Vladimirovac
Vladimirovac je naseljeno mesto u opštini Alibunar, u južnobanatskom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 3868 stanovnika. Vladimirovac je veće mesto od Alibunara, ali nije opštinski centar opštine Alibunar. Ovde se nalaze bunari u Vladimirovcu.
Vladimirovac | |
|---|---|
 Rumunska pravoslavna crkva u selu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobanatski |
| Opština | Alibunar |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  3.868 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 01′ 58″ S; 20° 51′ 50″ I / 45.032847° S; 20.863903° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 146 m |
.svg)  Vladimirovac Vladimirovac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 26315 |
| Pozivni broj | 013 |
| Registarska oznaka | PA |
Istorija uredi
Vladimirovac je osnovan maja meseca 1808, zahvaljujući kolonizaciji 121 porodica Rumuna iz Šama (Žamu), 106 porodica Rumuna iz Klopodija i nekoliko porodica iz Surduka. Novo naselje, Петровосело, nazvano je po generalu Petru Duki. Petrovoselo dodeljeno je novoselskoj kompaniji, na banatskoj Vojnoj granici Habsburške Monarhije, na teritoriji nemačko-banatske regimente sa sedištem u Pančevu, između Banatskog Novog Sela i Alibunara. U narednim godina, dolazi do novih naseljavanja u 1812-1813, 1823, ali i kasnije. Godine 1811, Petrovoselo je imalo 1564 stanovnika, od kojih je bilo 827 muškaraca i 737 žena. Zahvaljujući novom talasu kolonizacije i porasta nataliteta, broj stanovnika uzastopno raste tokom XIX veka. Godine 1868. rodilo se čak 269 dece i sklopio se brak između 58 parova iz Petrovosela. Na početku XX veku, Vladimirovac je imao 6031 stanovnika. U prvim decenijama XX veka, natalitet u Vladimirovcu opada, tako da je 1940 broj stanovnika sledeći: 4351 Rumuna, 372 Srba, 89 Roma, 44 Nemaca, 7 Mađara, 1 Rus i 1 Belorus — ukupno 4905 stanovnika. U blizini sela su od 1921. naseljavani dobrovoljci, ratnici sa Solunskog i Dobrudžanskog fronta, njih 120 sa porodicama (do 1935).[1]
U toku dva veka istorije, Vladimirovac menja svoje ime nekoliko puta. Naziv Petrovoselo (ili Petersdorf) iz 1808. godine ostaje do 1880. godine kada menja ime u Torontal Petrovoszello, 1898. menja ime u Roman-Petre a 1911. menja ime u Petre. Nova vlast regata države S. H. S. vraća ime mesta u Petrovo Selo, zatim 1922. menja ime u Vladimirovac, ime koje ostaje. Rumunsko stanovništvo zove ovo mesto Petrovosala.
Godine 1843, imala je pravoslavna parohija 3936 vernika i tri paroha, a u školi dva učitelja i 452 đaka. Sadašnja crkva je podignuta 1859-1863. godine. 8. decembra 1894. g. otvorena je železnička stanica za prugu Vršac – Kovin, a 26. avgusta 1896. g. za prugu prema Pančevu .[2]
Na 4 km severozapadno od sela podiže se brežuljak Mošonda (Mosonda mare). Tu se prostiralo srednjovekono naselje Maksond (Maxond), koje se prvi put pominje 1370. g. A 1385. je pripadalo Kevinskom komitatu. Masond je bio glavno dištriktsko mesto. Zna se da se jedno naselje toga dištrikta zvalo Berča (Pirinča). Bugarskom careviću Fružinu, koji se bogatstvom spasao, poklonio je kralj Sigmund naselje Maksond. Godine 1456, bio je Maksond u posedu Jovana Hunjadija. Kasnije je od turaka razoren. Po Maksondu Banatska Peščara bila je nazvana Campus Maxons.[3]
Ovde je živela baba Anujka, serijski ubica sa kraja 19. i početka 20. veka.[4]
Demografija uredi
Prema popisu iz 2002. bilo je 4111 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4539 stanovnika).
U naselju Vladimirovac živi 3188 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,5 godina (38,2 kod muškaraca i 40,8 kod žena). U naselju ima 1295 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,17.
Stanovništvo u ovom naselju je nehomogeno, uz relativnu srpsku većinu, a u poslednja četiri popisa, primećen je pad broja stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 14 | 17 | ||
| 80+ | 33 | 53 | ||
| 75—79 | 54 | 105 | ||
| 70—74 | 75 | 137 | ||
| 65—69 | 98 | 123 | ||
| 60—64 | 120 | 129 | ||
| 55—59 | 117 | 124 | ||
| 50—54 | 154 | 123 | ||
| 45—49 | 150 | 150 | ||
| 40—44 | 130 | 114 | ||
| 35—39 | 145 | 132 | ||
| 30—34 | 151 | 138 | ||
| 25—29 | 144 | 139 | ||
| 20—24 | 119 | 101 | ||
| 15—19 | 125 | 118 | ||
| 10—14 | 135 | 126 | ||
| 5—9 | 145 | 148 | ||
| 0—4 | 102 | 123 | ||
| Prosek : | 38,2 | 40,8 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.629 | 441 | 1.046 | 92 | 36 | 14 |
| Ženski | 1.703 | 244 | 1.050 | 341 | 58 | 10 |
| UKUPNO | 3.332 | 685 | 2.096 | 433 | 94 | 24 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 859 | 391 | 0 | 1 | 177 |
| Ženski | 515 | 240 | 0 | 0 | 87 |
| UKUPNO | 1.374 | 631 | 0 | 1 | 264 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 14 | 51 | 26 | 10 | 71 |
| Ženski | 1 | 3 | 52 | 6 | 16 |
| UKUPNO | 15 | 54 | 78 | 16 | 87 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 12 | 4 | 22 | 15 | 7 |
| Ženski | 8 | 8 | 12 | 32 | 29 |
| UKUPNO | 20 | 12 | 34 | 47 | 36 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 19 | 0 | 0 | 39 | |
| Ženski | 2 | 1 | 0 | 18 | |
| UKUPNO | 21 | 1 | 0 | 57 | |
Galerija uredi
Reference uredi
- ^ "Politika", 19. maj 1935.
- ^ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker. ISBN 978-86-85075-04-9.
- ^ Letopis opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M. (Beč 1999)
- ^ „Od njene "čarobne vode" umrlo je između 50 i 150 ljudi: Baba Anujka, banatski serijski ubica”. nationalgeographic.rs. Pristupljeno 30. 7. 2021.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura uredi
- Mileker, Feliks (2005). Letopisi opština u južnom Banatu. Pantić, Kosta; Belča, Dušan. ISBN 978-86-85075-04-9.
- Izvor: Monografija Podunavske oblasti 1812-1927. sastavio Dr Vladimir Margan, biv. Predsednik oblasnog odbora, komesar oblasne samouprave, objavljeno 1927, „Napredak Pančevo“
- Istorijski pregled Podunavske oblasti, Banatski deo. Napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
- Letopis opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M. (Beč 1999). Letopis period 1812 – 2009. g. Sastavio od pisanih tragova, letopisa, po predanju o Banatskih mesta i običaja, nastanak sela ko su bili doseljenici, čime su se bavili meštani.
