Jevle
Jevle (šved. Gävle) grad je u Švedskoj, u središnjem delu države. Grad je u okviru Jevleborškog okruga, čije je sedište i najveći grad. Jevle je istovremeno i sedište istoimene opštine.
| Jevle šved. Gävle | |
|---|---|
 Stari deo Jevlea | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švedska |
| Okrug | Jevleborški |
| Osnovan | 1413. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 71.033 |
| — gustina | 1.673,33 st./km2 |
| Aglomeracija (2012.) | 95.625 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 60° 40′ 32″ S; 17° 08′ 45″ I / 60.675556° S; 17.145833° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 0-30 m |
| Površina | 42,45 km2 |
  Jevle Jevle na karti Švedske | |
| Pozivni broj | +46 026 |
| Veb-sajt | |
| www.gavle.se | |
Jevle je poznat kao najstariji grad istorijske pokrajine Norland („Severne zemlje“), budući da je dobio gradska prava još 1446. godine.
Prirodni uslovi uredi
Grad Jevle se nalazi u središnjem delu Švedske i Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 175 km severno.
Reljef: Jevle se razvio u oblasti Gestrik u okviru istorijske pokrajine Norland. Područje grada je ravničarsko do bregovito, a nadmorska visina se kreće 0-30 m.
Klima u Jevleu vlada Kontinentalna klima.
Vode: Jevle se razvio na obali Botnijskog zaliva Baltičkog mora, na mestu gde reka Jevleon utiče u more. Reka deli grad na severni i južni deo. Na ušću reke u more razvio se lučki deo grada.
Istorija uredi
Područje Jevlea bilo je naseljeno još u vreme ranog srednjeg veka. Zbog značaja naseljavanja severa današnje Švedske naselje je dobilo gradska prava još 1446. godine.
Vekovima je grad bio mali, sa crkvom, vlastelinskim dvorom i gradskom kućom. Posle velikih požara 1776. i 1869. godine grad je obnovljen po savremenim načelima, u vidu pravilne, ortogonalne mreže ulica.
Jevle doživljava preporod u drugoj polovini 19. veka sa prolaskom železnice i dolaskom industrije. Novi preporod desio se posle Drugog svetskog rata, kada se grad naglo proširio. Ovo blagostanje traje i dan-danas.
Stanovništvo uredi
Jevle je danas grad srednje veličine za švedske uslove. Grad ima oko 71.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 96.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu lagano raste.
Do sredine 20. veka Jevle su naseljavali isključivo etnički Šveđani. Međutim, sa jačanjem useljavanja u Švedsku, stanovništvo grada je postalo šarolikije, ali opet manje nego u slučaju drugih većih gradova u državi.
Privreda uredi
Danas je Jevle savremeni industrijski grad sa posebno razvijenom industrijom (posebno ona vezana za drvo). gradu se nalazi veoma poznato preduzeće za proizvodnju kafe „Jevalija“. Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam.
Jevle je i univerzitetski grad sa oko 12.500 studenata.
Galerija uredi
-
Gradska kuća Jevlea -
Reka Jevleon pri toku kroz grad -
Gradska saborna crkva -
koncertna dvorana u Jevleu
