Crkva Svetog Georgija u Smederevu
Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Smederevu je podignuta u periodu od 1850. do 1854. godine, izvedena kao prva reminiscencija jednog srpskog srednjovekovnog spomenika, crkve Svete Trojice manastira Manasije, predstavlja lep primer vrhunca ranog romantičarskog istoricizma. Locirana je u centru grada i zajedno sa kasnije podignutim reprezentativnim zdanjem Suda i Opštinskog doma, danas uokviruje glavni smederevski trg i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1][2]
| Crkva Svetog Georgija u Smederevu | |
|---|---|
 Crkva Svetog Georgija u Smederevu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Smederevo |
| Opština | Smederevo |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 1850–1854. |
| Tip kulturnog dobra | zaštićen spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo |
| spomenicikulture | |
Arhitektura
urediCrkva posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju u Smederevu spada među najveće hramove 19. veka u Srbiji. Njen protomajstor bio je poznati neimar i zograf Andreja Damjanov iz Velesa. Po svom arhitektonskom sklopu ona predstavlja kombinaciju trikonhosa, razvijenog upisanog krsta sa pet kupola i trobrodne bazilike. Unutrašnjim prostorom dominira naos na koji se nadovezuju na istočnoj strani trodelni oltarski prostor, pevničke konhe na severnoj i južnoj i na zapadnoj strani priprata sa galerijom. Iznad galerije podignut je barokni zvonik. Svod crkve drži šest snažnih stubova obloženih sivo zelenkastim veštačkim mermerom, sa vizantijskim kapitelima povezanim lukovima.[3] Fasadu crkve odlikuje bogata plastična dekoracija izvedena kao spoj srpske srednjovekovne tradicije, baroka i islamskog uticaja.
S obzirom da nije bila oslikana, dok je prvobitan ikonostas stradao za vreme Prvog svetskog rata, Upravni odbor Crkvene opštine Smederevo 1935. godine zaključuje Ugovor o živopisanju hrama i izradi ikona za ikonostas sa Andrejom V. Bicenkom, akademskim slikarem iz Beograda.[1][4]
Živopis i ikone na ikonostasu predstavljaju izuzetno vrednu slikarsku celinu, stilski izvedenu kao kompromisno rešenje između srpske tradicionalne religiozne slike, savremenog bogoslovlja, ruske tradicije i akademskog stila. Iz slikanog programa posebno se izdvajaju kompozicije Prenos moštiju Svetog Luke u Smederevo i Propoved na gori kao predstave sa snažnim istorijskim i versko-političkim karakterom, upotpunjene portretima autentičnih istorijskih ličnosti.
Galerija
uredi-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Naos i ikone -
Hram svetog Georgija u Smederevu, Muzej u Smederevu. Istorijska zbirka, inventarski broj 944.93
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b Saborni Hram Svetog velikomučenika pobedonosca Georgija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. decembar 2009), Turistička organizacija opštine Smederevo
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Smederevu”. Arhivirano iz originala 27. 12. 2014. g. Pristupljeno 21. 12. 2014.
- ^ „Grad Smederevo/Arhitektura”. Arhivirano iz originala 21. 12. 2014. g. Pristupljeno 21. 12. 2014.
- ^ "Vreme", 13. dec. 1936
Literatura
uredi- Pavlović Leontije 1980. Istorija Smedereva u reči i slici. Smederevo: Muzej u Smederevu
