Budimski pašaluk
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Budimski pašaluk, takođe poznat i kao Budimski ejalet ili Budimski vilajet, je bio administrativna jedinica Osmanskog carstva. Teritorija koju je ovaj pašaluk zauzimao je uključivala delove današnjih država Mađarske, Srbije, Hrvatske, i Slovačke. Administrativno središte je bio grad Budim, koji je danas deo glavnog grada Mađarske Budimpešte.
| Budimski pašaluk Eyālet-i Būdīn | |
|---|---|
| 1541.—1686. | |
 Mapa severnog dela Budimskog pašaluka 1572. godine | |
| Glavni grad | Budim |
| Regija | Srednja Evropa, Balkan |
| Zemlja |  Osmansko carstvo |
| Događaji | |
| Status | Bivša pokrajina |
| Vladavina | |
| • Oblik | Pašaluk |
| Istorija | |
• Uspostavljeno | 1541. |
• Ukinuto | 1686. |
Naziv pašaluka uredi
Pašaluk je dobio ime po administrativnom sedištu Budimu.
- Ime pašaluka na staroturskom jeziku je bilo Eyâlet-i Budin
- Na današnjem turskom jeziku Budin Eyaleti
- Na mađarskom jeziku Budai vilajet
Istorija uredi
Pašaluk je formiran kada su Turci zauzeli grad Budim 1541. godine. Godine 1596. i 1600. formirani su novi pašaluci Jegarski (Egir) i Kanjiški (Kanije), u koje su uključeni neki od sandžaka koji su pre toga pripadali Budimskom pašaluku.
Administrativne jedinice uredi
Posle 1541, pašaluk je uključivao sledeće sandžake:
- Sandžak Budim (Budin)
- Sandžak Smederevo (Semendire)
- Sandžak Zvornik (İzvornik)
- Sandžak Vučitrn (Vulçıtrin)
- Sandžak Požega (Pojega)
- Sandžak Mohač (Mıhaç)
- Sandžak Stoni Beograd (İstolni Belgrad)
- Sandžak Segedin (Segedin)
- Sandžak Srem (Sirem)
- Sandžak Kopanj (Kopan)
- Sandžak Šikloš (Şiklofça)
- Sandžak Pečuj (Peçuy)
- Sandžak Vidin (Vidin)
- Sandžak Kruševac (Alacahisar)
- Sandžak Čanad (Çanad)
- Sandžak Kečkereč (Kecskerecs)
- Sandžak Hipovo (Hipovo) (?)
Oko 1600, pašaluk je uključivao sledeće sandžake:
- Sandžak Smederevo (Semendire)
- Sandžak Srem (Sirem)
- Sandžak Kovin (Kovin)
- Sandžak Kopanj (Kopan)
- Sandžak Stoni Beograd (İstolni Belgrad)
- Sandžak Mohač (Mıhaç)
- Sandžak Šikloš (Şiklofça)
- Sandžak Dunasekče (Dunaszekcső)
Oko 1610, pašaluk je uključivao sledeće sandžake:
- Sandžak Budim (Budin)
- Sandžak Srem (Sirem)
- Sandžak Srpski Kovin (Ráckeve)
- Sandžak Kopanj (Kopan)
- Sandžak Stoni Beograd (İstolni Belgrad)
- Sandžak Mohač (Mıhaç)
Pre 1699, pašaluk je uključivao sledeće sandžake:
- Sandžak Budim (Budin)
- Sandžak Srem (Sirem)
- Sandžak Smederevo (Semendire)
- Sandžak Seksard (Seksar)
- Sandžak Šimontornja (Şemtorna)
- Sandžak Stoni Beograd (İstolni Belgrad)
- Sandžak Ostrogon (Usturgon)
- Sandžak Mohač (Mıhaç)
- Sandžak Pečuj (Peçuy)
Stanovništvo uredi
Stanovništvo ovog pašaluka se sastojalo od Mađara (koji su živeli pretežno na severu pašaluka), Srba (koji su živeli pretežno na jugu pašaluka), muslimana koji su bili različitog etničkog porekla, Roma i ostalih manjih etničkih grupa.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Peter Rokai, Zoltan Đere, Tibor Pal, Aleksndar Kasaš — Istorija Mađara, Beograd 2002.
- Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. knj. 1: Od najstarijih vremena do Karlovačkog mira 1699. Novi Sad: Matica srpska.
