istom mjestu 1992. godine, ^[5] noć pred praznik Velike Gospojine, jer su rušitelji mislili da je to hramovna slava, iako je slava hrama bila Mala Gospojina (Rođenje Presvete Bogorodice). Crkva je nakon toga godinama stajala u ruševinama, da bi preostali Srbi, u radnoj akciji sklonili ruševine i danas se vide samo temelji nekadašnje crkve.^[6]. U selu je i oskrnavljeni antifašistički spomenik sa kojeg je skinuta crvena petokraka i ispod nje, spomen-ploča sa imenima boraca poginulih protiv nacista i ustaša.^[7] U selu postoji katolička crkva Svetog Marka. U njoj je župnik od 1888-1890. (moguće i prije i nakon toga) bio Antun Pečenovski (Pečenovsky), ^[8] a od 1911. (moguće i ranije) i u vrijeme NDH, Ivo Beker (Becker).^[9]

Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj nalazili su se u sastavu stare opštine Slavonski Brod.

Stanovništvo uredi

Na popisu stanovništva 2011. godine, Trnjani su imali 786 stanovnika.^[10]

Popis 1991. uredi

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mjesto Trnjani je imalo 724 stanovnika, sljedećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍

Srbi	326	45,02%
Hrvati	322	44,47%
Jugosloveni	48	6,62%
Mađari	1	0,13%
Poljaci	1	0,13%
Slovaci	1	0,13%
Crnogorci	1	0,13%
neopredeljeni	12	1,65%
region. opr.	2	0,27%
nepoznato	10	1,38%
ukupno: 724

Potrebno je napomenuti da su se zbog ratnih zastrašivanja od strane indoktriniranih katolika, mnogi Srbi izjasnili na tom popisu kao Hrvati, Jugosloveni ili neopredjeljeni.

Galerija uredi

Učenici sa učiteljem u Trnjanima, pred početak Prvog svjetskog rata.
Temelji srušene srpske pravoslavne crkve Rođenja Presevete Bogorodice (1992.) u Trnjanima
Od crkve su, pored temelja, ostale pločice na podu. Kada se ulazilo u crkvu, lijevo je bila palionica svijeća (napravljena od stakla u dva nivoa) i drvene stepenice za hor, a desno je bila prostorija za svetu tajnu ispovijesti (vidi se na slici). Ispred ulaza u tu prostoriju je bio stol za prodaju svijeća i duhovne literatire (Pravoslavni misionar, Pravoslavlje, Svetosavske Zvonce...)
Prozori su bili ovakvog oblika sa žutim staklom, a polukružni svod crkve je krasila plava pozadina i na njoj zvijezde zlatne boje. Crkva je imala novi drveni ikonsostas i nije imala freske.
Jedna od starih kuća u selu (decembar 2009.), koja danas više ne postoji. Nalazila se kod raskrsnice, ka Selni i Garčinu.
Srpsko pravoslavno groblje se nalazi van sela, na brežuljku, na putu ka Bukovlju i Slavonskom Brodu. Katoličko groblje je prekoputa. O starom srpskom pravoslavnom groblju na tom mjestu je u Uspomenama na stari Brod, pisao Ignjat Alojzije Brlić.

Reference uredi

^ Brlić, Ignjat (1885). Uspomene na stari Brod, 2. knjiga. Slavonski Brod. str. 22.
^ Skenderović, Robert (2012). Najstarija matična knjiga brodske župe Presvetog Trojstva (1701-1735). Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 140. ISBN 978-953-6659-60-9.
^ Novak 1986, str. 689. sfn greška: više ciljeva (2×): CITEREFNovak1986 (help)
^ Novak, Viktor (1986). Magnum Crimen, Pola vijeka klerikalizma u Hrvatskoj, reprint izdanje, poglavlje: Teror i katoličenje. Zagreb, Beograd: Nova knjiga. str. 694.
^ Arhijerejska namjesništva eparhije slavonske.
^ Gugl mape, temelji srušene srpske pravoslavne crkve u Trnjanima.
^ Gugl mape, oskrnavljeni antifašistički spomenik u Trnjanima.
^ Brodski franjevci 2003, str. 135.
^ Brodski franjevci 2003, str. 259, 327.
^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. Pristupljeno 24. 4. 2016.

Literatura uredi

Brodski franjevci (2003). Kronika franjevačkog samostana u Brodu na savi IV (1879.-1932.). Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, podružnica u Slavonskom Brodu.
Novak, Viktor (1986). Magnum Crimen, pola vijeka klerikalizma u Hrvatskoj (reprint izdanje). Nova knjiga, Beograd.

Spoljašnje veze uredi

Ovaj članak vezan za sela u Brodsko-posavskoj županiji je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti.

[1] Brlić, Ignjat (1885). Uspomene na stari Brod, 2. knjiga. Slavonski Brod. str. 22.

[2] Skenderović, Robert (2012). Najstarija matična knjiga brodske župe Presvetog Trojstva (1701-1735). Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 140. ISBN 978-953-6659-60-9.

[FOOTNOTEНовак1986689-3] Novak 1986, str. 689. sfn greška: više ciljeva (2×): CITEREFNovak1986 (help)

[4] Novak, Viktor (1986). Magnum Crimen, Pola vijeka klerikalizma u Hrvatskoj, reprint izdanje, poglavlje: Teror i katoličenje. Zagreb, Beograd: Nova knjiga. str. 694.

[5] Arhijerejska namjesništva eparhije slavonske.

[6] Gugl mape, temelji srušene srpske pravoslavne crkve u Trnjanima.

[7] Gugl mape, oskrnavljeni antifašistički spomenik u Trnjanima.

[FOOTNOTEБродски_фрањевци2003135-8] Brodski franjevci 2003, str. 135.

[FOOTNOTEБродски_фрањевци2003259,_327-9] Brodski franjevci 2003, str. 259, 327.

[10] „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. Pristupljeno 24. 4. 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]