Henri Fonda
Neka imena u ovom članku nisu transkribovana. Ako umete, kliknite na karticu uredi i transkribujte imena data u izvornom obliku. |
Henri Fonda (engl. Henry Fonda; Grand Ajland, 16. maj 1905 — Los Anđeles, 12. avgust 1982)[1] bio je američki glumac.
| Henri Fonda | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Henri Fonda 1959. godine | |||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||
| Puno ime | Henri Džejns Fonda | ||||||||||||||
| Datum rođenja | 16. maj 1905. | ||||||||||||||
| Mesto rođenja | Grand Ajland, Nebraska, SAD | ||||||||||||||
| Datum smrti | 12. avgust 1982. (77 god.) | ||||||||||||||
| Mesto smrti | Los Anđeles, Kalifornija, SAD | ||||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||||
| Supružnik | Margaret Salavan (1931—1932) Fransis Simor Brokav (1936—1950) Suzan Blančard (1950—1956) Afdera Frančeti (1957—1961) Širli Mej Adams (1965—1982) | ||||||||||||||
| Deca | Džejn Fonda Piter Fonda Frensis de Vilers (pokćerka) Ejmi Fišman (usvojena) | ||||||||||||||
| Veza do IMDb-a | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Henri Fonda je bio potomak holandskih doseljenika, osnivača gradića Fonda kraj Njujorka. Od 1929. godine do 1934. godine je glumio na Brodveju, a na film je došao nakon zapažene uloge u komadu Farmer se ženi po kojem je 1935. godine snimljen i istoimeni film.
Njegov uspon u Holivudu je bio munjevit. Bio je jedan od omiljenih glumaca Džona Forda, a sarađivao je i sa drugim vrhunskim režiserima. Krajem 1942. godine je otišao kao mornarički oficir na Pacifik i iz rata se vratio sa odlikovanjima.
Pri kraju četrdesetih godina, razočaran stanjem u Holivudu, posvetio se isključivo pozorištu i od 1949. godine do 1955. godine je ponovo igrao na Brodveju. Nakon trijumfa s Gospodinom Robertsom iz 1955. godine, vratio se na film i ubrzo učvrstio raniju popularnost.
Godine 1978, dodeljena mu je nagrada za životno delo Američkog filmskog instituta, a neposredno pred smrt, 1981. godine, dobio je svog jedinog Oskara za ulogu u filmu Na Zlatnom jezeru.
Život i karijera uredi
Porodična istorija, detinjstvo i mladost uredi
Fonda je rođen u Grand Ajlandu, Nebraska 16. maja 1905. godine u porodici štampara Vilijama Brejsa Fonde i njegove supruge Herberte, u drugoj godini njihova braka. Porodica se preselila u Omahu (Nebraska) 1906. godine.[2]
Fonda po ocu vodi poreklo iz Đenove u Italiji. Njegovi preci su se preselili u Holandiju u 15. veku.[3] Godine 1642. ogranak porodice Fonda imigrirao je u holandsku koloniju Nova Holandija na istočnoj obali Severne Amerike.[3][4] Oni su bili među prvim holandskim stanovništvom koje se naselilo u sadašnjem Njujorku, osnivajući grad Fonda, Njujork.[3] Do 1888. godine mnogi njihovi potomci preselili su se u Nebrasku.[3]
Filmografija uredi
| God. | Srpski naziv | Originalni naziv | Uloga |
|---|---|---|---|
| 1935. | The Farmer Takes a Wife | Den Harou | |
| 1935. | Way Down East | Dejvid Bartlet | |
| 1935. | I Dream Too Much | Džonatan Strit | |
| 1936. | Spendthrift | Taunsend Midlton | |
| 1936. | The Trail of the Lonesome Pine | Dejv Toliver | |
| 1936. | The Moon's Our Home | Taunsend Midlton | |
| 1937. | You Only Live Once | Kerry Gilfallen | |
| 1937. | Wings of the Morning | Edi Tejlor | |
| 1937. | Slim | Slim Kincaid | |
| 1937. | That Certain Woman | Jr. Džek V. Merik mlađi | |
| 1938. | I Met My Love Again | Ives Towner | |
| 1938. | Džezebel | Jezebel | Preston Dilard |
