Crkva Svetih Ćirila i Metodija u Ljubljani

Crkva Svetih Ćirila i Metodija
Crkva Svetih Ćirila i Metodija
Osnovne informacije
Religija	Hrišćanstvo
Grad	Ljubljana
Država	Slovenija
Administracija	Srpska pravoslavna crkva
Arhitektonski opis
Arhitekt(i)	Momir Korunović
Stil arhitekture	Neovizantijski stil
Osnivanje	1936. god.; pre 88 godina

Srpska pravoslavna crkva u Ljubljani, punim imenom crkva svetih Ćirila i Metodija u gradu Ljubljani. Ova crkva je najvažniji bogoslužbeni hram Srpske pravoslavne crkve na području države Slovenije, a upravno pripada Zagrebačko-ljubljanskoj mitropoliji.

46° 3′ 14.22″ N 14° 29′ 57.61″ E / 46.0539500° S; 14.4993361° I

Božiju službu u crkvi služi protojerej-stavrofor (paroh) Peran Bošković i jerej Milan Jovanović, nadležni mitropolit Zagrebačko-ljubljanske mitropolije dg. Porfirije Perić.

Za sličnu Pravoslavnu crkvu u Mariboru čitaj Crkva svetog Lazara Hrebeljanovića u Mariboru

Istorijat zgrade uredi

Do podizanja velikog pravoslavnog hrama u centru Ljubljane, postojala je mala vojna pravoslavna kapela u kasarni. Izgradnja crkve je započeta je 1936. godine po planu arhitekte Momira Korunovića u zapadnom delu središta Ljubljane. Po tadašnjem gradonačelniku Pucu, pravoslavci su dobili najbolju lokaciju^[1] za svoju crkvu u tom gradu, pored ulaza u park Tivoli. Bio je to gest kojim se želelo posvedočiti bratstvo Srba i Slovenaca. I ne samo to, grad Ljubljana je priložio i novac, tako da dar prelazio u vrednosti 2 miliona dinara. Radovima je rukovodio poseban "Odbor za gradnju" kojim je predsedavao ljubljanski pravoslavni protojerej Dimitrije Janković. Sekretar tog odbora bio je trgovac Vladimir Kravos, a kasir Veseli. Novac za izgradnji crkve skupljan je na svim stranama, a u Beogradu se time naročito bavilo "Kolo srpskih sestara". Izgradnja je međutim prekinuta Drugim svetskim ratom, a kasnije i komunističkim razdobljem.

Ponovna izgradnja započeta je 90-ih godina 20. veka. Crkva je posvećena 23. oktobra 2005. godine prilikom posete Srpskog patrijarha Pavla. 29. aprila 2010. crkva je proglašena za kulturni spomenik i tako dodatno zaštićena.^[2]

Arhitektura crkve uredi

Arhitekta Korunović je nacrtao plan u srpsko-vizantijskom arhitektonskom stilu. Sklopio je građevinu od kopija polovina dve manastirske crkve. Tako je prednji deo crkve - narteks, kopija manastira Dečana, a glavna kopija "pozajmljena" od manastira Gračanice.^[3] Crkva je građena kao masivna građevina sa osnovom upisanog grčkog krsta sa pet kupola a na vrhu stoji veliki pozlaćeni krst. Unutrašnjost je ukrašena freskama, rad vajara Dragomira Jašovića i Miše Mladenovića, ikonostas je rad debarskih braća Nestora i Lazara Aleksijevića a ikone je izradio vajar Mirko Šubic.

Izgradnja kulturno-pastoralnog centra pored crkve uredi

Dana 22. juna 2008. godine otkriven je kamen temeljac za izgradnju parohijskog doma, koji će biti u neposrednom okruženju crkve. Zgrada će biti namenjena vernicima i ostalim građanima i imaće svoju biblioteku, kongresni centar i sobe za crkveno osoblje kao i podzemnu garažu. Na svetkovini su bili prisutni i premijer Republike Srpske Milorad Dodik, slovenački premijer Janez Janša i košarkaš Radoslav Nesterović. Pri tome je srpski paroh Peran Bošković odlikovao nekoliko najzaslužnijih osoba sa ordenom Katarine Kantakuzine Branković 1. reda. Izgradnju parohijskog doma je iz budžeta potpomgla i Vlada Slovenije, Vlada Republike Srpske, Gradska opština Ljubljana pod gradonačelnikom Zoranom Jankovićem kao i pojedinci (kao kum centra i Rašo Nesterović). Trošak izgradnje kulturno-pastoralnog doma iznosi oko 3 milione evra a zvanično otvorenje centra planirano je za 2012. godinu.

Kulturno-pastoralni centar već je prije izgradnje u upotrebi. Koristi se za veronauku mladih, vežbe folklornih grupa, itd. Za vreme velikih poplava u Bosni i Srbiji 2014. kulturni centar je služio kao sabirni centar za humanitarnu pomoć.