Crkva Svetog arhanđela Gavrila sa spomen česmom u Bukoviku

Crkva Svetog arhanđela Gavrila sa spomen česmom u Bukoviku
Crkva Svetog arhanđela Gavrila sa spomen česmom u Bukoviku
Opšte informacije
Mesto	Bukovik
Opština	Aranđelovac
Država	Srbija
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac
	www.zaprokul.org.rs/LKP/Kragujevac/zavod_za_zastitu_spomenika_kulture.html

Crkva Svetog arhanđela Gavrila u Bukoviku, naseljenom mestu na teritoriji opštine Aranđelovac, pripada eparhiji šumadijskoj Srpske pravoslavne crkve. Crkva zajedno sa spomen-česmom predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture, rešenjem Vlade Republike Srbije br. 71/94 od 6. decembra 2005. godine, Sl. Gl. RS br. 108 od 06.12.2005. godine.^[1]

Crkva posvećena Setom arhanđelu Gavrilu podignuta je 1832. godine na temeljima ranije srednjovekovne crkve. Vezuje se za protu Atanasiju Antonijevića, koji je zakleo učesnike Prvog srpskog ustanka i smatra se centralnom ličnošću zbora u Orašcu. Posle ustanka crkva je spaljena nakon čega su je meštani obnovili.

Arhitektura uredi

Crkva je jednobrodna građevina dimenzija 6x18m, sa izdvojenom poligonalnom apsidom na istočnoj strani i naknadno izgrađenim zvonikom. Zidana je u kamenu, ojačana lucima i zasvedena. Krovna konstrukcija prekrivena je limenim tablama. Jednostavni ritam fasadne obrade narušen je plitkom reljefnom ornamentikom ispod krovnog venca, izvedenom u malteru.

U crkvi su postojala tri drvena ikonostasa. Prvi je slikao Živko Pavlović „moler požarevački”, koji je polovinom 19. veka radio na mnogim crkvama u ovom delu Srbije. Zatim je ikonostas živopisao ikonopisac Svetislav Đurić, koji je po izboru tema i rasporedu sledio stari ikonostas. Prilikom poslednje rekonstrukcije crkve, 2014. godine postavljen je ikonostas od belog venčačkog mermera.

Na spoljašnjoj strani severnog zida crkve nalazi se spomen ploča koja svedoči o istorijskom događaju vezanom za protu Atanasija Bukovičkog.

Spomen česma na ulazu u portu je takođe od velikog istorijskog značaja za ovaj kraj. Napravljena je 1927. godine za vreme kralja Aleksandra I Karađorđevića, od kamenih blokova, a u spomen ustanicima i palim ratnicima u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912-1918. godine.

Ovde je sahranjen književnik Danko Popović.