| 1938. | Blockade | Marko | |
| 1938. | Spawn of the North | Džim Kimerli | |
| 1938. | The Mad Miss Manton | Peter Ames | |
| 1939. | Jesse James | Frenk Džejms | |
| 1939. | Let Us Live! | Brik Tenant | |
| 1939. | The Story of Alexander Graham Bell | Tomas Votson | |
| 1939. | Mladi gospodin Linkoln | Young Mr. Lincoln | Abraham Linkoln |
| 1939. | Drums Along the Mohawk | Gilbert Martin | |
| 1940. | Plodovi gneva | The Grapes of Wrath | Tom Džoud |
| 1940. | Lillian Russell | Aleksander Mur | |
| 1940. | The Return of Frank James | Frenk Džejms | |
| 1940. | Chad Hanna | Čad Hana | |
| 1941. | The Lady Eve | Čarls Pajk | |
| 1941. | Wild Geese Calling | Džon Merdok | |
| 1941. | You Belong to Me | Piter Kirk | |
| 1942. | Rings on Her Fingers | Džon Viler | |
| 1942. | The Male Animal | profesor Tomi Tarner | |
| 1942. | The Magnificent Dope | Thadeus Winship Page | |
| 1942. | Priče sa Menhetna | Tales of Manhattan | Džordž |
| 1942. | The Big Street | Agustus Pinkerton | |
| 1943. | Immortal Sergeant | kaplar Kolin Spens | |
| 1943. | The Ox-Bow Incident | Gil Karter | |
| 1946. | Moja draga Klementina | My Darling Clementine | Vajat Erp |
| 1947. | The Long Night | Džo Adams | |
| 1947. | Begunac | The Fugitive | begunac |
| 1947. | Daisy Kenyon | Peter Lapham | |
| 1948. | On Our Merry Way | Lank | |
| 1948. | Tvrđava Apača | Fort Apache | popukovnik Oven Tejzdej |
| 1949. | Jigsaw | konobar u noćnom klubu | |
| 1951. | Benjy | pripovedač | |
| 1955. | Mister Roberts | Mister Roberts | poručnik Daglas A. Roberts |
| 1956. | Rat i mir | War and Peace | Pjer Bezukov |
| 1956. | The Wrong Man | Mani Bolestrero | |
| 1957. | Dvanaest gnevnih ljudi | 12 Angry Men | porotnik #8 / gospodin Dejvis |
| 1957. | The Tin Star | Marg Hikman | |
| 1958. | Stage Struck | Luis Iston | |
| 1959. | Warlock | Clay Blaisedell | |
| 1959. | The Man Who Understood Women | Willie Bauche | |
| 1959. | The Deputy | šerif Sajmon Fraj | |
| 1962. | Advise and Consent | Robert A. Leffingwell | |
| 1962. | Najduži dan | The Longest Day | brigadni general Teodor Ruzvelt mlađi |
| 1962. | How the West Was Won | Džetro Stuart | |
| 1963. | Spencer's Mountain | Klej Spenser | |
| 1964. | The Best Man | Vilijam Rasel | |
| 1964. | Fail-Safe | predsednik | |
| 1964. | Sex and the Single Girl | Frenk Broderik | |
| 1965. | The Rounders | Marion 'Howdy' Lewis | |
| 1965. | In Harm's Way | Adm. Chester W. Nimitz | |
| 1965. | The Dirty Game | Dimitri Koulov | |
| 1965. | Battle of the Bulge | potpukovnik Danijel Kajli | |
| 1966. | A Big Hand for the Little Lady | Meredit / Ben Bejli | |
| 1967. | Welcome to Hard Times | major Vil Blu | |
| 1967. | Stranger on the Run | Ben Chamberlain | |
| 1967. | Firecreek | Bob Larkin | |
| 1968. | Madigan | Commissioner Anthony X. Russell | |
| 1968. | Yours, Mine and Ours | Frank Beardsley | |
| 1968. | The Boston Strangler | Džon S. Botomli | |
| 1968. | Bilo jednom na Divljem zapadu | Once Upon a Time in the West | Frenk |
| 1970. | Too Late the Hero | kapetan Džon Dž. Nolan | |
| 1970. | The Cheyenne Social Club | Harli Salivan | |
| 1970. | There Was a Crooked Man... | Woodward Lopeman | |
| 1971. | Sometimes a Great Notion | Henri Stamper | |
| 1971. | The Smith Family | detektiv narednik Čad Smit | |
| 1973. | The Red Pony | Karl Tiflin | |
| 1973. | Night Flight from Moscow | Alan Dejvis | |
| 1973. | The Alpha Caper | Mark Forbes | |
| 1973. | Ash Wednesday | Mark Sojer | |
