Četvrti krstaški rat
Četvrti krstaški rat trajao je od 1202. do 1204. godine i pokrenut je da bi se osvojio Egipat. Krstaši su zbog nedostatka novca pristali da prvo za Mletačku republiku zauzmu Zadar, da bi kasnije prvo za Aleksija Anđela, a potom za sebe osvojili Carigrad i srušili Vizantiju. Na temeljima ovog pohoda nastale su nove države, a Mletačka republika je postala najveća pomorska sila u istočnom Sredozemlju.[1]
| Četvrti krstaški rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Krstaških ratova | |||||||
 Krstaši osvajaju Carigrad 1204. godine | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
Krstaši: Mletačka republika.svg){kind=small} Kraljevina Francuska.svg){kind=small} Sveto rimsko carstvo |
Vizantijsko carstvo: Ugarska.png){kind=small} Drugo bugarsko carstvoKumani | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
Enriko Dandolo Luj I od Bloa Bonifacije Monferatski |
Aleksije V Duka Murzufl Kalojan Asen Emerik | ||||||
| Jačina | |||||||
|
Krstaši: 10.000 Mleci: 10.000 210 brodova (mletačkih) |
15.000 20 brodova | ||||||
Tok rata uredi
Papa Inoćentije III je od početka svog pontifikata planirao jedan krstaški pohod sa ciljem da uzdigne značaj crkve i učvrsti uticaj papstva. Pozivu pape Inoćentija III nije se odazvao niko od evropskih monarha, već samo franački, flandrijski i italijanski velikaši, tako da je na čelo pohoda postavljen Bonifacije Monferatski kao jedan od najvećih vlastelina. Krstaški plan je bio da se napadne Egipat koji je ujedno držao i Jerusalim, ali nedostajao je novac da bi se krstaši prebacili flotom preko mora pa su se oni obratili za pomoć Mletačkoj republici.[2] Mletački dužd i tast Stefana Prvovenčanog, Enriko Dandolo, je prvo skrenuo krstaše da osvoje Zadar na dalmatinskoj obali, a potom su, opet na predlog Enrika pristali da za novčanu naknadu povrate presto Isaku i Aleksiju Anđelu, što im je pošlo za rukom u julu 1203. godine. Kada nisu dobili obećani novac, krstaši su se na Dandolov nagovor okrenuli protiv Vizantije i 1204. je došlo do osvajanja i pljačkanja Carigrada, što predstavlja najveće pljačkanje u srednjem veku, kao i masakriranje domaćeg stanovništva. Osnovana je krstaška država na tlu Vizantije, tzv. Latinsko carstvo, a za prvog cara izabran je Balduin Flandrijski.[2] Ono je obuhvatalo današnju Grčku i evropsku Tursku, kao mali deo Male Azije preko puta Carigrada. Vizantiji je preostala Albanija i zapadna Turska, ali je došlo do podele: Albanija i deo zapadne Grčke (Epir) postao je takozvana Epirska despotovina, dok je zapadna Mala Azija (Turska) skoro do Ankare postala Nikejsko carstvo. Treći deo je bio mali primorski deo na severu današnje Turske, sa gradom Trapezuntom (današnji Trabzon) — tzv. Trapezuntsko carstvo.
Reference uredi
- ^ Davies & Davis 2007, str. 151
- ^ a b Istorijska čitanka
Literatura uredi
- Davies, Siriol; Davis, Jack L. (2007). Between Venice and Istanbul: Colonial Landscapes in Early Modern Greece. ASCSA. str. 151. ISBN 978-0-87661-540-9.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Popović, Radomir V.; Perović, David, ur. (2005). 950 godina od Velikog raskola (1054) i 800 godina od pada Carigrada u ruke krstaša (1204): Međunarodni naučni simposion. Beograd: Pravoslavni bogoslovski fakultet.
