Aleksandar Dimitrijević
Aleksandar Dimitrijević (Niš, 6. februar 1884 — Njujork, 3. septembar 1963) bio je visoki oficir srpske vojske i divizijski general Jugoslovenske vojske, učesnik balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Drugog svetskog rata. Maršal dvora kralja Aleksandra koji mu je bio venčani kum i kum svo troje dece.[1] Bio je istaknuti član organizacije Bela ruka.
| Aleksandar Dimitrijević | |
|---|---|
 Aleksandar Dimitrijević maršal Dvora kao brigadni general 1929. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. februar 1884. |
| Mesto rođenja | Niš, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 3. septembar 1963. (79 god.) |
| Mesto smrti | Njujork, SAD |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1905 — 1934. 1941. |
| Čin |   Divizijski general |
| Jedinica | Garda Jugoslovenske Kraljevske vojske |
| Učešće u ratovima | Balkanski ratovi Prvi svetski rat Drugi svetski rat |
| Odlikovanja | Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima IV reda (dva puta) |
Život i karijera
urediAleksandar je rođen 6. februara 1884. godine u Nišu, od oca Radovana, blagajnika u Upravi monopola i narodnog poslanika u Kraljevini Srbiji, i majke Stane, Dimitrijević. Vojnu karijeru počeo je kao pitomac 34. klase Niže vojne akademije, a kasnije se školovao u 19. klasi Više vojne akademije.[1]
U Balkanskim ratovima koje je Kraljevina Srbija vodila od 1912. do 1913. bio je na dužnosti vodnik u Dunavskom artiljerijskom puku, kao komandir voda i komandir baterije.
Tokom Prvog svetskog rata obavljao je od 1914. do 1917. dužnost komandira 3. baterije 1. diviziona Dunavskog artiljerijskog puka. Od 1917-1920. bio je ordonans oficir regenta Aleksandra, kada je otišao na usavršavanje u Francusku. Stažirao je u Grenoblu i Nansiju tokom 1921. godine. Iste godine radio je kao nastavnik Taktike na Nižoj školi Vojne akademije. Od marta 1926. bio je vojni izaslanik u Parizu.
U periodu od aprila 1927. do oktobra 1934. obavljao je dužnost maršala dvora. Na toj funkciji bio je i član tajne organizacije Bela ruka u kojoj je imao vidan uticaj na izbor ljudi u vojnom i političkom vrhu zemlje. Odbio je zahtev četničkih udruženja, 1933. godine, da se stavi pod komandu Ministarstva vojske i mornarice.[1][2]
U čin kapetana unapređen je 1912, majora 1915, pukovnika 1924, brigadnog generala 1929. i divizijskog generala 1934.[2]
Nosilac je mnogih priznanja među kojima i Karađorđeve zvezde sa mačevima IV reda (dva puta).
Oženio se 1924. godine Savkom, ćerkom Dimitrija Živadinovića, trgovca iz Beograda i predsednika upravnog odbora Beogradske zadruge. U braku su dobili ćerku Milicu (antropolog), koja je radila u Antropološkom muzeju u Njujorku, sina Petra (ekonomistu), koji je završio Univerzitet u Harvardu.[3] Venčani kum Aleksandra i Savke, a kasnije i krsni kum njihovoj deci bio je kralj Aleksandar I Karađorđević.[1] Najmlađi sin Pavle umro je tokom tenkovske obuke u JNA 1945. godine.[4]
Preminuo je 3. septembra 1963. godine u Njujorku. Njegovi posmrtni ostaci preneti su u porodičnu grobnicu na Novo groblje u Beogradu.[4]
Izvori
urediLiteratura
uredi- Bjelajac, Mile S. (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6.
- Bjelajac, Mile S. (1994). Vojska Kraljevine SHS/Jugoslavije 1922–1935. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije.
- Veliki rat Srbije za oslobođenje i ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca: 1914-1918 g. knj. 29. Beograd: Glavni Đeneralštab. 1937. COBISS.SR 136702727
- Opačić, Petar (1984). Srbija i Solunski front. Beograd: Književne Novine. COBISS.SR 1024070071