| 1973. | My Name Is Nobody | Jack Beauregard | |
| 1974. | Mussolini: Ultimo atto | kardinal Šuster | |
| 1974. | Clarence Darrow | Klarens Darou | |
| 1976. | Collision Course: Truman vs. MacArthur | general Daglas Makartur | |
| 1976. | Almos' a Man | - | |
| 1976. | Midway | Adm. Chester W. Nimitz | |
| 1976. | Captains and the Kings | senator Enfild Baset | |
| 1977. | Tentacles | gospodin Vajthed | |
| 1977. | Rollercoaster | Sajmon Davenport | |
| 1977. | The Last of the Cowboys | Elegant John | |
| 1978. | Il Grande attacco | feneral Foster | |
| 1978. | Home to Stay | George deka Džordž | |
| 1978. | Fedora | predsednik akademije | |
| 1978. | The Swarm | dr Volter Krim | |
| 1978. | A Special Sesame Street Christmas | gost | |
| 1979. | Roots: The Next Generations | pukovnik Frederik Vorner | |
| 1979. | City on Fire | Chief Albert Risley | |
| 1979. | Wanda Nevada | Old Prospector | |
| 1979. | Meteor | predsednik | |
| 1980. | The Oldest Living Graduate | Col. J.C. Kincaid | |
| 1980. | Gideon's Trumpet | Clarence Earl Gideon | |
| 1981. | Na Zlatnom jezeru | On Golden Pond | Norman Tajler mlađi |
| 1981. | Summer Solstice | Džošua Tarner |
Reference uredi
- ^ Obituary Variety, August 18, 1982.
- ^ Fischbach, Bob (8. 6. 2013). „The homes where Omaha's stars got their starts”. Omaha World-Herald. Pristupljeno 1. 7. 2017.
- ^ a b v g Bosworth, Patricia (2011). Jane Fonda: The Private Life of a Public Woman. Houghton Mifflin Harcourt. str. 18—. ISBN 978-0-547-15257-8.
- ^ A. Mark Fonda. „Fonda Genealogy”. fonda.org. Pristupljeno 27. 8. 2015.
Literatura uredi
- Bosworth, Patricia (2011). Jane Fonda: The Private Life of a Public Woman. Houghton Mifflin Harcourt. str. 18—. ISBN 978-0-547-15257-8.
- Collier, Peter (1991). The Fondas: A Hollywood Dynasty. Putnam. ISBN 978-0-399-13592-7.
- Fonda, Henry (1982). Fonda: My Life. Fulcrum Publishing. ISBN 978-0-453-00402-2.
- Fonda, Jane (2005). My Life So Far. Random House. ISBN 978-0-375-50710-6.
- Fonda, Peter (1998). Don't Tell Dad. Hyperion. ISBN 978-0-7868-6111-8.
- Houghton, Norris (1951). But Not Forgotten: The Adventure of the University Players. New York: William Sloane Associates.
- James, John Douglas (1976). The MGM Story. Crown Publishers. ISBN 978-0-517-52389-6.
- McKinney, Devin (2012). The Man Who Saw a Ghost: The Life and Work of Henry Fonda. St. Martin's Press. ISBN 978-1-250-00841-1.
- Roberts, Allen and Max Goldstein (1984). Henry Fonda: A Biography. McFarland & Co. ISBN 978-0-89950-114-7.
- Sweeney, Kevin (1992). Henry Fonda: A BioBibliography. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-26571-6.
- Thomas, Tony (1990). The Films of Henry Fonda. Citadel Press. ISBN 978-0-8065-1189-4.
- Wise, James (1997). Stars in Blue: Movie Actors in America's Sea Services. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 9781557509376. OCLC 36824724..
- Beidler, Philip D. (1996). „Mr. Roberts and American Remembering; or, Why Major Major Major Major Looks Like Henry Fonda”. Journal of American Studies. Cambridge University Press. 30: 47—64. doi:10.1017/S0021875800024312.
Spoljašnje veze uredi
- Henri Fonda na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Henri Fonda na sajtu TCMDb (jezik: engleski) Retrieved on 2008-07-26 Retrieved on 2008-07-26
- Henry Fonda as found in the 1910 US Census, 1920 US Census, 1930 US Census, 1931 Maryland Marriages, and Social Security Death Index.
- Literature on Henry Fonda
