Đorđe Mano Zisi

Đorđe Mano Zisi (Budimpešta, 1901 — Beograd, 1995) bio profesor muzeologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu, naučni savetnik Arheološkog instituta i šef Antičkog odeljenja Narodnog muzeja u Beogradu.

Đorđe Mano Zisi
Lični podaci
Datum rođenja	(1901-01-15)15. januar 1901.
Mesto rođenja	Budimpešta, Austrougarska
Datum smrti	2. decembar 1995.(1995-12-02) (93/94 god.)
Mesto smrti	Beograd, SRJugoslavija
Nagrade	Valtrovićeva nagrada

Biografija

Rođen je 1901. godine u Budimpešti. Filozofski fakultet u Beogradu je završio 1925. godine, a potom se, kao Humboltov stipendista, specijalizovao za klasičnu arheologiju u Berlinu kod Gerharta Rodenvalta. Od 1928. godine počeo je sa radom u Muzeju, gde će ostati sve do penzionisanja 1970. godine. Bio je član nemačkog Arheološkog instituta, Arheološkog instituta u Beču i dobitnik Valtrovićeve nagrade 1984. godine.

Naučni rad

Zisi se u svom dugogodišnjem radu bavio i istraživanjem srednjovekovne umetnosti i na tom polju dao značajan doprinos svojim radovima o živopisu Dečana i starijim slojevima fresaka na Ohridu. Učestvovao je i rukovodio iskopavanjima na lokalitetima Stobi, Margum, Caričin grad, Gamzigrad, Remezijana, Naisus i drugim. Manje je poznato da je pisao poeziju i da su mu prve pesme U vodi i Prolećna romansa objavljene u Srpskom književnom glasniku za 1921. godinu. Prisni prijatelji Mano Zisija su bili pesnik Momčilo Nastasijević i književnik Raško Dimitrijević, a ostalo je zabeleženo i njegovo druženje sa umetnicima Konjovićem, Dobrovićem i Bjelićem.

Starešinski izveštaj Komisije za ocenu državnih službenika 1941. godine, o Mano Zisiju beleži i ovo: Tih, povučen u sebe, čovek od knjige i unutrašnjeg života… kao i mnogi naučnici, prilično zaboravan; inače pouzdan.

Poznat po otkriću paradnog šlema-maske, pronađenog u blizini Smedereva (lat. Vinceia – Vinceja). Pisao je o značenjima i ulozi bronzanih predmeta u širenju rimskog uticaja i primetio je da se na rimskom limesu razvija jedna čudna, jedva romanizovana internacionala, i u ideologiji i u stilu, koju Rim prihvata da ne bi izgubio dizgine iz ruku. Šlemovi-maske su, po njemu, služili reprezentaciji rimske imperijalne moći.

Najvažniji radovi

Nalaz iz Tekije Caričin grad, Justiniana prima Terme kraj srednje kapije suburbiumu Caričina grada Iskopavanja na Caričinom gradu O pedesetogodišnjici radova na Caričinom gradu Nova bazilika u Caricinom Gradu Iskopavanja na Caricinom Gradu 1953 i 1954 godine Iskopavanja na Caricinom Gradu 1955 i 1956 godine Stara crkva u Smederevu

Bemerkungen über die altbyzantinische Stadt von Stobi Dečani Antika Studies in the antiquities of Stobi by Stobi Symposium The antique in the National Museum in Belgrade Antička bronza u Jugoslaviji Iliri i Grci : njihovi kulturni odnosi u prošlosti naše zemlje na osnovu arheološkog materijala Studies in the antiquities of Stobi

Literatura

• Jović, M., Pejović, M., Despotović, A., Bandović, A., Mitrović, J. i Kilibarda N. (jun-septembar 2014): Izložba „Kroz lica Muzeja“ Narodni muzej, Beograd