Википедија

Belica (Jagodina)

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Belica.

Belica je naseljeno mesto grada Jagodine u Pomoravskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 342 stanovnika.

Belica
Selo-belica.jpg
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugPomoravski
GradJagodina
Stanovništvo
 — 2011.Pad 342
Geografske karakteristike
Koordinate43° 56′ 24″ S; 21° 07′ 20″ I / 43.94° S; 21.122166° I / 43.94; 21.122166
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina195 m
Belica na mapi Srbije
Belica
Belica
Belica na mapi Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj035
Registarska oznakaJA

Ovde se nalaze Zapis Racića hrast (Belica), Zapis Žoletova lipa (Belica), Zapis kruška u porti (Belica) i Zapis Životina lipa (Belica).

Geografski položajUredi

Nalazi se na 15 km od Jagodine na starom putu za Kragujevac preko Dragocveta i Sabante. Reka Belica nastaje spajanjem Bešnjaje i Voljavice koje izviru u brdima Crnog Vrha. Protiče kroz Belicu pa jedna od legendi kaže da je selo dobilo ime po reci. Korito reke u delu koji protiče kroz Belicu popločano je kamenom „belutkom“ preko koga teče biserno čista voda pa to može biti objašnjenje porekla imena reke i sela.

Reka Belica je sada u svom gornjem toku još uvek puna života. Ima potočne mrene, klena i krkuša kao i rakova.

Okolna manja sela su Vrba, Slatina, Mišević, Donji Mišević, Lozovik i Staro selo.

ArheologijaUredi

U blizini sela nalaze se ostaci srednjovekovnog grada koji se u narodu zovu „Jerinin grad“ ili samo „grad“ a pored njega i temelji neke crkve. Veruje se da ovaj grad datira iz najranijeg perioda dolaska Slovena na Balkan i njihove hristijanizacije.

Toponimi u okolini su „Crkvina“, „Logor“ i „Jevrejsko groblje“. Seljani su ranije pri obradi zemlje pronalazili razne vredne predmete. Sada je ta zemlja zapuštena, a sâm „grad“ ostavljen raznim „istraživačima“ koji se bave pljačkom starina.

U dolini reke Belice 2012. godine pronađeni su ostaci neolitskog naselja starog skoro 8000 godina, kao i figura Venere,[1] Nemački stručnjaci sa Univerziteta u Tibingenu i Geološkog instituta u Hajdelbergu su potvrdili da se radi o najstarijem svetilištu u Evropi.[2][3]

IstorijaUredi

Do Drugog srpskog ustanka Belica se nalazila u sastavu Osmanskog carstva. Nakon Drugog srpskog ustanka Belica ulazi u sastav Kneževine Srbije i administrativno je pripadala Jagodinskoj nahiji i Levačkoj knežini[4] sve do 1834. godine kada je Srbija podeljena na serdarstva.

Josif PančićUredi

Dolazak Josifa Pančića u Srbiju vezan je za selo Belicu.

Četrdesetih godina 19. veka, Avram Petronijević, tadašnji ministar inostranih dela Srbije, u selu Belici je osnovao fabriku za proizvodnju stakla. Bila je to prva staklara na Balkanu ako ne i prvo industrijsko postrojenje. U Srbiji naravno nije bilo majstora koji znaju ovaj zanat te je on doveo majstore staklare iz Češke. Došli su sa svojim porodicama i naselili se oko fabrike. Na mestu gde je bila staklara sada je njiva ali zemlja svetluca od ostataka stakla a u starim domaćinstvima je moguće naći očuvane predmete proizvedene u toj staklari. Ima ih i u Zavičajnom muzeju u Jagodini.

Neko vreme po dolasku Čeha počeli su da obolevaju od neke bolesti pa i da im deca umiru. Uplašen da ga ne napuste majstori, Avram Petronijević je pisao Vuku Karadžiću u Beč i molio ga da mu nađe nekog lekara koji bi došao u Belicu kako bi lečio njegove radnike.

Vuk je poznavao Josipa Pančića koji je u to vreme završio medicinu. Pristao je da dođe u Srbiju jer je bio bez posla. Zgrada u centru Belice koju meštani zovu „Stara škola“ i u kojoj je bila njegova ordinacija kad je stigao u Srbiju postoji i danas.

DemografijaUredi

Danas selo ima stotinak uglavnom staračkih domaćinstava koja žive od zemljoradnje.

U naselju Belica živi 339 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 50,2 godina (47,1 kod muškaraca i 53,5 kod žena). U naselju ima 131 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,00.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[5]
Godina Stanovnika
1948. 767
1953. 796
1961. 769
1971. 662
1981. 591
1991. 453 445
2002. 393 399
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[6]
Srbi
  
 388 98,72%
Romi
  
 2 0,50%
Hrvati
  
 1 0,25%
nepoznato
  
 2 0,50%
Belica u popisima Jagodinske nahije — od 1818. do 1829.[4]
Godina popisa 1818. 1819. 1820. 1821. 1822. 1823. 1824/25. 1825. 1826. 1827. 1828. 1829.
Kuće 23 25 25 26 26 26 25 26 27 26 28 29
Poreske glave* - 30 33 32 32 31 33 33 32 30 31 32
Aračke glave** 59 66 66 68 69 70 72 73 81 80 76 78
*Poreske glave = Oženjeni muškarci | ** Aračke glave = Muškarci od 7 do 70 godina


Stanovništvo prema polu i starosti[7]
m
ž
? 1
  
  
 3
80+ 7
  
  
 8
75—79 14
  
  
 29
70—74 25
  
  
 23
65—69 19
  
  
 24
60—64 10
  
  
 10
55—59 5
  
  
 12
50—54 16
  
  
 9
45—49 19
  
  
 10
40—44 12
  
  
 11
35—39 11
  
  
 12
30—34 8
  
  
 3
25—29 10
  
  
 11
20—24 9
  
  
 5
15—19 10
  
  
 4
10—14 3
  
  
 6
5—9 9
  
  
 9
0—4 12
  
  
 4
Prosek : 47,1 53,5
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 136 147 174 172 161 143 131
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 26 40 24 15 11 8 4 3 0 0 3,00
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 176 42 111 13 6 4
Ženski 174 15 111 47 0 1
UKUPNO 350 57 222 60 6 5
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 83 47 0 0 14
Ženski 54 38 0 0 1
UKUPNO 137 85 0 0 15
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 2 4 4 1 8
Ženski 0 0 4 0 2
UKUPNO 2 4 8 1 10
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 1 1 1 0 0
Ženski 0 1 0 5 1
UKUPNO 1 2 1 5 1
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 0 0 0 0
Ženski 2 0 0 0
UKUPNO 2 0 0 0

ReferenceUredi

  1. ^ Pronađena Jagodinska Venera („Alo“, 6. novembar 2012)[mrtva veza]
  2. ^ Jagodina: Figure stare 8000 godina („Večernje novosti“, 25. februar 2013)
  3. ^ Na figurinama iz Belice pronađen kod iz kamenog doba (B92, 10. mart 2019)
  4. ^ a b Popović, Ljubodrag. Zoran Marković, ur. Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823 (PDF). Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. ISBN 86-902609-5-1. Pristupljeno 12. 7. 2012. 
  5. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  6. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  7. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje vezeUredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Белица_(Јагодина)&oldid=25770617”