Vavelska katedrala
Kraljevska katedrala arkadne bazilike Svetih Stanislava, Vaclava na Vavelskom brdu, (polj. królewska bazylika archikatedralna śś. Stanisława i Wacława na Wawelu) poznatija kao Vavelska katedrala (polj. Wawelska katedra) je katolička crkva koja se nalazi na Vavelskom brdu u Krakovu. Crkva je izgrađena u 11. veku, predstavlja poljsko nacionalno svetilište, a tokom istorije bila je mesto krunisanja vladara Poljske, kao i glavna katedrala Rimokatoličke arhiepiskopije u Krakovu. Karol Jozef Vojtila koji je 1978. godine postao Papa Jovan Pavle II dan nakon njegovog rukopoloženja sveštenstvu, imao je svoju prvu misu u katedrali ove crkve, 2. novembra 1946. godine.[1]
| Vavelska katedrala | |
|---|---|
| Kraljevska katedrala arkadne bazilike Svetih Stanislava, Vaclava | |
 | |
  Vavelska katedrala Lokacija na mapi Poljske | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Vavelsko brdo |
| Koordinate | 50° 03′ 17″ S; 19° 56′ 07″ I / 50.0546° S; 19.9354° I |
| Religija | hrišćanstvo, Katolička crkva |
| Grad | Krakov |
| Država |  Poljska |
| Arhitektonski opis | |
| Tip arhitekture | crkva |
| Stil arhitekture | romanski, gotički, renesansni i barokni |
| Završetak izgradnje | 11. vek |
Enterijer uredi
Katedrala se sastoji od broda, sa bočnim brodovima, transeptom, deambulatorijumom i izlaznom kapelom. Glavni oltar smešten je u apsidi, napravljen je oko 1650. godine od strane biskupa Petra Gembičkog, a projektovao ga je Đovani Batista, italijanski barokni arhitekta. Oltar je oslikan od strane Marcina Blečovskog i potiče iz 17. veka.[2] Kod glavnog oltrara nalazi se visok baldahin od crnog mermera, koji drže četiri stuba, a projektovali su ih Đovani Batista i Mateo Kasteli u periodu od 1626—1629. godine. Ispod baldahina nalazi se srebrni kovčeg nacionalnog zaštitnika Svetog Stanislava, napravljen između 1669—1671. godine, nakon što je prethodni, doniran 1512. godine od strane Žigmunda Poljskog ukraden, 1655. godine.[3]
Crkvena kapela uredi
Katedrala Vavel bila je glavna grobnica vladara Poljske, od 14. veka.
Sigmunska kapela,[4] koja se nalazi pored južnog zida katedrale jedna je od najznačajnijih delova arhitekture Krakova i "najčistiji" primer renesansne arhitekture van Italije.[4] Njena izgradnja finansirana je od strane Žigmunda Poljskog, a napravljena je u periodu između 1517—1533. godine od strane Bartolomea Berecija. U kvadratnoj kapeli sa zlatnom kupolom nalaze se grobnice njenih osnivača i njegove dece Sigismunda II Avgusta i Ane Jagelonske.
Kripta svetog Leonarda ispod katedrale uredi
U kripti ispod Vavelske katedrale, sahranjeni su poljski kraljevi, nacionalni heroji, generali i revolucioneri, uključujući osnivače državne zajednice Poljske i Litvanije, kao što su Jan III Sobjeski i njegova supruga Marija Kazimir, posmrtni ostaci Tadeuša Košćuškog, koji je podigao Košćuškov ustanak. Pored njih sahranjeni su i Adam Mickjevič, Julijus Slovački, Vladislav Sikorski, Jozef Pilsudski, osnivač Druge poljske republike.[5]
Sahranjeni u kripti svetog Leondarda uredi
Poljski kraljevi i kraljice
Poljski sveci
Druge znamenite ličnosti
Galerija uredi
-
Sigismund toranj, toranj sa satovima i srebrni zvonik -
Glavna kapija između kapele Svetog Krsta (desno) i kapele Svete Trojice (levo) -
Kapela Vasa -
Kapela Svetog Krsta -
Ulaz u katedralu Vavel, sa zapadne strane
-
Glavni pozlaćeni oltar -
Spomenik Vladislavu III Jagelonacu -
Grobnica Kazimira III -
Sarkofag Svetog Stanislava -
Reference uredi
- ^ Weigel 2005, str. 81.
- ^ „Wawel”. www.integracja.org (na jeziku: poljski). Arhivirano iz originala 29. 09. 2007. g. Pristupljeno 11. 9. 2010.
- ^ (jezik: engleski)(jezik: nemački) Adam Bujak, Stanisław Bogdanowicz (1997). Die polnischen Kathedralen (Polish Cathedrals). Biały Kruk. str. 32. ISBN 978-83-907760-1-9.
- ^ a b CODART, an international network of curators of art from the Low Countries, „Archived copy”. Arhivirano iz originala 02. 12. 2005. g. Pristupljeno 23. 12. 2007. Accessed 2007-12-23
- ^ Strzala, Marek. „Royal tombs” (na jeziku: poljski). Krakow-info.com. Pristupljeno 11. 9. 2010.
Literatura uredi
- Weigel, George (2005). Witness to Hope: The Biography of Pope John Paul II. Harper Perennial. str. 81. ISBN 978-0-06-073203-5.
Spoljašnje veze uredi
Mediji vezani za članak Vavelska katedrala na Vikimedijinoj ostavi
